زندگی کردن دو نفر کنار هم می‌تواند سختی‌ها و آسانی‌ها و فراز و نشیب‌های زیادی به همراه داشته باشد. گاهی مواقع سختی‌های زندگی بیشتر از حد انتظار می‌شود و زن و مرد تصمیم می‌گیرند که مسیر متفاوتی را برای ادامه زندگی خودشان در پیش بگیرند. در این شرایط اغلب زوجین برای طلاق، به تفاهم می‌رسند و برای جدایی و ساختن زندگی مناسب خودشان اقدام می‌کنند. اما بعضی مواقع ممکن است فقط یکی از زوجین به خاطر مشکلات و کشمکش های زندگی شخصی یا زناشویی که دارد تصمیم به طلاق بگیرد. در این شرایط موضوع طلاق یک طرفه مطرح می‌شود و فردی که درخواست طلاق دارد باید تمام مراحل طلاق را به تنهایی انجام دهد.
در طلاق یک طرفه توافقی بین زوجین انجام نشده و هر کدام از طرفین طلاق خواستار حق و حقوقشان مانند مهریه حضانت فرزندان و… هستند. به همین خاطر فردی که درخواست طلاق یک طرفه را مطرح می‌کند باید مدارک و مستندات لازم و کافی را آماده کرده و به دادگاه ارائه کند. سپس دادسرا طبق مدارک و مستدات ارائه شده، شرایط طلاق از طرف زن یا طلاق از طرف مرد را بررسی می‌کند و در نهایت با تعیین حق و حقوق هر یک از طرفین حکم طلاق را صادر می‌کند.
در طلاقی که به صورت یک طرفه مطرح می‌شود امکان دارد که زوج یا زوجه در جلسات دادگاه و مشاوره حاضر نشوند و همکاری لازم را برای پیش بردن پرونده طلاق نداشته باشند. به همین دلیل است که پرونده‌های طلاق یک طرفه نسبت به پرونده‌های طلاق توافقی پیچیدگی‌های بیشتری دارند و باید وکیل خانواده متخصص این حوزه کنارتان باشد تا بتوانید پرونده را به نتیجه برسانید.
انواع درخواست طلاق
درخواست های طلاق به سه دسته تقسیم می شود:
- درخواست طلاق یکطرفه زن
- درخواست طلاق یکطرفه مرد
- درخواست طلاق توافقی از طرف زوجین (مرد و زن)
تفاوت طلاق یک طرفه و طلاق توافقی
در طلاق توافقی زوج برای دریافت مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، حضانت فرزند و… با هم توافق می‌کنند؛ بنابراین در طول جلسات دادرسی اعتراضی بابت دریافت یا بخشیدن مهریه و… وجود نخواهد داشت و رای دادگاه برای جدایی و طلاق سریع‌تر صادر می‌شود.
همچنین، با توجه به اینکه زن و مرد برای طلاق با هم توافق کرده‌اند، هر دو آنها در جلسات دادگاه و مشاوره حاضر می‌شوند و روند اجرای پرونده طلاق با مشکل یا وقفه مواجه نمی‌شود. اما در طلاق یک طرفه باید زن دلیل طلاق را به دادگاه ثابت کند و بنا بر دادخواست تنظیم شده از طرف زن و ارائه دلایل و مستندات، مرد باید کلیه حق و حقوق زن را بپردازد و برای اجرای حکم قاضی و جاری شدن صیغه طلاق زن را همراهی کند.
همچنین در صورتی که مرد درخواست طلاق را مطرح کرده باشد، باید حقوق زن شامل مهریه، نفقه و… را بپردازد. بعد از آن دادگاه رای طلاق را صادر می‌کند. به همین خاطر است که پرونده‌های طلاق یک طرفه پیچیده‌تر است و باید وکیل آشنا با قوانین حقوقی برای پیشبرد پرونده همراه خواهان یا خوانده باشد. و در نهایت، در طلاق‌های توافقی هزینه طلاق معمولاً توسط هر دو نفر پرداخت می‌شود؛ اما برای طلاق یک طرفه فردی که درخواست طلاق را مطرح کرده است باید هزینه کلیه مراحل را بپردازد.
طلاق یک طرفه از جانب زن
قانون در کشور ایران از فقه اسلامی گرفته شده و بر اساس شرع، حق طلاق با مرد است. مگر اینکه یک زن در زمان ازدواج یا بعد از ازدواج از شوهر خود، وکالت در طلاق را دریافت کند که در این صورت کار برای زنان بسیار راحت تر خواهد بود؛ زیرا پس از دریافت این وکالت زن هم مانند همسرش حق طلاق دارد.
