کبد چرب چیست؟
در ابتدای امر باید بدانیم و چه مشکلات و عوارضی دارد. ارگان‌های مختلف بدن دارای چربی به‌عنوان انرژی و عایق بدن هستند. کبد نیز همانند دیگر اعضا چربی دارد که اگر میزان آن از حد معینی بیشتر شود، خطرآفرین می‌شود. به کبدی که در آن چربی از حد معینی بیشتر شده باشد و جمع شده باشد کبد چرب می‌گویند. در حقیقت تجاوز چربی کبد از 5 یا 10 درصد فرد را مستعد بیماری کبد چرب می‌کند.
رژیم لاغری،در این بیماری معمولاً علائم خاصی برای تشخیص وجود ندارد و مشخص‌شدن بیماری به کمک آزمایشات دوره‌ای، بروز اختلال در عملکرد برخی آنزیم‌ها و یا سونوگرافی انجام می‌شود. در برخی افراد بیماری کبد چرب خود را با احساس ناراحتی در قسمت فوقانی شکم و خستگی نشان می‌دهد. آنزیم‌های مشخصی که ممکن است علت بروز بیماری کبد چرب باشند می‌تواند به علت بیماری‌های دیگری چون هپاتیت B یا هپاتیت C باشد. بدین ترتیب ابتدا باید عدم ابتلا به این بیماری‌ها مشخص و تأیید شود. بیماری‌های ویلسون، هموکروماتوز و بیماری‌های خودایمنی مثل سیروز صفراوی اولیه و هپاتیت خودایمنی از دیگر بیماری‌هایی هستند که باید مورد بررسی قرار گیرند.
بیماری‌های مختلفی زمینه‌ساز ابتلا به کبد چرب هستند که رفع آن‌ها به درمان کبد چرب کمک می‌کند. عدم مصرف مشروبات الکلی، کنترل بیماری دیابت، کاهش چربی‌های خون، تغییر سبک زندگی و مهم‌تر از همه کاهش و کنترل وزن افراد چاق از بهترین راه‌های درمان کبد چرب هستند. با تغییر سبک زندگی به کمک افزایش فعالیت‌های جسمانی و کاهش وزن در افراد چاق، اصلاح رژیم غذایی و کنترل دقیق قند خون می‌توان به کنترل و درمان این بیماری کمک کرد. عدم درمان این بیماری موجب پیشروی آن و خطرات ناشی از آن می‌شود.
برای درمان کبد چرب همچنین می‌توان از قند های رژیمی استفاده کرد. اگرچه کبد چرب به‌خودی‌خود بیماری خطرناکی نیست اما بی‌توجهی به درمان آن و پیشرفت این بیماری در طولانی‌مدت موجب رسوب بیش از حد چربی در کبد و بروز التهاب کبدی می‌شود که سیروز در کبد به‌عنوان عارضه‌ای مهم و خطرناک را به دنبال دارد. قند خون غیرطبیعی عامل مهم بروز بیماری کبد چرب است که اغلب به علت چاقی افزایش می‌یابد. با کنترل تغذیه و سبک زندگی، وجود یک رژیم غذایی مناسب و مصرف داروهای ضد دیابت از عوارض بیماری قند خون چون کبد چرب می‌توان جلوگیری کرد یا به درمان آن کمک کرد. در بیش از 80 یا 90 درصد افرادی که چاقی مفرط دارند ابتلا به کبد چرب مشاهده می‌شود. علت اصلی مستعد بودن ابتلا به کبد چرب در این افراد چربی و قند خون بالاست. یک رژیم غذایی کبد چرب مناسب که منجر به کاهش وزن می‌شود و از مواد غذایی سالم و مناسب استفاده کرده است درمان این بیماری را سرعت می‌بخشد.
رژیم غذایی در درمان کبد چرب
وجود چاقی مفرط به افزایش چربی‌های مضر در کبد و رسوب آن‌ها منجر می‌شود که از آن با عنوان بیماری کبد چرب یاد می‌شود. رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن به مهار کبد چرب کمک می‌کند. کاهش وزن امری مشکل است که بسیاری از افراد بدون داشتن اراده کافی قادر به آن نیستند. افزایش فعالیت بدنی و کنترل خوراک و رژیم غذایی سالم از مهم‌ترین و بهترین روش‌ها برای کنترل وزن و درمان کبد چرب هستند. یک رژیم غذایی کبد چرب و برنامه ورزشی منظم به کاهش میزان کالری دریافتی و در نتیجه کاهش وزن منجر می‌شود. سبک زندگی فردی در کنار خوراک کنترل نشده و زیاد و همچنین کاهش کالری رژیم غذایی برای جلوگیری از چاقی لازم هستند؛ بنابراین نیاز به رعایت رژیم غذایی سختی که افراد را خسته می‌کند، نیست. پس از کاهش وزن باید به تثبیت آن نیز توجه داشت. به‌طورکلی و خلاصه انواع رژیم غذایی درمان کبد چرب شامل مواد خوراکی زیر است:
در رژیم غذایی کبد چه مواد غذایی قرار دهیم؟
انواع مواد غذایی در رژیم غذایی درمان کبد چرب مؤثر خواهند بود. مواد غذایی که به کاهش کالری و افزایش فیبر مصرفی کمک می‌کنند آغاز درمان کبد چرب هستند. برای داشتن انرژی کافی در بدن مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده، فیبر و پروتئین توصیه می‌شود. این مواد غذایی به کاهش التهاب کمک می‌کنند. با افزودن مواد غذایی مناسب به سبد مواد غذایی مصرفی درمان کبد چرب ممکن خواهد بود. موارد زیر از بهترین غذاها و گیاهان کمک‌کننده به لیست غذایی کبد چرب هستند.
