رشد قد دختر تا چه سنی ادامه دارد و در چه سنی متوقف می شود؟
رشد قد دختر تا چه سنی ادامه دارد و چه عواملی باعث افزایش آن خواهد شد؟ در این مقاله درباره‌ی این موضوع و افزایش قد با ژیمناستیک به طور مفصل صحبت خواهیم کرد. طبیعی است که پدر و مادرها دوست داشته باشند فرزندانشان، قدی بلند و کشیده داشته باشد. در این مقاله یاد خواهیم گرفت که قد دختر تا چند سالگی رشد می کند، چگونه می‌توان قد دخترها را افزایش داد و در مورد عوامل موثر بر دختران صحبت می‌کنیم. اطلاعات بیشتر در منبع این مقاله موجود می باشد.
تاثیر بلوغ در رشد قد دختران
دخترها معمولا از یک تا دو سال مانده به شروع قاعدگی، ناگهان حسابی قد می‌کشند. در بیشتر دخترها، بلوغ بین ۸ تا ۱۳ سالگی رخ می‌دهد و جهش رشد قد هم بین ۱۰ تا ۱۴ سالگی اتفاق می‌افتد. در طول یک یا دو سالِ بعد از اولین عادت ماهانه، آنها ۲ تا ۵ سانتی‌متر دیگر قد می‌کشند و به قد دوران بزرگسالی خود می‌رسند. ضمنا اگر فرزندتان به ۱۵ سالگی رسیده و هنوز قاعدگیش شروع نشده، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
افزایش قد دختران بعد از بلوغ نیز ممکن است؟
به‌طورکلی سن رشد قد دختر تا پایان دوران بلوغ است و بعد از آن متوقف می‌شود. درنتیجه بچه‌ها بعد از رسیدن به دوران بزرگسالی بعید است که قدشان افزایشی داشته باشد. البته با انجام کارهایی در دوران نوجوانی می‌شود پتانسیل رشد را به حداکثر رساند و با رعایت آنها در دوران بزرگسالی، قد فعلی را حفظ کرد.
تاثیر ژنتیک در رشد قد دختران
عوامل زیادی در قد نقش دارند که نقش ژنتیک یا وراثت از همه پررنگ‌تر است. الگوهای رشد معمولا در خانواده‌ها از نسلی به نسلی دیگر منتقل می‌شوند. برای تخمین رشد کودکان، پزشکان متخصص اطفال اغلب از والدین کودک درباره قد خودشان، سابقه قد در فامیل و الگوهای رشد سوال می‌پرسند. گفته می‌شود سهم ژنتیک در تعیین قد نهایی فرد به حدود ۸۰ درصد می‌رسد؛ یعنی آنکه مجموع نقش ورزش، تغذیه و سایر موارد تقریبا در حد ۲۰ درصدِ باقیمانده است.
با روش میانگین قدی می‌توانیم پیشبینی کنیم رشد قد دختر تا چه سنی ادامه دارد: قد پدر و مادر را برحسب سانتی‌متر جمع می‌زنیم و بعد بر ۲ تقسیم می‌کنیم. سپس ۷ سانتی‌متر را از عدد به‌دست‌آمده کم می‌کنیم تا به قد تخمینی دختر برسیم. البته این عدد تقریبی است و تا ۱۰ سانتی‌متر، از هر جهت، جای خطا دارد. به‌طورکلی هرچه والدین قدبلندتر باشند، فرزندشان هم قد بلندتری خواهد داشت و برعکس.
رشد قد دختران در چه سنی متوقف می‌شود؟
دخترها در دوران شیرخوارگی و کودکی با سرعت زیادی رشد می‌کنند و همان‌طور که گفتیم رشد قد دختر در بلوغ شدیدا افزایش پیدا می‌کند. سن رشد قد دختر معمولا در ۱۴ یا ۱۵ سالگی به پایان می‌رسد؛ یا به‌عبارتی یکی-دو سال بعد از شروع عادت‌های ماهیانه. بسته به اینکه اولین پریود دخترتان چه‌زمانی اتفاق افتاده است، این سن ممکن است پایین‌تر هم باشد.
