قانون جدید ارث مادر به فرزندان

معنای ارث | تعریف قانونی آن و مساله توارث

به نقل از گروه وکلای هوداد ارث به کلیه اموال، عناوین، بدهی‌ها، حقوق و وظایف شخص پس از مرگش گفته می‌شود که به شخص دیگری منتقل می‌گردد. ارث به مدت طولانی نقش اساسی در جوامع بشری داشته‌ است. مجموعه قوانین انتقال ارث در جوامع مختلف متفاوت و در طول زمان تغییرات بسیاری کرده‌است. بعد از اینکه شخصی فوت میکند ممکن است ماترکی (مال و اموالی) داشته باشد که وراث شخص بعد از گرفتن گواهی انحصار وراثت میتوانند آن ماترک را بین خود تقسیم کنند. به این ماترک که به وراث می رسد ارث می گویند.

طبقات مختلفه وراث

 ماده۸۶۲– اشخاصی که به موجب نسب ارث می‌برند سه طبقه‌اند:

1. پدر و مادر و اولاد و اولادِ اولاد؛
2. اجداد و برادر و خواهر و اولاد آن‌ها؛
3. اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آن‌ها.

بر طبق در صورتیکه متوفی پدر و مادر نداشته باشد و فقط چند فرزند داشته باشد،‌ تمام ارث به فرزندان او می‌رسد. اگر متوفی همسری داشته باشد ابتدا سهم او که به مقدار یک هشتم است داده می‌شود و بعد بقیه ماترک میان ورثه تقسیم می‌‎شود.

 طبق ماده۹۰۷– اگر متوفی ابوین نداشته و یک یا چند نفر اولاد داشته باشد ترکه به طریق ذیل تقسیم می‌شود:

اگر فرزند منحصر به یکی باشد خواه پسر خواه دختر تمام ترکه به او می‌رسد. اگر اولاد متعدد باشند ولی تمام پسر یا تمام دختر، ترکه بین آن‌ها بالسویه تقسیم می‌شود. اگر اولاد متعدد باشند و بعضی از آن‌ها پسر و بعضی دختر، پسر دو برابر دختر می‌برد.

به زبان ساده تراگر ورثه متوفی همه فرزند دختر و یا فرزند پسر باشند ماترک به شکل برابر و مساوی میان آن‌ها تقسیم می‌شود. اما اگر فرزندان متوفی هم دختر و هم پسر باشند،‌ پسران دو برابر دختران ارث می‌برند. اگر متوفی پدر و مادر هم داشته باشد سهم آن‌ها یک ششم از اموال است. اگر متوفی در کنار پدر و مادر یک فرزند دختر هم داشته باشد،‌ سهم پدر و مادر یک ششم و سهم دختر نصف اموال است.

قانون جدید ارث مادر به فرزندان چیست؟

با توجه به ماده ۹۰۷ در مورد ارث بردن فرزندان از مادر:

چنان چه مادری فوت کند و ابوین او (پدر و مادر) نیز فوت کرده باشند و یک یا چند فرزند داشته باشد ترکه مادر به شرح ذیل بین وارث تقسیم می‌شود:

چنان چه فقط یک فرزند داشته باشد چه پسر باشد چه دختر باشد تمام ترکه مادر به او می‌رسد.

اگر اولاد متعددی داشته باشد که همه پسر باشد یا همه دختر ترکه مادر با السویه بین آنها تقسیم می‌شود.

اگر اولاد متعددی داشته باشد و بعضی از آنها پسر و بعضی از آنها دختر باشند پسر دو برابر دختر ارث می‌برد.

قانون ارث برای فرزند فوت شده

در رابطه با ارث فرزند فوت شده ، براساس قوانین وراثتی فرزندی که قبل از پدر فوت کرده است ، از پدر ارث نمی برد و فرزندان وی نیز ارثی نخواهند برد، بلکه بر عکس پدر از اموال فرزند خود که فوت شده ارث خواهد برد و طبق قانون میزان ارث پدر مشخص شده است. فرزندان فرزندی که فوت شده یعنی نوه در صورتی از پدر بزرگ خود ارث می برند که هیچ خویشاوند نسبی از هیچ کدام از طبقات نسبی پدربزرگ خود وجود نداشته باشد اما اگر کسی وجود داشته باشد هیچ ارثی به آنها نخواهد رسید .