اسیدهای چرب امگا 3
بر اساس تحقیقات پزشکی انجام شده درمان بیماری کبد چرب با مصرف اسیدهای چرب امگا 3 بهبود می‌یابد. این اسیدها چربی‌های کبدی و میزان کلسترول HDL را کاهش می‌دهند. از جمله مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 ماهی قزل‌آلا، ساردین، گردو و تخم کتان هستند که به افزودن آن‌ها به رژیم غذایی کبد چرب توصیه می‌شود.
گردو
اگر بهبود هر چه بیشتر بیماری کبد چرب غیرالکلی و جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های کبدی را طلب می‌کنید، گردو را به‌عنوان یک ماده غذایی باارزش بسیار بالا که غنی از امگا 3 هستند به برنامه غذایی خود اضافه کنید.
کلم بروکلی
سبزیجات از بهترین مواد غذایی کمک‌کننده به کنترل بیماری کبد چرب هستند. در میان سبزیجات کلم بروکلی بیشتر از سایرین مؤثر است و در طولانی‌مدت چربی کبد را کاهش می‌دهد.
سیر
از مهم‌ترین مواد غذایی موجود در انواع رژیم غذایی کبد چرب سیر است که به کاهش چربی بدن و کاهش وزن کمک می‌کند.
چای سبز
چربی خون و چربی بدن با مصرف چای سبز که مصارف دارویی دارد ممکن است. این ماده خوراکی به کاهش التهاب بدن و کبد چرب به علت وجود سطوح آنتی‌اکسیدانی منجر می‌شود.
بادام‌زمینی
از جمله علل پیشرفت بیماری کبد چرب و عدم کنترل آن در مراحل آخر چربی‌های اشباع هستند. برای جلوگیری از آسیب شدید به این ارگان حیاتی و عملکرد آن مصرف مواد غذایی دارای چربی‌های غیراشباع توصیه می‌شود. بادام‌زمینی ماده‌ای غنی از چربی‌های غیراشباع است که به کاهش وزن کمک شایانی می‌کند. افزودن آن به رژیم غذایی روند درمان بیماری را بهبود می‌بخشد.
آووکادو
اگر ماده‌ای غذایی می‌خواهید که سرشار از چربی‌های سالم باشد، آووکادو مصرف کنید. این ماده غذایی علاوه بر چربی‌های سالم حاوی مواد ضدالتهابی و فیبر محلول نیز هست که قند خون و استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهد.
پروتئین سویا یا پروتئین وی
پروتئین سویا یا پروتئین وی (آب پنیر) از جمله پروتئین‌هایی هستند که به مقاومت بدن در برابر بیماری کبد چرب کمک می‌کنند. این پروتئین‌ها مصرف کربوهیدرات‌های ساده و میزان قند خون مفید بدن را متوازن می‌کنند و موجب کاهش وزن کلی بدن می‌شوند.
قهوه
قهوه از آنچه به نظر می‌رسد ارزش غذایی بیشتری دارد. داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدان و ضدالتهابی و همچنین وجود اسید کلروژنیک قهوه را به درمانگری قوی برای بیماری کبد چرب تبدیل کرده است. این ماده خوراکی کلسترول و فشارخون را نیز کاهش می‌دهد. تحقیقات نشان می‌دهد افزودن قهوه به رژیم غذایی بدن را در برابر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی مقاوم می‌کند.
چه مواد غذایی را از رژیم غذایی درمان کبد چرب حذف کنیم؟
برای تسهیل روند درمان بیماری کبد چرب حذف یا محدودیت برخی مواد غذایی لازم است.
الکل
تأثیر الکل بر کبد موجب بیماری‌های کبدی مختلف سیروز کبدی و کبد چرب الکلی می‌شوند؛ بنابراین مصرف الکل از جمله عوامل مهم مؤثر بر ابتلا به کبد چرب الکلی است.
دانه‌های تصفیه شده
دانه‌های تصفیه شده در نان سفید، ماکارونی و برنج سفید فاقد فیبر بوده و موجب افزایش قند خون می‌شوند که از جمله عوامل کبد چرب است