چه عواملی باعث باعث تاخیر در رشد قد دختران می شوند؟
دراین‌بین عواملی هم هستند که می‌توانند باعث تاخیر رشد بچه‌ها بشوند؛ از سوءتغذیه گرفته تا مصرف بعضی داروها. بعضی دخترها ممکن است به‌خاطر بیماری یا مشکلات جسمی، مانند: اختلال هورمون رشد، سرطان یا آرتریت شدید، با تاخیر در رشد مواجه شوند. اختلالات ژنتیکی هم می‌توانند مشکل رشد به‌همراه داشته باشند. مثلا دخترانی که به سندروم داون، سندروم نونان یا سندروم ترنر دچار می‌شوند، ممکن است قدشان از اعضای دیگر خانواده کوتاه‌تر باشد. درآن‌طرف ابتلا به سندروم مارفان می‌تواند باعث شود که قد فرزند نهایتا از اعضای خانواده بلندتر شود.
هشدار: اگر درمورد رشد قد دخترتان نگران هستید، با پزشک خانوادگیتان مشورت کنید. طبیعتا نوجوانی که دچار تاخیر در رشد شده، در دوران جهش رشد قدش، فرصت کمتری دارد تا به قد ایده‌آل برسد. جدول زیر مربوط به قد دختران بر حسب سن است:
| سن (سال) | قد دختران (سانتی متر) |
| ۸ | ۱۲۷.۵ |
| ۹ | ۱۳۳ |
| ۱۰ | ۱۳۸ |
| ۱۱ | ۱۴۴ |
| ۱۲ | ۱۵۱ |
| ۱۳ | ۱۵۷ |
| ۱۴ | ۱۶۰.۵ |
| ۱۵ | ۱۶۲ |
| ۱۶ | ۱۶۲.۵ |
| ۱۷ | ۱۶۳ |
| ۱۸ | ۱۶۳ |
آیا سرعت رشد قد دختران با پسران متفاوت است؟
به طور کلی، بلوغ پسران بین سنین ۱۰ تا ۱۳ سالگی شروع می شود و بین ۱۲ تا ۱۵ سالگی جهش رشد را تجربه می کنند. این بدان معناست که بزرگترین جهش رشد قد پسران حدود دو سال بعد از سن رشد قد دختران اتفاق می افتد. اکثر پسرها تا سن ۱۶ سالگی افزایش قد دارند، اما عضلات آنها ممکن است به رشد خود ادامه دهند.
چطور به بالاترین میزان رشد قد در دختران برسیم؟
باآنکه قد بیشتر به ژنتیک بستگی دارد، می‌شود با رعایت یک سری نکات و انجام بعضی کارها، به حداکثر ظرفیت رشد رسید. برای آنکه قد دخترتان به بالاترین حد ممکن برسد، این موارد را انجام دهید:
۱. تغذیه متعادلی برایش فراهم کنید
رژیم غذایی سالم و غنی در دوران رشد بچه‌ها نقشی حیاتی دارد. رژیم آنها باید این‌ها را در خود داشته باشد:
- میوه‌های تازه
- سبزیجات تازه
- غلات کامل
- پروتئین
- لبنیات
مصرف این اقلام هم باید محدود شود:
- قند و شکر
- چربی‌های ترانس
- چربی‌های اشباع‌شده
ضمنا کلسیم و ویتامین دی نقش زیادی در تقویت و رشد استخوان‌ها دارند. ماهی (سالمون، ماهی تُن و…)، شیر غنی‌شده و زرده تخم‌مرغ، از منابع غنی ویتامین دی هستند. برای تامین کافی ویتامین دی شاید لازم باشد فرزندتان از قرص‌های مکمل استفاده کند.
