پزشکیان انتخاب شد؛ مسیر پیشرو و چالش‌های رئیس جمهور منتخب چیست؟
بررسی وعده‌های انتخاباتی پزشکیان و مشکلات پیش رو
مرحله دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری هم به پایان رسید و پس از شمارش آرا و یک رقابت نزدیک و فشرده، مسعود پزشکیان به عنوان نهمین رئیس جمهور منتخب کشورمان و رئیس چهاردهمین دولت در جمهوری اسلامی معرفی شد. مسعود پزشکیان متولد ۷ مهر ۱۳۳۳ است، او مدرک فوق‌تخصص جراحی قلب از دانشگاه علوم پزشکی ایران دارد. پزشکیان که اکنون به عنوان رئیس جمهور منتخب منتظر مراسم تنفیذ و تحلیف است، در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰ و در دوره اصلاحات، معاون سلامت وزارت بهداشت بود و در کابینهٔ دوم دولت اصلاحات هم به‌عنوان وزیر بهداشت از مجلس رأی اعتماد گرفت.
پزشکیان که در کارنامه خود سابقه‌ی نمایندگی مجلس و تصدی وزارت بهداشت را دارد، هم اکنون به عنوان چهاردهمین رئیس جمهور وارد پاستور می‌شود. وی در دوره تبلیغات ریاست جمهوری خود، وعده‌هایی داد و نهایتاً توانست اعتماد مردم را به خود جلب کند. در ادامه به مرور برخی از وعده‌های انتخاباتی پزشکیان می‌پردازیم؛
برنامه رئیس جمهور منتخب برای موضوع بنزین: یکی از وعده‌های نامزدهای انتخاباتی که به مقدار زیادی مورد توجه اذهان عمومی قرار گرفت بالا و پایین آوردن قیمت بنزین بود که در میزگردهای اقتصادی توسط کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری مورد بحث و بررسی قرار گرفت، بررسی اظهارات پزشکیان درباره موضوع بنزین نشان می‌دهد که او بیش از همه بر سیاست‌های غیرقیمتی بنزین تاکید دارد.
وعده برای اجرای سیاست‌های کلی: پزشکیان در مناظرات تلویزیونی و میزگردهایی که در ایام انتخابات برگزار شد، همواره بر اجرای سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب تاکید کرده است، پزشکیان همچنین تاکید می‌کند که مشکل این است که آن‌چه سیاست‌های کلی رهبری است را کنار می‌گذاریم و فقط حرف‌های خودمان را مطرح می‌کنیم.
تاکید بر استفاده از کارشناسان: مسعود پزشکیان طی روزهای گذشته و در ایام منتهی به انتخابات، بارها تاکید کرد که در مسائل مختلف کارشناس نیست و در هر حوزه از کارشناس همان حوزه استفاده خواهد کرد. او در یکی از اظهاراتش هم تاکید کرد که به‌کارگیری افراد را براساس شایستگی کارشناسی انجام خواهد داد.
وعده رئیس جمهور منتخب برای حل مشکل بورس: مسعود پزشکیان در مناظره دوم وعده می‌دهد که ثبات و آرامش را به دنیای بورس برگرداند و تاکید می‌کند و می‌گوید: کسری بودجه دولت را از بورس تأمین نخواهیم کرد. اگر دولت دخالت خود را کاهش دهد، این ثبات بازخواهد گشت. حل مشکل بورس یک نسخه ساده نیست و تحریم‌ها هم در این زمینه تأثیر گذار است.
وعده برای کاهش تورم و حل مسائل معیشتی: پزشکیان در مناظره دوم می‌گوید که معتقدم در این حاکمیت هیچ انسانی نباید گرسنه سر به بالش بگذارد. طبیعی است نباید به من و آدم‌هایی که ماشین آن‌چنانی سوار می‌شوند یارانه بدهند. باید از این‌ها که پولدارند بگیرند و به محرومان بدهند.
برنامه برای تک نرخی کردن ارز: مسعود پزشکیان در خصوص قیمت ارز و مسکن هم می‌گوید که دلار را تک نرخی می‌کنیم؛ بازار خودش کشف قیمت کند. حقوق کارمند اگر به اندازه باشد می‌تواند مقداری از آن را ذخیره کرده و برای خود مسکن تهیه کند. با این حقوقی که به کارمندان می‌دهید، صدسال دیگر هم نمی‌توانند خانه بخرند.
وعده برای آزاد سازی قیمت خودرو: پزشکیان در خصوص واردات خودرو هم در مناظره دوم تاکید می‌کند: چرا نمی‌گذارید مردم خودشان خودرو به صورت آزاد وارد کنند؛ مردم خودشان دلار دارند. ما واردات خودرو را آزاد می‌کنیم و بازار باید قیمت‌ها را تنظیم کند. بازار خودش را تنظیم می‌کند، لازم نیست من دخالت کنم.