بر طبق قانون فرزندان کسی که فوت شده هیچ حقی از اموال پدربزرگ خود ندارند مگر آنکه پدربزرگ آنها بر طبق علاقه و عاطفه ای که بین آنها وجود دارد، سهمی از میراث خود را به آنها واگذار کند و از نظر اخلاقی بخواهد از نوه های خود حمایت کند. طبق قانون مدنی ماده ۹۱۰ هر گاه میت اولاد داشته باشد، دیگر به نوه ارث نمیرسد حتی اگر فقط دارای یک اولاد باشد، اما اگر تمام فرزندان پدر بزرگ فوت کند نوه جزء وراث طبقه اول شناخته می شود . قانون نحوه تقسیم ارث بین نوه ها را به صورت مساوی قرار داده است و نوه دختری و پسری به صورت مساوی از ارث سهم خواهند داشت.

ارث به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟

• اگر مردی بگوید که این فرزند من نیست و به همسرش تهمت زنا زند
• کافر از مسلمان ارث نمی‌برد
• اگر قاتل ورثه مقتول باشد در صورت عمدی بودن قتل، از مقتول ارث نمی‌برد
• طفل متولد زنا از والدین ارث نمی‌برد
• فرزند متولد نشده تنها درصورتی ارث می‌برد که زنده به دنیا بیاید.
• اگر تاریخ فوت دونفر که ازهم ارث می‌برند مشخص نباشد این دو از هم ارث نمی‌برند مگر اینکه علت مگر مغروق شدن در آب یا هدم باشد.

مدارک لازم برای درخواست انحصار وراثت

• گواهی فوت متوفی که از سال ۹۵ در بعضی استان ها از جمله تهران به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه درخواست گواهی فوت اخذ می شود.
• استشهادیه محضری
• شناسنامه متوفی
• عقدنامه یا رونوشت
• شناسنامه وراث
• احیاناً وصیت نامه رسمی شخص فوت شده

سهم‌ الارث زن بر اساس قانون جدید

براساس قانون جدید، اگر فردی دارای زمین باشد، زن از قیمت آن  می برد که این به نفع زنانی است که همسرانشان دارای اراضی زراعی هستند. طبق تبصره ماده 946 اصلاحی قانون جدید، ارث زن در مورد همسرش که پیش از این قانون فوت شده اما اموال وی تقسیم نشده است اجرا می شود. براساس این تبصره اگر فردی در سال های قبل فوت کرده اما هنوز اموالش تقسیم نشده است اموالش طبق قانون جدید تقسیم می شود. زن متوفی می تواند  سهم الارث خود را از اموال متوفی (منقول و غیرمنقول) مطالبه کند و اگر قبل از تصویب این قانون اموال متوفی تقسیم شده باشد، زن نمی تواند تقسیم مجدد آن را براساس قانون جدید بخواهد.

سهم الارث زن متوفی

1. اگر تنها وارث متوفی زن باشد. اگر یک زن هست یک چهارم ترکه را ارث می برد و اگر دو زن هست هر کدام یک هشتم ترکه را ارث می برند و اگر سه زن هستند هر کدام یک دوازدهم ترکه را ارث می‌برند و اگر چهار زن باشند هر کدام یک شانزدهم ترکه را ارث می‌برند.
2. اگر تنها وارث متوفی زن و فرزند (دختر و پسر) باشند. یک هشتم ترکه به زن او تعلق می گیرد و بقیه بین فرزندان او بطوری که نصیب پسران دو برابر دختران باشد تقسیم می شود.
3. اگر تنها وارث متوفی زن و پدر و مادرش باشند. سه دوازدهم ترکه به زنش می رسد. و چهار دوازدهم ترکه به مادرش می رسد و باقی مانده که پنج دوازدهم هست به پدرش می رسد.
4. اگر متوفی زن و فرزند (دختر و پسر) و پدر و مادر داشته باشد. پدر او یک ششم و مادر او نیز یک ششم و زن او یک هشتم از ترکه را به ارث می برند و بقیه بین فرزندان تقسیم می شود بطوری که نصیب پسران یا پسر دو برابر دختران یا دختر باشد.

