قیمت آهن آلات در ایران و پارامترهای موثر بر آن

علت افزایش قیمت آهن آلات امروز چیست؟

افزایش قیمت روز آهن آلات از دلایل مختلفی سرچشمه می‌گیرد. در این بخش، به توضیح مختصری در مورد مهمترین دلایل موثر بر نوسانات و تغییرات قیمتی بازار آهن خصوصا قیمت آهن کیلویی در ایران می‌پردازیم.

۱–    فشار تورم بر قیمت اهن

پس از آنکه نرخ تورم در سال ۸۸ سقوط قابل توجهی داشت و به مرز دو رقمی نزدیک شد. مجددا در سال ۸۹ افزایش نرخ تورم را شاهد بودیم. طبق نرخ اعلامی توسط بانک مرکزی، نرخ تورم در سال ۸۹ به میزان ۱٫۶ درصد بالاتر از سال ۸۸ بوده است. در طی همین سال و بر طبق داده های مرکز آمار ایران، نرخ تورم، رشد حدودا ۴٫۵ درصدی داشته است. از سویی بررسی قیمت آهن و فولاد در سالهای گذشته نیز نشان میدهد که نرخ آهن آلات همانند تمام کالاها متاثر از میزان تورم در ایران است. به عنوان مثال، در آرشیو قیمتاهن انلاین امروز تنها در ۶ ماهه اول سال ۸۹، رشد ۱۸ درصدی به ثبت رسیده است.

اما فراموش نکنید که نرخ تورم در طی ۱۰ سال اخیر از ۱۲ درصد به ۵۰ درصد رسیده است و اگر قرار بود که قیمتاهن هم به همان میزان رشد کند، هم اکنون قیمت‌آهن میبایست در سطح قیمتی ۱۰۰۰ الی ۲۰۰۰ تومان میبود. پس اینطور نیست که نرخ تورم تنها پارامتر تاثیر گذار بر قیمت آهن آلات باشد.

این یعنی فاکتور تورم، چه در طی یکسال و چه در مدت ۱۰ ساله خود، تنها بخشی از رشد نمودار قیمت آهن را توجیه می‌کند. بنابراین بخش دیگر رشد قیمتی تحت تاثیر عوامل دیگری قرار داشته است. در ادامه، دیگر عوامل موثر بر قیمت روز آهن آلات انلاین و سنتی را بررسی می‌کنیم.

۲–    فشار عرضه بر قیمت آهن و فولاد

فشار عرضه بر قیمتاهن گاهی برگرفته از تصمیمات کارخانه ها و تولیدکننده های فولاد در ایران است و گاهی ناشی از ورود ناظرین بر بازار آهن آلات می‌باشد. در واقع به منظور کنترل بهتر قیمت ها در بازار آهن امروز، جلوگیری از هر گونه سوء استفاده، میزان حجم عرضه محصولات فولادی در بورس کالا تعیین می‌گردد. برای مثال قیمت ورق سیاه در بازار بشدت تحت تاثیر عرضه قرار دارد.

متاسفانه در برخی مواقع، پس از ابلاغ چنین قوانینی از سوی بورس کالا، شاهد عرضه های قطره چکانی از سوی فولادسازان در بازار بوده ایم. در واقع فولادسازان با اینکار به نحوی بدنیال جبران سود از دست رفته خود می‌باشند. چراکه فروش آهن در بازار آزاد و صادرات آن، به مراتب سود بالاتری نصیب فولادسازان خواهد کرد. البته باید بگوئیم که همیشه هم اینطور نیست. گاهی رشد تولید می‌تواند عرضه اهن در بازار را به ثبات و تعادل برساند.

۳–    اثر قیمت های جهانی بر قیمت آهن

عواملی که روند قیمتاهن در بازارهای جهانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌تواند عوامل جدید و متفاوتی نسبت به داخل ایران باشد. اما بدون در نظر گرفتن عامل تغییرات قیمتی در بازار جهانی، باید در نظر داشته باشید که قیمت بیلت صادارتی ایران به دیگر کشورها از جمله کشورهای همسایه و سایر محصولات فولادی میتواند بخشی از هزینه های تولید را جبران کند. پس زمانی که به هر علتی، از جمله رکود جهانی، تحریم های ظالمانه آمریکا و یا بلایای طبیعی شاهد تغییر در قیمت های جهانی فولاد باشیم. به نوعی رقابت در قیمت بازار جهانی فولاد تحت تاثیر قرار می‌گیرد. همین موضوع قیمت آهن کیلویی و شاخه ای در ایران را نیز بی نصیب نمی‌گذارد.