وعده برای برقراری عدالت: یکی دیگر از مسائلی که در میزگرد فرهنگی مورد اشاره رئیس جمهور منتخب قرار گرفت، موضوع عدالت بود. پزشکیان در این برنامه با اشاره به اهمیت موضوع عدالت در جامعه این نکته را یادآوری می‌کند اگر ما بر اساس عدالت و انصاف با مردم برخورد می‌کردیم مردم از ما ناراضی نمی‌شدند.
وعده‌ها درباره حل مشکلات موجود در حوزه زنان: موضوع و مسائل بانوان از موارد مهم دیگری بود که مسعود پزشکیان درباره آن وعده‌هایی را داد. او در سومین مناظره دور اول ریاست‌جمهوری که با محوریت فرهنگ برگزار شد، با اشاره به نوع نگاه به بانوان در جامعه می‌گوید: «این نگاه که زنان جنسیت دوم هستند باید اصلاح شود. باید در عمل ثابت کنیم که به فکر آن‌ها هستیم. در خیلی مسائل قصور داریم و الان زمان رأی‌گیری این حرف‌ها را می‌زنیم؛ با زور و دستور و قانون رفتار عوض نمی‌شود. همان‌طور که در گذشته نتوانستند به زور حجاب را از سر زنان بردارند حالا هم با زور نمی‌توانند حجاب روی سر بگذارند.»
میدان مین زیر پای دولت چهاردهم / مسعود پزشکیان چه چیزی را تحویل می‌گیرد؟
مسعود پزشکیان نهمین رئیس‌جمهوری ایران و مأمور تشکیل دولت چهاردهم، ممکن است روز‌هایی سخت در پاستور پیشرو داشته باشد.
سید ابراهیم رئیسی ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ دولت را تحویل گرفت. مرکز آمار تورم نقطه‌به‌نقطه را در آن زمان معادل ۴۳.۲ درصد محاسبه کرده و بررسی‌ها نشان می‌دهد دلار در محدوده ۲۵ هزار و ۶۰۰ تومان قرار داشته. قیمت طلا و سکه به ترتیب معادل یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و ۱۱ میلیون و ۳۶۶ هزار تومان بود و ارزش مسکن در تهران به‌طور متوسط متری ۳۰ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان ذکر شده است.
سه سال و نیم بعد وقتی سقوط هلی‌کوپتر باعث شد فضای سیاسی ایران به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری پیش از موعد تن بدهد، تورم نقطه‌به‌نقطه اردیبهشت طبق گزارش مرکز آمار به ۳۱ درصد رسید، اما طلا با رشد ۲۴۸ درصدی، دلار با رشد ۱۳۶ درصدی و سکه با افزایش ۲۹۶ درصدی روبرو شدند.
متوسط قیمت مسکن در تهران تا متری ۸۴ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان پیش رفت و قیمت گوشت با عبور از متوسط ۱۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان در هر کیلوگرم به میانگین ۶۱۸ هزار و ۷۵۵ تومان رسید تا رشد ۳۴۶ درصدی را تجربه کرده باشد. ۵۰ روز پس از واقعه سقوط هلی‌کوپتر سیدابراهیم رئیسی، مسعود پزشکیان مجوز حضور در پاستور را پیدا کرده، اما خودش هم می‌داند با توجه به وضعیت اقتصاد و بازار قرار نیست برایش فرش قرمز پهن کنند. قرار است نهمین رئیس‌جمهوری ایران روز‌هایی سخت پیشرو داشته باشد.
کشیدن دندان پوسیده تورم
تورم نقطه‌به‌نقطه سرعت رشد قیمت‌ها را دقیق‌تر نشان می‌دهد. وقتی تورم نقطه‌به‌نقطه خرداد می‌گوید خانوار ایرانی مجبور شده از خرداد ۱۴۰۲ تا خرداد ۱۴۰۳ بابت خرید یک گروه کالا و خدمات مشخص، چقدر بیشتر پول بپردازد.
تورم نقطه‌به‌نقطه خرداد ۱۴۰۳، توسط مرکز آمار ۳۱.۹ درصد عنوان شده است. تورم در فروردین و اردیبهشت امسال به ترتیب ۳۱ درصد و ۳۰.۹ درصد بود.
دولت سیزدهم، مرداد ۱۴۰۰ به جای حسن روحانی سر کار آمد. تورم نقطه‌به‌نقطه در آن زمان تا ۴۳.۲ درصد پیش رفته بود، اما ۲۰ ماه بعد در فروردین ۱۴۰۲، تورم نقطه‌به‌نقطه به ۵۸.۶ درصد رسید. اهمیت این عدد وقتی بهتر درک می‌شود که بدانیم در سال‌های اخیر تنها عهدشکنی و خروج دونالد ترامپ از برجام توانسته بود چنین ملالی را به اقتصاد ایران تحمیل کند.
رکورد تاریخی تورم کشور متعلق به سال‌های ۱۳۲۱ و ۱۳۲۲ است. جنگ جهانی، حمله متفقین و قحطی بزرگ دست به دست هم دادند تا در آن دوره ایران تورم ۹۶.۲ درصدی و ۱۱۰.۵ درصدی را تجربه کند.
