مشکلات بیماران مبتلا به ویتیلیگو
ویتیلیگو (برص) یا یکی از بیماری های پوستی است که با ظهور لکه‌های سفید در اندازه‌های گوناگون و در نقاط مختلف پوست که ناشی از انجام واکنشی خودایمنی به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به سلولهای سازنده رنگدانه‌های پوست (ملانوسیتها) و تخریب یا متوقف کردن عمکرد آنهاست؛ همراه است. در مقاله بیماری ویتیلیگو چیست و چگونه درمان میشود؟ به طور مفصل به معرفی این بیماری پرداخته ایم. در این بحث قصد داریم در ارتباط با سبک زندگی و در بیماران مبتلا به ویتیلیگو مطالبی را ذکر نماییم.
سبک زندگی بیماران ویتیلیگو
ضد آفتاب ها
افراد مبتلا به ویتیلیگو خصوصا آنهایی که پوست روشن دارند باید از یک ضد آفتاب مناسب استفاده کنند تا آنها را از اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت کند . بعلاوه ضد آفتاب پوست را از آفتاب سوختگی محافظت می کند و باعث کمتر شدن اختلاف رنگ بین پوست سالم و لکه سفید می گردد.
مواد آرایشی
برای افرادی که لکه های ویتیلیگو محدود به نواحی باز بدن باشد ، مفید است.
مشاوره و حمایت
بسیاری از افراد مبتلا به ویتیلیگو از مشاوره با یک مرکز تخصصی سلامت روانی سود می برند. در آنجا میتوانند در مورد مسائلی که برای آنها پیش آمده صحبت کنند و فرد مشاور می تواند راه حل مناسب ارائه دهد.
غلات
غلات کامل، ارزن، حریره جو، جوی دو سر، برنج و پاستا (غلات فرآوری شده توصیه نمی شوند)
نان ها
بهتر است مصرف نان در این افراد به استفاده از نان های سبوس دار محدود شود.
میوه ها
زغال اخته (البته در این باره اختلاف نظر وجود دارد)، گلابی، گیلاس، موز، آناناس، سیب، انبه، زردآلو، انگور از میوه هایی میباشند که به نظر می‌رسد؛ میتوانند برای این افراد مناسب باشند.
سبزی جات
گوجه فرنگی، چغندر، هویج، سیب زمینی، خیار، کدو، کدو حلوایی، اسفناج، کلم بروکلی، کلم بروکسل، گل کلم، سیر، لوبیا، قارچ، پیاز، لوبیای فرانسوی، فلفل قرمز، شنبلیله، شلغم، جعفری، زیره سیاه، فرآورده های سویا، عدس و لپه ها.
نوشیدنی ها
چای کم رنگ بدون قند، 6 تا 7 لیوان آب در روز
آجیل و خشکبار
مغزهای گردو، بادام، پسته، خرمای سیاه، انجیر و زردآلو.
روغن ها
روغن زیتون و سایر روغن های گیاهی.
مکمل ها
دانشمندان پی برده اند که بسیاری از افراد مبتلا به ویتیلیگو دچار کمبود فولیک اسید، ویتامینB12، ویتامینC، پانتنوئیک اسید(B5)، مس و روی هستند. ویتامینB12 و فولیک اسید باید با هم مصرف شوند.
توصیه های مهم برای مبتلایان به ویتیلیگو
- مقدار زیادی زنجبیل و زردچوبه در غذاها استفاده کنید.
- بهتر است که برنامه غذایی خیلی کم نمک داشته باشید.
- از تابش آفتاب در صبح زود بهره مند شوید تا اشعه ی مفید آن را دریافت کنید.
- چربی ها، ادویه ها و نمک زیاد
- نان و آرد سفید، غذاهای دودی یا سرخ شده، شکلات، چای پُررنگ، کره و مارگارین، الکل، قهوه، بستنی، خردل، تمبر هندی، نوشیدنی های مزه دار شده
- ماهی و غذاهای دریایی (در افراد مختلف فرق می کند)
- خیار شور
- غذاهای فرآوری شده برای این بیماری مُضر است؛ اگر این غذاها به تناوب مصرف شوند نه تنها پاسخ به درمان با تأخیر مواجه می گردد بلکه بیشتر پراکنده می شوند
- مهمترین نکته درباره بیماریهای اتوایمیون، حفظ سلامت فردی و دوری از استرس است. این مساله در مورد ویتیلیگو اهمیت بیشتری دارد.
- در ویتیلیگو فقط رنگ پوست از بین نمیرود، بلکه پوست شکننده تر میشود و در معرض آسیب بیشتری قرار میگیرد. این مساله درباره آسیبهایی مانند آفتاب سوختگی یا مشکلات عفونی پوست رایج تر است.