۴–    قیمتاهن امروز در بورس کالا

تالار بورس آهن و فولاد در ایران سال های زیادی است که فعالیت دارد. این بازار در طی این سال ها دچار فراز و نشیب های زیادی بوده است. گاهی خروج فولاد از بورس کالا نیز، تیتر یک روزنامه ها می‌شد. گاهی قوانین سختگیرانه آن و گاهی اجباری بودن حضور تمامی کالاهای فولادی در بورس خبر ساز می‌شد.

اثر عملکرد بورس کالا بر قیمتاهن در ایران، بر همگان آشکار است. چرا که در واقع فولاد در بورس کالا قیمت گذاری می‌شود. به این ترتیب، اگر بازار داخلی فولاد دچار التهاب گردد، این بورس کالا است که وظیفه کنترل قیمت هر کیلو آهن آلات در بورس و سپس بازار داخلی را دارد. چرا که قیمت روز آهن و قیمت تیرآهن در بازار داخلی از قیمت آن در بازار بورس کالا تبعیت می‌کند. البته تمام محصولات به طور منظم در بورس عرضه نمیشود. بعنوان مثال، قیمت آهن پروفیل و قوطی در بورس محاسبه نمیشود و وابسته به قیمت ورق فولادی میباشد.

۴-۱–  مقایسه بازار آهن و بورس کالا

اگر به مقایسه دو نمودار قیمت فولاد در بورس کالا و بازار داخلی نگاهی بیندازیم. می‌بینیم که در برخی بازه های زمانی، شرایطی آرام و بدور از التهاب را در بازار آهن در ۳ سال اخیر داشته ایم. در این زمان ها، فاصله قیمتی آهن در بازار آزاد با بورس کالا، به اندازه سود منطقی ۲۰۰ الی ۴۰۰ تومان در هر کیلو می‌باشد. اما در همین ۳ سال اخیر، به محض پرش های قیمتی دلار، اختلاف قیمت آهن کیلویی در این دو بازار به بیش از ۲۰۰۰ تومان هم می‌رسد. لذا کنترل بازار آهن، بین بازار آزاد و بورس کالا نیز نیازمند حضور سازمان و ارگانی مردمی و یا دولتی است که از نوسانات بیش از حد و غیرمنطقی آن جلوگیری کند.

۵–    اخبار و جو روانی حاکم بر بازار

جو روانی حاکم بر قیمت آهن انلاین در بازار، برگرفته از چند بازار موازی است که عموم آنها بازارهای کالایی و سرمایه گذاری هستند. بازار مسکن، خودرو، لوازم خانگی، دلار و طلا از جمله بازارهایی هستند که با ضرایب مختلفی بر روی قیمت نهایی شمش و دیگر محصولات آهنی تاثیر می‌گذارند. داستان از این قرار است که در هر دوره زمانی ممکن است شدت اثر گذاری این بازارها متفاوت باشد. به همان نسبت نیز اغلب شاهد اثر منفی بیشتری به نسبت اثرات مثبت بر قیمت آهن امروز در بازار داخلی هستیم. در ادامه به بررسی دو فاکتور روانی بر بازار آهن و قیمتاهن در ایران می‌پردازیم.

۵-۱–  اثر دلار به عنوان اولین فاکتور روانی

برای شروع، در همین دو سال اخیر، از سال ۹۷ تا ۹۹ تغییرات قیمت در بازار دلار را در نظر بگیرید. قیمت دلار با شروع سال ۹۷، به ارزش ۴۸۵۰ تومان ثبت شد. اما در مهر همان سال جهش عجیبی داشت. به حدی که سقف تاریخی خود را برای اولین بار به ۱۸۵۰۰ تومان رساند.

در همین زمان، روند قیمتاهن در بازار آهن آلات دچار آشفتگی و التهاب شد. بعنوان مثال در همین فاصله زمانی، قیمت میلگرد از ۲۵۱۰ به ۵۱۰۰ تومان رسید. این رشد ۵۰ درصدی قیمت که تنها در طی ۶ ماه رقم خورده بود، همسو با تغییر جهت و اصلاح نرخ دلار، که وارد فاز اصلاحی شد. بنابراین پس از آن که شاهد کنترل قیمت در بازار دلار بودیم، قیمت روز آهن در میلگرد آجدار به ۳۴۰۰ تومان کاهش یافت.