سهم الارث دختر متوفی

1. اگر تنها وارث متوفی دختر او باشد همه ترکه به سهم الارث دختر تعلق می­گیرد.
2. اگر تنها وارث متوفی چند دختر باشند همه ترکه بین آنها به طور مساوی تقسیم می­شود.
3. اگر تنها وارث متوفی پسران و دختران او باشند همه ترکه بین آنها تقسیم می­شود بطوری که نصیب پسران دو برابر دختران باشد. در این مسأله فرقی بین یک یا چند پسر و همچنین یک یا چند دختر نمی­کند و در هر صورت ترکه باید طوری تقسیم شود که نصیب پسران دو برابر دختران باشد.
4. اگر تنها وارث متوفی چند دختر و مادرش باشند. یک ششم ترکه به مادر تعلق می­گیرد و چهار ششم ترکه بین دختران بطور مساوی تقسیم می­شود. و یک ششم باقی مانده تقسیم بر پنج می­شود و یک پنجم آن به مادر و چهار پنجم آن بین دختران بطور مساوی تقسیم می­شود.
5. اگر تنها وارث متوفی یک دختر با پدر و مادرش باشد. یک ششم ترکه به پدر و یک ششم به مادر و سه ششم به دختر تعلق میگیرد و باقی مانده که یک ششم می­باشد تقسیم بر پنج می­شود و یک پنجم آن به پدر و یک پنجم به مادر و سه پنجم به دختر تعلق می­گیرد.
6. اگر تنها وارث متوفی چند دختر با پدر و مادر متوفی باشند. یک ششم ترکه به پدر و یک ششم به مادر و بقیه که چهار ششم می­باشد بین دختران به طور مساوی تقسیم می­شود.
7. اگر تنها وارث متوفی فرزند (دختر و پسر) و زنش باشند. یک هشتم ترکه به زن او تعلق می­گیرد و بقیه بین فرزندان او بطوری که نصیب پسران دو برابر دختران باشد تقسیم می­شود.
8. اگر تنها وارث متوفی دختر و پسر و پدر و مادر متوفی باشند. یک ششم ترکه به پدر و یک ششم ترکه به مادر و بقیه که چهار ششم می­‌باشد بین دختران و پسران تقسیم می­شود بطوری که نصیب پسران دو برابر دختران باشد.
9. اگر متوفی فرزند (دختر و پسر) و زن و پدر و مادر داشته باشد. پدر او یک ششم و مادر او نیز یک ششم و زن او یک هشتم از ترکه را به ارث می­‌برند و بقیه بین فرزندان تقسیم می­شود به طوری که نصیب پسران یا پسر دو برابر دختران یا دختر باشد.

سهم الارث دختر از مادر متوفی

1. اگر تنها وارث متوفی مادر او باشد همه ترکه به مادر او تعلق می­‌گیرد.
2. اگر تنها وارث متوفی مادر و پدر او باشند. یک سوم ترکه به مادر او و دو سوم ترکه به پدرش تعلق می­‌گیرد.
3. اگر تنها وارث متوفی مادر و چند دختر باشد. یک ششم ترکه به مادر تعلق می­گیرد و چهار ششم ترکه بین دختران بطور مساوی تقسیم می‌­شود و یک ششم باقی مانده تقسیم بر پنج می‌­شود و یک پنجم آن به مادر و چهار پنجم آن بین دختران بطور مساوی تقسیم می‌­شود.
4. اگر تنها وارث متوفی مادر و پدرش با یک دختر باشند. یک ششم ترکه به پدر و یک ششم به مادر و سه ششم به دختر تعلق می‌گیرد و باقی مانده که یک ششم می­باشد تقسیم بر پنج می­شود و یک پنجم آن به پدر و یک پنجم به مادر و سه پنجم به دختر تعلق می­‌گیرد.
5. اگر تنها وارث متوفی مادر و پدرش با چند دختر باشند. یک ششم ترکه به پدر و یک ششم به مادر و بقیه که چهار ششم می­‌باشد بین دختران به طور مساوی تقسیم می‌­شود.
6. اگر تنها وارث متوفی مادر و پدر و زنش باشند. سه دوازدهم ترکه به زنش می­رسد. و چهار دوازدهم ترکه به مادرش می­رسد و باقی مانده که پنج دوازدهم هست به پدرش می­‌رسد.
7. اگر تنها وارث متوفی مادر و پدرش با دختر و پسرش باشند، یک ششم ترکه به پدر و یک ششم ترکه به مادر و بقیه که چهار ششم می­‌باشد بین دختران و پسران تقسیم می­‌شود بطوری که نصیب پسران دو برابر سهم الارث دختر باشد.
8. اگر متوفی مادر و پدر و زن و فرزند (دختر و پسر) داشته باشد. پدر او یک ششم و مادر او نیز یک ششم و زن او یک هشتم از ترکه را به ارث می‌­برند و بقیه بین فرزندان تقسیم می‌­شود به طوری که نصیب پسران یا پسر دو برابر دختران یا دختر باشد.

بدین صورت سهم الارث دختر از مادر متوفی مشخص شد.

 

منبع: jurist