حمایت‌های شعاری منجر به خروج فناوری از کشور می‌شود/عدم تأثیرگذاری فناوران در سیاست‌گذاری حوزه فناوری

در گفت‌وگو با آنا؛

اشکان شمالی، مدیرعامل و موسس یک شرکت دانش‌بنیان حوزه شیمی و فناوری نانو در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: حوزه تولید مشکلات زیادی دارد، اما تولید استارت‌آپ دانش محور و استارت‌آپی که با یک ایده مرز دانشی و نوآورانه قصد مهارت محوری و تبدیل به محصول مورد استفاده صنایع را دارد، با مشکلاتی بسی عظیم‌تر در صنعت مواجه است.

وی با اشاره به این مشکلات گفت: عدم شناخت کافی نسبت به محصولات، ارتباط برقرار نکردن و بکار نبردن ادبیات فناورانه و نوآورانه از سوی نهاد‌ها و سازمان ها، دشواری فرایند اخذ مجوز برای محصولاتی که برای نخستین بار تولید شده و نوآوری بالایی به همراه دارند، از جمله مشکلاتی محسوب می‌شوند که گریبان‌گیر شرکت‌های دانش محور شده است.

وی افزود: عدم اختصاص تسهیلات موثر برای رشد این محصولات نیز می‌تواند یکی از مشکلات و معضلات فعالان این حوزه باشد. اخذ مجوز از سازمان‌هایی مانند غذا و دارو، جهاد کشاورزی، دامپزشکی و انحصاری که اغلب در این سازمان‌ها وجود دارد، مشکلات زیادی برای شرکت‌های فناور و دانش بنیان ایجاد کرده است.

وی تصریح کرد: اکنون در شرایط تحریم با مشکلات متنوعی در حوزه صادرات، بحث انتقال محصول، انتقال پول، برقراری ارتباط و … مواجه هستیم. در واقع تحریم‌های بین المللی مشکلات شرکت‌های دانش بنیان و فناور را دو برابر کرده است.

وی گفت: دولت و مسئولان باید در چنین شرایطی از شرکت‌های فناور و نوآور تمام قد حمایت کنند، زیرا رشد این شرکت‌ها منجر به رشد تکنولوژی و فناوری و دانش کشور می‌شود.

وی گفت: عدم ورود تکنولوژی و دانش از خارج کشور ما را با محدودیت زیادی مواجه کرده است از این‌رو حمایت از محصولات فناور و نوآور در گام نخست و کمک به تجاری سازی آنها و ورود به بازار‌های خارجی در گام دوم از موثرین اقداماتی است که باید برای رشد این شرکت‌ها در کشور مد نظر قرار بگیرد.

وی عنوان کرد: عمدتا سرمایه شرکت‌های فناور و نوآور دانشی_نه مالی_ است. دولت باید از نظر مالی از شرکت‌های استارتاپی که نوآوری شان ریسک بالایی دارد، حمایت کند. دولت باید این ریسک را قبول کند تا این شرکت‌ها رشد و توسعه پیدا کنند. طبیعتا اجرای نمایشی، تبلیغات و بیان حمایت از شرکت‌های فناور و نوآور بدون عمل کردن به شعار‌ها منجر عزم مهاجرت فناوران یا واگذاری ایده هایشان به شرکت‌های بیگانه و در نهایت خروج فناوری از کشور می‌شود.

به گفته وی، باید از این شرکت‌ها حمایت مالی و سازمانی شود. در غیر این صورت شرکت‌های استارت‌آپی یک به یک از ایران خواهند رفت. مسئله‌ای که اکنون شاهد آن هستیم.

وی گفت: هرچقدر هم این قضیه را کتمان و انکار کنیم، اما اثرات خودش را طی سال‌های آینده نشان خواهد داد. ما باید در مقابل این جریان قرار بگیریم و حرف این فناوران و نوآوران را بشنویم و در راستای حمایت از آنها گام برداریم.

شمالی افزود: یکی از انتقاد‌های من این است که فناوران تاثیری در سیاستگذاری‌های حوزه فنانوری ندارند. آنها فقط مجری این سیاستگذاری‌ها هستند. عمدتا کسانی که سیاست‌گذار هستند در زیست بوم فناوری، زیست نکرده اند، در نتیجه قوانین و قواعد و سیاستگذاری‌هایی وضع می‌کنند که کلا با واقعیت‌های موجود در تناقض است. تنها راهکار برون رفت از این مسئله تشکیل انجمن یا NGO در این حوزه است تا بتوانیم نقشی در حوزه سیاستگذاری داشته باشیم.

این پژوهشگر ادامه داد: ما در راستای تحقق این مهم  به این نتیجه رسیدیم که تشکل، انجمن بین شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان برای مطالبه گری‌های فناوران در استان آذربایجان شرقی ایجاد کنیم.

وی ادامه داد: طی یکسال اخیر یک تشکل غیر رسمی ایجاد کردیم، اما متاسفانه برای اخذ مجوز آن با مشکل مواجه هستیم؛ ما نمی‌توانیم یک مجوز برای انجمن شرکت دانش‌بنیان ذیل وزارت کشور به عنوان انجمن صنفی بگیریم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا قانون جهش دانش بنیان می‌تواند راهگشای مشکلات شما باشد یا خیر؟ به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: قانون جهش دانش بنیان، یک قانون متعالی است. من بند به بند این قانون را مطالعه کرده‌ام.

وی با بیان اینکه تمام بند‌های آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ام، گفت: با ارگان‌ها و مسئولان در راستای اجرای این بند‌ها جلسه گذاشته‌ام. با اداره امور مالیاتی پیرامون بحث مالیات و معافیت‌های مالیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان و نمایندگان مجلس و مسئولان کشور، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی و سازمان‌های مختلف پیرامون الزام همکاری آنها با شرکت‌های دانش بنیان جلسات مختلفی برگزار کرده‌ایم.

وی ادامه داد: تصویب و اجرای این قانون اتفاق خوبی را در کشور رقم می‌زند، اما من به نمایندگان مجلس نیز گوشزد کردم که قانون گذاری شرط اجرای قانون نیست. نظارت بر اجرای قانون است که ضمانت اجرای قانون را فراهم می‌کند. ما پس از قانون گذاری باید به دنبال نظارت بر اجرای صحیح قانون باشیم.

وی تاکید کرد: خوشبختانه قانون جهش تولید یک بستر و شرایطی را ایجاد کرده است که زیست بوم فناوری کشور پر شتاب‌تر رشد و توسعه پیدا کند.

وی با تاکید بر اینکه اکنون مشکلاتی پیرامون اجرای این قانون در حوزه آیین‌نامه‌ها و تفسیر‌های قانون داریم، اما امیدوارم سازمان‌های مرتبط و مجموعه‌های ما  که هشتاد درصد اقتصاد کشورمان در اختیار آنهاست پای کار بیایند، گفت: با شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور همکاری کنند و با اعتماد به این شرکت‌ها در راستای خرید و محصولات آنها و برای رشد این اکوسیستم اقدام کنند.