نکته مهمی که اثر آن هنوز در بازار آهن دیده می‌شود این است که شدت پارامتر دلار بر قیمت اهن ، از سال ۹۷ بیش از گذشته بر قیمت ها در بازار آهن خود نمایی می‌کند. چرا که بعنوان مثال در سال ۹۶، قیمت دلار حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است.  اما قیمت آهن امروز بیش از آن رشد کرده بود. مقدار رشد قیمت آهن حدود ۶۰ درصد در سال ۹۶ بوده است. این یعنی فاکتورهای دیگری کنترل قیمتاهن در سال ۹۶ را برعهده داشتند. اما از سال ۹۷ افسار آن بدست دلار افتاده است.

۵-۲–         اثر بازارهای مسکن و خودرو بعنوان دومین اثر روانی

بازارهای مسکن و خودرو، هر دو از جمله بازارهای کالایی و مصرفی در ایران هستند. از سوی دیگر این بازارها از دیرباز، به عنوان بازاری جذاب برای سرمایه گذاری در بین مردم شناخته شده است. بازار مسکن و خودرو از این جهت که مصرف کننده عمده محصولات فولادی هستند، می‌توانند بر تقاضای بازار اثر مثبت و یا منفی بگذارند. اگر به حافظه تاریخی خود مراجعه کنیم. می‌بینیم که آخرین بار، بازار مسکن از اردیبهشت تا آبان ماه سال ۹۸ دچار رکود گردیده بود. اثر این رکود به وضوح در بازار آهن و در پی آن، افت قیمت آهن آلات نیز احساس شد.

می‌توان گفت که اثر رکود بازار مسکن به همراه کاهش حدود ۴ هزار تومانی دلار در این دوره ۶ ماهه، کاهش ۲۸ درصدی قیمتاهن در میلگرد آجدار را باعث شد. از طرف دیگر، خریداران بازار خودرو که از طرفی رکود در بازار مسکن را شاهد بودند. و از طرف دیگر کاهش قیمت دلار بر قیمت خودرو را عاملی قوی بر افت قیمتاهن می‌دانستند. از خرید و فروش و معامله دست کشیدند. به این ترتیب در بازار خودرو نیز شاهد نظاره گر بودن خریداران و بکار بردن استراتژی صبر بودیم.

اما به محض رونق گرفتن این دو بازار از آذرماه ۹۸ و با توجه به وجود بستر انلاین اهن که سرعت اثر گذاری بازارها بر یکدیگر را بیشتر کرده است، مجددا جو روانی آن بر قیمت روز آهن آلات موثر واقع گشت. به عبارتی هر دو بازار مانند آهن ربایی بر شدت نوسانات قیمت یکدیگر اثر می‌گذاشتند.

آیا جو بازار آهن آلات و روند قیمتاهن در ایران قابل پیش بینی است؟

هنوز هم عده ای از افراد پیش بینی قیمت اهن امروز در بازار را امکان پذیر نمی‌دانند. با اینحال بهتر است که بدانید دلیل این عدم پذیرش پیش بینی در بازار آهن دو موضوع عمده است.

    یک: بازار آهن بازاری سنتی است. و قیمت گذاری ها نیز بیشتر به صورت تجربی، بدور از آگاهی و گاهی ناقص بوده است. به همین دلیل داده های قیمتی در آن نیز دارای خطاست و نمی‌توان با دقت بالایی همانند بازار بورس جهانی به تحلیل و پیش بینی آن پرداخت.

    دو: در حال حاضر، اقتصاد ایران در سلامت کامل به سر نمی‌برد. همین موضوع باعث می‌شود تصمیمات اقتصادی کشور، اثرات هیجانی و ناگهانی خود را همانطور که پیش‌تر اشاره شد، به بازارها منتقل کند و آنها را دچار التهاب کند.

و اما توصیه ما…

اما خبر خوب اینکه، بنا به نیاز عمده مشتریان و پروژه های عظیم فولادی، تیم تحلیل تهران آهن با پذیرش دو موضوع فوق و با درنظر گرفتن خطای حدود ۵ الی ۱۵ درصدی، اقدام به بررسی و تحلیل بازار آهن آلات کرده است. در این راستا، ابتدا تمام عوامل و فاکتورهای بنیادی موثر بر قیمت فولاد در ایران در نظر گرفته می‌شود. سپس با بررسی نمودار قیمت ها و تحلیل تکنیکالِ آنها، با استفاده از دانش کارشناسان متخصص و زبده، تحلیل هایی تخصصی صورت می‌گیرد. بنابراین، می‌توان گفت که امروزه با داشتن امکانات و تخصص کافی امکان بررسی، تحلیل و پیش بینی قیمت آهن آلات کیلویی در ایران وجود دارد. لذا با در نظر گرفتن همزمان تمام عوامل بنیادی و تکنیکال می‌توان از نقشه راه بازار آهن در کوتاه مدت، میانمدت و بلند مدت استفاده بهینه نمود.