- به علت از بین رفتن ملانوسیتها، بیماران باید به یاد داشته باشند که حتی در محیطهای بسته و یا در هوای ابری هم باید از ضدآفتاب استفاده کنند.
- بررسی ها نشان داده است که آسیبهای خفیف و مالشهای مداوم میتوانند سبب بزرگ تر شدن لکه شوند. این وضعیت در بیمارانی که به خاطر پوشیدن کفشهای تنگ، دچار لکه های ویتیلیگو دور قوزک پا شده اند قابل مشاهده است. زانوها و آرنج هم به همین دلیل مبتلا میشوند.
- زخمهای کوچک، برشهای خفیف و یا له شدن پوست به هر دلیلی میتواند موجب شود پس از خوب شدن پوست، منطقه آسیب دیده رنگ خود را از دست بدهد. به همین دلیل باید مراقب آنها بود.
- افراد دچار ویتیلیگو حتما باید از نظر وجود مشکلات خودایمنی دیگر هم تحت بررسی قرار بگیرند.
- حساسیت به نور و التهاب شبکیه چشم از عوارض این بیماری است که باید آنها را هم حتما درمان کرد.
- در کنار همه نکات فوق، کنار آمدن با بیماری و دوری از افسردگی مساله مهمی است که سبب بهتر شدن کیفیت زندگی بیمار میشود. این کار را میتوان با مشاوره با روانپزشک و همچنین به دست آوردن اطلاعات درباره این بیماری انجام داد
در بعضی از بیماران که پیسی وسعت زیادی پیدا کرده است، عملی ترین روش درمان ویتیلیگو، رنگ زدایی از نواحی طبیعی پوست و یکدست کردن رنگ آن است. در این روش از یک مادة شیمیایی به نام”roquinone Monobenzylether Of Hy” یا از اشعة لیز استفاده می شود. این روش درمان حدود یک سال به طول می انجامد. معمولاٌ از بین رفتن رنگ پوست در این روش دائمی و برگشت ناپذیر است. لذا بیماران باید اکیداٌ از تماس با نور آفتاب اجتناب نمایند.
علائم بیماری برص
علائم و نشانه‌های ویتیلیگو یا مریضی پیسی عبارتند از:
- از بین رفتن رنگ طبیعی پوست به صورت لک و پیس که معمولاً ابتدا در دست‌ها، صورت (لک و پیس صورت) و نواحی اطراف دهانه‌های بدن و اندام تناسلی ظاهر میشوند.
- سفیدی زودرس رنگ موهای سر، مژه‌ها، ابروها یا ریش
- از بین رفتن رنگ طبیعی بافت‌هایی داخل دهان و بینی (غشاهای مخاطی)
پیش‌بینی چگونگی روند پیشرفت بیماری برص دشوار است. گاهی اوقات بروز لک و پیس‌ها بدون درمان متوقف میشود، اما در بیشتر موارد گسترش می‌یابند و در نهایت بیشتر نواحی پوست را درگیر می‌کنند.
علت بروز برص
علت بیماری ویتیلیگو یا برص این است که سلولهای تولیدکننده رنگدانه (ملانوسیت ها) می‌میرند یا تولید ملانین را متوقف می‌کنند و در نتیجه باعث بروز لکه‌های سفید یا روشن میشوند. دقیقاً مشخص نیست که چه عواملی باعث این مساله میشوند؛ اما ممکن است مربوط به موارد زیر باشد:
- اختلال در سیستم ایمنی بدن (شرایط خودایمنی)
- سابقه خانوادگی (وراثت)
- یک عامل محرک، مانند ، شدید یا ترومای پوستی در اثر تماس با یک ماده شیمیایی
ویتیلیگو و بارداری
با توجه به اینکه ویتیلیگو جنبه ارثی نیز دارد، ممکن است با بزرگ شدن نوزاد بروز کند، اما خوشبختانه پیسی در نوزاد و جنین مشاهده نمی‌شود. ضمنا وجود بیماری ویتیلیگو در مادر، منعی برای بارداری ندارد.
درمان برص
اساسا انتخاب نوع روش درمان ویتیلیگو یا درمان لک و پیسهای ناشی از آن، بستگی به سن، ناحیه و میزان پوست درگیرشده، سرعت شیوع بیماری پیسی و میزان تأثیر آن بر زندگی فرد دارد. معمولا داروها و روش‌های درمانی مبتنی بر نور یا نوردرمانی برای کمک به بازگرداندن رنگ طبیعی پوست و یا تسکین آن استفاده میشوند؛ اگرچه نتایج بهبودیافتگان ویتیلیگو متفاوت و قابل پیش‌بینی نیست و انتظاری برای درمان قطعی پیسی پوست نباید داشت.