۲. احتیاط در استفاده از مکمل‌ها
تنها در موارد معدودی می‌شود از مکمل‌ها برای افزایش قد کودکان استفاده کرد که آن‌هم باید به دستور پزشک باشد. علاوه‌بر کلسیم و ویتامین دی، هورمون رشد (HGH) هم از مکمل‌هایی است که دکترها درصورت‌نیاز تجویز می‌کنند. به غیر از این، باید از مصرف داروها و مکمل‌هایی که وعده افزایش قد می‌دهند شدیدا خودداری کرد. ضمنا بعد از پایان رشد، دیگر راهی برای افزایش قد وجود ندارد؛ حتی با مصرف دارو.
۳. خواب کافی
کم‌خوابی اگر موقتی و گهگاهی باشد، در بلندمدت تاثیر منفی روی رشد نمی‌گذارد. اما در دوران بلوغ و نوجوانی اگر میزان خواب از مقدار توصیه‌شده کمتر باشد، ممکن است نوجوان را دچار مشکل کند. در حین خواب، بدن هورمون HGH ترشح می‌کند که اگر میزان خواب کافی نباشد، احتمال دارد تولید این هورمون و هورمون‌های لازم دیگر کم شود. میزان خواب توصیه‌شده برای بازه‌های سنی مختلف از این قرار است:
نوزادان، تا ۳ ماهگی: ۱۴ تا ۱۷ ساعت در روز
شیرخواران ۴ تا ۱۲ ماهه: ۱۲ تا ۱۶ ساعت
کودکان نوپای ۱ تا ۲ ساله: ۱۱ تا ۱۴ ساعت
کودکان ۳ تا ۵ ساله: ۱۰ تا ۱۳ ساعت
کودکان ۶ تا ۱۳ ساله: ۹ تا ۱۲ ساعت
نوجوان‌های ۱۴ تا ۱۷ ساله: ۸ تا ۱۰ ساعت
بزرگسال‌های ۱۸ تا ۶۴ ساله: ۷ تا ۹ ساعت
بزرگسال‌های ۶۵ ساله به بالا: ۷ تا ۸ ساعت
ازآنجاکه خواب بیشتر ممکن است تولید HGH را بالاتر ببرد، به خواب ظهر هم نیم‌نگاهی داشته باشید.
۴. تحرک به‌اندازه
ورزش منظم فواید زیادی دارد: استخوان‌ها و عضلات را تقویت می‌کند، به کاهش وزن کمک می‌کند و ترشح هورمون رشد را افزایش می‌دهد. بچه‌های مدرسه‌ای باید روزانه حداقل یک ساعت ورزش کنند. توصیه می‌شود در این یک ساعت، آنها روی این حرکات تمرکز داشته باشند:
- حرکات قدرتی، مانند: شنا رفتن و درازنشست
- تمرینات انعطاف‌پذیری، مانند یوگا
- بازی‌ها و ورزش‌های هوازی، مثل: دوچرخه‌سواری، طناب‌بازی و گرگم به هوا
ورزش کردن برای بزرگ‌ترها هم واجب است و در جلوگیری از پوکی استخوان‌ها و آب‌رفتن آنها تاثیر زیادی دارد.
۵. درست نشستن و درست ایستادن
بد ایستادن می‌تواند قد را کوتاه‌تر از آنی که هست نشان دهد و قوز کردن و ولو شدن به‌مرور می‌تواند روی قد آدم اثر سوء بگذارد. ستون فقرات به‌طور طبیعی باید در سه نقطه‌اش قوس داشته باشد. اگر فرزندتان زیاد روی صندلی ولو شود یا قوز کند، این قوس‌ها ممکن است تغییر شکل بدهند که می‌تواند باعث درد گردن و کمردرد شود. در حین نشستن، ایستادن و خوابیدن فرزندتان، باید مراقب وضعیت قرارگیری او باشید. دراین‌زمینه می‌توانید از پزشک متخصص کمک بگیرید. بالش طبی و میز ایستاده از لوازمی هستند که ممکن است پزشک استفاده از آنها را به شما توصیه کند. تمرین‌ها و حرکات ورزشی خاصی هم هست که می‌توانید از آنها برای بهبود وضعیت قرارگیری استفاده کنید.