اما اگر زنی در زندگی مشترک تحت فشار قرار بگیرد و حق طلاق هم نداشته باشد می تواند به صورت یک طرفه طلاق بگیرد؟
هر چند که شرع و قانون حق طلاق را برای مردان قرار داده اند، اما زن هم تحت برخی شرایط می تواند برای جدایی به تنهایی اقدام کند و دلایل خود را برای جدایی به دادگاه ارائه بدهد.
ممکن است یک همسر زنی به او خیانت کند، رفتارهای ناپسند داشته باشد یا حتی قدرت باروی نداشته باشد. پس زن حق دارد که از همسرش برای زندگی بهتر جدا بشود.
از مهم ترین دلایلی که یک زن می تواند با استناد به آن ها برای جدایی اقدام کند عبارتند از:
- مرد قدرت باروری نداشته باشد.
- نفقه زن را پرداخت نکند.
- مرد بیماری داشته باشد که واگیر دار باشد یا بیماری روانی که به همسرش آسیب بزند.
- عدم تفاهم و توافق با یکدیگر و یا اینکه مرد خانه را ترک کند.
- مرد با زنان دیگری رابطه نامشروع داشته باشد یا بدون اجازه ی همسرش با زن دیگری ازدواج کند.
- شوهر به دلیل ارتکاب جرمی به حبس بالای ۵سال محکوم شود و یا جرمی مرتکب شود که به شان و شخصت همسرش لطمه وارد کند.
- مرد رفتار هایی مانند ضرب و جرح یا فحاشی داشته باشد. مثلا مدام به همسرش توهین کند.
- مرد نتواند مسکنی را برای زندگی مشترک تهیه کند.
- مرد به همسرش خیانت کند و این امر در دادگاه ثابت شود.
- زن از همسرش متنفر شود و دیگر نتواند با او زیر یک سقف زندگی کند.
- رها کردن زوجه. مثل مردی که زن و فرزندش را رها می کند و به خارج از کشور می رود.
- مرد با همسرش مدتی رابطه جنسی برقرار نکند.
- مرد عیب هایی داشته باشد که در رابطه ی زناشویی آن ها تاثیر بگذارد. مثلا ناتوان در برقراری رابطه جنسی باشد.
- مرد از همسرش توقعات جنسی نامعقول و بیمارگونه ای داشته باشد.
- به هر دلیلی مرد برای مدت طولانی از همسرش دور بماند.
- مرد به مشروبات الکی یا مواد مخدر اعتیاد داشته باشد.
همه ی این مواردی که بیان شد، دلایلی است که زندگی مشترک را برای یک زن بسیار سخت می کند. زنی که شوهری معتاد دارد یا با زن های متعددی رابطه دارد، می تواند خودش برای جدایی اقدام کند. حتی اگر شوهرش برای طلاق رضایت نداشته باشد. چون قانون این حق را به زن می دهد که وقتی زندگی برایش سخت شد، از همسرش جدا شود، حتی اگر وکالت در طلاق نداشته باشد.
طلاق یک طرفه از جانب مرد
برخی از افراد یک باور غلطی درباره ی طلاق دارند و آن این است که مرد می تواند همسرش را بدون اما و اگر یا دلیل خاصی طلاق بدهد.
شاید در گذشته مردان می توانستند بدون دلیل خاصی همسرشان را طلاق دهند اما در حال حاضر اصلا اینگونه نیست. ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی در این مورد بیان می کند که مرد می تواند با توجه به شرایطی که قانون تعیین کرده است همسرش را طلاق دهد.
مراحل طلاق یک طرفه از جانب مرد
- دادخواست صدور گواهی عدم سازش: اولین مرحله برای طلاق یک طرفه از جانب مرد این است که به دفتر خدمات قضایی برود و دادخواست صدور گواهی عدم سازش را نوشته و به دادگاه خانواده ارسال کند.
- ارجاع به داوری: دادگاه زن و شوهر را به داوری می فرستد و آن ها موظف اند که یک شخص متاهل که واجد شرایط است را به عنوان داور معرفی کنند. این فرد می تواند از نزدیکان آنها باشد.
- پرداخت حق و حقوق مالی زن: اگر طلاق به صورت یک طرفه از جانب مرد باشد، او موظف است که حق و حقوق مالی زن را که شامل نفقه، مهریه، اجرت المثل و مواردی از این قبیل است را پرداخت کند.
- دریافت گواهی عدم سازش از دادگاه: زمانیکه دادگاه تشخیص دهد امکان ادامه ی زندگی مشترک بین زن و شوهر وجود ندارد؛ گواهی عدم امکان سازش را برای آن ها صادر می کند.
- مراجعه به دفاتر ازدواج و طلاق: در مرحله ی آخر زن و شوهر باید به همراه گواهی عدم سازش به در ازدواج و طلاق بروند تا خطبه ی طلاق برای آن ها جاری شود.