دوره طلایی تورم در سال‌های اخیر به سال‌های ۹۵ و ۹۶ مربوط می‌شود. در آن سال‌ها تورم با تاثیر مستقیم از برجام به زیر ۱۰ درصد رسید، اما از ۱۳۹۷ تا به حال تورم دوباره موی دماغ دولت‌ها شده و با حضور در محدوده ۳۰ و ۴۰ درصد و حتی عبور از محدوده ۵۰ درصد به یاغی‌گری پرداخته.
تورم از تابستان تا پاییز ۱۴۰۲ در محدوده ۴۰ درصد حضور داشت و هفت ماه گذشته را صرف رسیدن به کف کانال ۳۰ درصد کرده است. تورم از شهریور سال ۱۳۹۹ کانال ۲۰ درصد را ترک کرد و تا الان حاضر نشده به آن محدوده برگردد. کنترل و کاهش تورم به شکل موثر مهمترین چالش اقتصادی دولت مسعود پزشکیان خواهد بود.
رام کردن بازار دلار، طلا و سکه
قیمت دلار چهار روز پس از اعلام پیروزی مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری به سایت‌ها و اپلیکیشن‌های آنلاین برگشت. دلار در دوران عزلت اجباری توانست بی‌سروصدا رکورد‌های جدیدی خلق کند. اگر چه معاملات احتمالی در پستو‌ها انجام‌گرفته، اما اثر روانی قیمت ارز در بازار غیررسمی را مردم عادی هم احساس کردند.
دلار روز سه‌شنبه ۱۹ تیرماه در محدوده ۵۸ هزار و ۸۵۰ دیده شد و فعلا کسی تمایل ندارد روزهای آخر فروردین را به خاطر بیاورد. رکورد تاریخی قیمت دلار در ۲۵ فروردین (اگرچه به شکل غیررسمی) با رسیدن به قله ۶۷ هزار و ۵۰ تومان شکسته شد.
قیمت دلار در روز تحلیف سید ابراهیم رئیسی ۲۵ هزار و ۶۳۰ تومان بود و روزی که با سقوط هلی‌کوپتر عمر دولت سیزدهم به پایان رسید در محدوده ۶۰ هزار و ۶۰۰ تومان قرار داشت. مهار رشد ۱۳۶ درصدی قیمت دلار در سه سال و نیم گذشته ماموریت بعدی دولت دولت مسعود پزشکیان خواهد بود.
قیمت طلا و سکه در روزهای اخیر به ترتیب در حوالی سه میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و ۴۱ میلیون تومان آفتابی شده‌اند. دولت سیزدهم موقعی دولت را تحویل گرفت که قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۱۰۰ هزار و ۸۰۰ تومان رسیده بود. قیمت طلا اواخر اردیبهشت امسال به جایگاه سه میلیون و ۸۳۰ هزار تومان دست پیدا کرد تا شاهد افزایش ۲۴۸ درصدی باشد.
سکه امامی در دوران دولت سیزدهم با رشد قیمت ۲۹۶ درصدی روبرو شد و از ۱۱ میلیون و ۳۶۶ هزار تومان ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ به ۴۵ میلیون و ۳۱ هزار تومان آخر اردیبهشت ۱۴۰۳ رسید. قیمت سکه نسبت به ۵۰ روز پیش تقریبا پنج میلیون ارزان شده و فعلا در محدود ۴۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان معامله می‌شود.
سربه‌راه کردن بازار میلیاردی مسکن
قیمت مسکن در تهران به متری ۸۵ میلیون و ۹۱۰ هزار تومان رسیده است. این عدد مقیاس ارزش خانه در تهران شناخته می‌شود و، چون نهایتا «میانگین» قیمت را اعلام می‌کند، بیشتر به درد نوشتن گزارش ها‌ی رسمی و مقایسه‌های آماری می‌خورد.
خرید خانه در تهران اردیبهشت ۱۴۰۳، به طور میانگین متری ۸۴ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان هزینه داشت، ولی اگر به ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ برگردیم، به روزی که مراسم تحلیف دولت سیزدهم برگزار شد با عدد ۳۰ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان برخورد می‌کنیم.
قیمت خانه در تهران بر اساس آمار‌های رسمی بانک مرکزی طی دوره سه سال و نیمه ریاست‌جمهوری سید ابراهیم رئیسی ۱۷۳ درصد رشد داشت. قیمت مسکن در دوره هشت ساله ریاست جمهوری حسن روحانی هم رشد چشمگیری را تجربه کرده بود و از متری سه میلیون و ۷۳۸ هزار تومان تا ۳۰ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان پیش رفت.
خرید خانه ۱۰۰ متری در تهران با محاسبات فعلی به‌طور میانگین هشت میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بودجه نیاز دارد. اقبال عمومی به خرید خانه ۵۰ متری در تهران را با توجه به همین مسئله توجیه‌پذیر می‌دانند. فعالان بازار مسکن می‌گویند خریداران غالبا تلاش می‌کنند موقع خرید خانه در تهران سراغ واحد‌هایی با سن بالای ۲۰ سال بروند تا قیمت‌ها متناسب با بودجه‌شان پایین بیاید.
منبع: ایونا