درختان انجیر یکی از رایج ترین درخت های هر حیاط و باغی هستند. برگ این درختها شکل جالبی دارد، اما هدف اصلی از کاشت و پرورش آنها رسیدن به میوه و برداشت محصول است. درخت انجیر یکی از بی دردسر ترین درخت های میوه برای حیاط است. و اگر هرس آنها را به‌موقع و طبق اصول درست انجام دهید. برای چند سال پیاپی ثمردهی خوبی خواهد داشت. هرس و درخت انجیر ساده است و می‌تواند منجر به میوه دهی بیشتر آن شود. اگر نحوه هرس را به‌درستی انجام دهید. حتی می‌توان در یک حیاط کوچک، درختان انجیر میوه ده و مختلفی داشته باشید. اگر دنبال آموزش هرس درخت انجیر هستید. ولی تا امروز نتوانسته‌اید آموزش دقیق و کاملی پیدا کنید. این مطلب از مجله امداد کشاورز قرار است با شما درباره هرس درخت انجیر و نهالستان صحبت کنیم. همراه ما بمانید.
درخت انجیر برای تولید میوه طولانی‌مدت به هوای گرم نیاز دارد.
به نقل از پالیز نهال در آب و هوای گرم‌تر، انجیر را می‌توان در استاندارد‌ها و اندازه بوته‌های مختلفی کشت کرد. اما در آب‌وهوای خنک‌تر، این درخت توانایی باردهی زیادی نخواهد داشت. مگر اینکه در روش هرس آن نکات بیشتری را در نظر داشته باشید. و درخت انجیر را به‌طورکلی در محیطی کاشته باشید. که نور بیشتری دریافت می‌کند. اگر در محیطی زندگی می‌کنید که هوای خنک‌تری دارد و تابستان‌های آن نسبتاً کوتاه است. می‌توانید با استفاده از روش‌های مختلف هرس انجیر و نگهداری آن باردهی درخت را بیشتر و بهتر کنید تا از حداکثر نور و گرما استفاده کند.
بیشتر بخوانید:
درخت انجیر چه زمانی میوه می دهد؟
الگوی میوه دهی یک انجیر می‌تواند کاملاً متفاوت و از سه الگوی مختلف پیروی کند. ترتیب باردهی و برداشت محصول از انجیر به شرح زیر است:
- میوه انجیر زمستانی که در فصل قبل و همراه با برگ تشکیل میشود، اولین انجیر است که در این فصل می‌رسد.
- میوه انجیری که در فصل بهار رشد می‌کند و به بلوغ می‌رسد و آماده برداشت در اواخر تابستان است.
- میوه‌های جنینی که در نوک شاخههای جدید رشد می‌کنند و گذر زمستانی دارند، در ابتدای فصل آینده میوه تشکیل می‌دهند.
دانستن این توالی میوه دهی می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم چه چیزی را کنیم و چگونه از رشد لازم برای میوه دهی از فصلی به فصل دیگر اطمینان حاصل کنیم. در مناطق خنک‌تر، می‌توانیم برای تشویق میوهها به زمستان‌گذرانی در فصل جدید و رسیدن کامل در فصل بعد، هرس درختها را به‌صورت مرتب‌تر انجام داد.
زمان بریدن درخت انجیر
بهترین زمان برای هرس انجیر پس از آخرین سرما در اوایل بهار است. صبر کردن تا زمانی که مطمئن شوید دیگر احتمال سرمای شدیدی در بهار وجود ندارد. باعث میشود تا از رشد شاخه‌ها و میوه‌های جدید و لطیفی که در بهار تشکیل میشود محافظت کنید. پرورش انجیر در محیط‌های خنک‌تری که می‌خواهیم مطمئن شویم امکان تولید میوه بیشتری دارد. متفاوت است. زمان لازم برای هرس انجیر در این مناطق اوایل تا اواسط تابستان است.
هدف از هرس کردن درختان در این زمان دریافت حداکثر هوا و نور توسط برگ درخت و تمرکز روی رشد میوه‌ای قرار است رسیده شود، وجود دارد.
بعد از گذشت از اواسط تابستان، باید هرس را متوقف کنید تا انجیرهای جنینی که در نوک رشد شاخههای جدید تشکیل می‌شوند، زمستان‌گذرانی کنند و سال بعد برسند. هر میوه‌ای که بزرگ‌تر و نارس باشد را می‌توان حذف کرد؛ زیرا در زمستان زنده نمی‌ماند و این باعث میشود که نیروی انجیر برای رشد و پرورش میوه‌های جدیدتر و بهتر کم شود.