برخی از روش‌های درمان پیسی پوست عوارض جانبی جدی دارند؛ بنابراین در ابتدا پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهد که به جای درمان، با استفاده از محصولات آرایشی و یا برنزه کردن ظاهر پوست خود را تغییر دهید. اما اگر شما و پزشک تصمیم بگیرید که شرایط خود را با انواع داروی پیسی پوست، جراحی یا تراپی‌هایی مثل نوردرمانی و دپیگمنتیشن (رنگزدایی با لیزر برای یک دست کردن) تسکین دهید، ممکن است این روند ماهها طول بکشد یا مجبور شوید بیش از یک روش را قبل از یافتن درمانی مناسب امتحان کنید.
حتی اگر درمان پیسی پوست برای مدتی موفقیت‌آمیز باشد، ممکن است نتایج آن دوام نیاورد یا لکه‌های پی سی جدید و شکل ظاهری بیماری برص دوباره ظاهر شود. به همین دلیل پزشک ممکن است مصرف دارویی را که به عنوان درمان نگه‌دارنده برای جلوگیری از عود مجدد توصیه کند.
درمان برص با طب سنتی
درمان ویتیلیگو با طب سنتی امروزه رایج شده است و بیماران ترجیح می‌دهند که در کنار درمان شیمیایی، طب سنتی را نیز امتحان کنند. مواردی مانند درمان برص با سیر نتایج امیدوارکننده‌ای داشته است. مطالعات محدودی نشان می‌دهد که گیاه دارویی جینگو بیلوبا ممکن است به بازگشت رنگ طبیعی پوست در افراد مبتلا به ویتیلیگو کمک کند.
توصیه می‌کنیم برای پیشگیری از هرگونه تداخل دارویی، این روند را تحت نظر کارشناسان طب سنتی انجام دهید.
شما می‌توانید با مراجعه به انجمن برص یا انجمن ویتیلیگو محل زندگی خود، از آخرین دستاوردها در زمینه درمان این بیماری و صحبت با مشاوران باتجربه و دیگر بیماران بهره‌مند شوید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در حال حاضر درمان قطعی ویتیلیگو ممکن نیست. اما با روش‌های درمانی موجود میتوان روند پیشرفت ویتیلیگو را متوقف یا کند کرد و حتی تا حدودی رنگ طبیعی را به پوست بازگرداند. پس در صورت مشاهده اولین علائم بیماری لک و پیس حتما با بهترين دكتر پوست و یا یکی از صدها پزشک مو و زیبایی صحبت کنید.
سوالات متداول درباره برص
برای جلوگیری از پیشرفت لک و پیس چه اقداماتی میتوان انجام داد؟
لک و پیس یا ویتیلیگو عمدتا منشا ژنتیکی داشته و متاسفانه سیر بیماری قابل پیش بینی نمی‌باشد. از این‌رو راهکار علمی خاصی در پزشکی برای جلوگیری یا پیشگیری از بیماری یا پیشرفت آن وجود ندارد. گزارشات تایید نشده از مصرف مداوم مکمل‌های ویتامین دی وجود دارد که در جلوگیری از پیرفت بیماری موثر میباشد.
سبک زندگی بهبود یافتگان ویتیلیگو پس از درمان به‌چه صورت خواهد بود؟
بهبودیافتگان ویتیلیگو مانند افراد عادی جامعه هستند و هیچ مورد یا نکته خاصی خاصی در ارتباط با فعالیت‌های روزانه یا امورات عادی زندگی ندارند.
برص کاذب چیست؟
برص کاذب یافته پوستی مربوط به بیماری اسکروز سیستمیک است که در این بیماری لکه‌های سفیدرنگ شبیه برص در اندام‌های بیمار ایجاد میشود و ارتباطی با خود بیماری ویتیلیگو یا برص ندارد.
آیا مصرف زنجبیل در درمان برس موثر است؟
زنجبیل دارای خواص انتی اکسیدانی است ولی از نظر علمی اثر اثبات شده‌ای در برص یا ویتیلیگو ندارد.
داروی برص چیست؟
درمان‌های برص شامل درمان دارویی و نوردرمانی و همچنین در مراحل پیشرفته عمل جراحی و کاشت سلولهای ملانوسیت است. معمولا اغلب بیماران با درمان دارویی و نوردرمانی بهبودی می‌یابند و تعداد کمی از آنها به مراحل پایانی درمان نیاز پیدا می‌کنند.