هرس بوته انجیر تازه کاشته شده
همان‌طور که گفتیم بهترین زمان برای هرس درخت انجیر در بهار تا اوایل تابستان پس از آخرین سرمای بهاری است. یک اندازه خوب برای هرس بوته انجیر داشتن تنه لخت ۶۰ سانتی‌متری و ساختار باز از حدود ۸ تا ۱۰ شاخه سالم است که به‌خوبی از یکدیگر فاصله دارند و روی‌هم قرار نگرفته یا متقاطع نیستند.
ایده اصلی این است که فرم درخت را به‌صورت باز نگه دارید و آن را به رشد و گسترش بیشتر تشویق کنید. همچنین این کار نور و هوای زیادی را برای تشویق تولید و رسیدن میوه تضمین می کند. هر گونه شاخههای یخ‌زده و مرده باید در اسرع وقت هرس شوند و فقط شاخههای سالم روی درخت باقی بماند.
در محیط‌هایی با آب‌وهوای گرم که امکان تابش آفتاب سوزان وجود دارد هرس باید طوری انجام شود که شاخه و برگ‌ها بتوانند سایه و محافظی برای مراقبت در برابر آفتاب داغ و ظهر باشد. شاخههای بلند یا بدون میوه را حدود ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر برش دهید تا ساقه را برای رشد جدید تشویق کنید و بتواند آماده باردهی شود.
آموزش و هرس انجیر
هرس درخت انجیر باید به شکل وسیعی انجام شود و با هر بار هرس تقریباً نیمی از درخت را از آن جدا می‌کنید. درواقع هدف اصلی از هرس این است که انرژی درخت را برای رشد ریشه‌ها نگه دارید تا بزرگ‌تر شوند و ثمردهی بیشتری داشته باشند. فقط به چند شاخه قوی و تازه فرصت دهید تا روی درخت باقی بماند و باقی شاخه‌ها را جدا کنید تا باروری بیشتری داشته باشد. برای هرس بهتر و رشد کامل درخت، بهتر است هرس را هرسال انجام دهید و روی سه سال اول حساسیت بیشتری داشته باشید. در هرس‌ها شاخههای تازه و زیرشاخه‌هایی که از بیخ درخت رشد می‌کنند را کوتاه کنید. این شاخه‌ها می‌توانند بیشتر انرژی درخت را بگیرند و بهتر است این انرژی را برای رشد ریشه ذخیره کنید.
بخش‌هایی از درخت که باید آنها را هرس کنید:
بعضی از شاخههای تازه و جوانی که روی درخت سبز شده‌اند را هرس کنید. این شاخه‌ها، روی شاخههای اصلی و شاخههایی که توانایی میوه دهی دارند رشد می‌کنند. همچنین شاخههایی را هرس کنید که با زاویه کمتر از ۴۵ درجه از شاخههای اصلی رشد کرده‌اند. این شاخههای به‌خاطر زاویه ناپایدار و نامناسبی که دارند، ضعیف و ناتوان هستند. درنتیجه بهتر است از درخت جدا شوند.
شاخههایی که در جهت مخالف یکدیگر رشد کرده‌اند و به هم ساییده می‌شوند را هرس کنید.
یک‌سوم از اندازه شاخههای اصلی درخت را هرس کنید تا درخت کوچک و باور بماند. همچنین این کار باعث میشود تا دسترسی به میوهها راحت‌تر باشد.
جمع‌بندی
این مطلب از مجله امداد کشاورز با شما درباره آموزش هرس درخت انجیر صحبت کردیم. از محل زندگی این درخت و شرایط میوه دهی آن گفتیم. هرس درخت انجیر بسیار مهم است و باعث میشود درخت بتواند انرژی لازم برای ثمردهی در سال آینده را داشته باشد. ما در امداد کشاورز همراه و پشتیبان شما هستیم تا کمک کنیم باغ و محصولاتی میوه ده و سلامت داشته باشید. برای هرس درخت انجیر یا هر درخت و محصول دیگری با امدادهر موقع که شاخههای آسیب‌دیده، مرده یا دارای بیماری را دیدید باید آنها را از روی درخت بچینید. این شیوه «هرس کردن نگهداری» پایه محسوب میشود، شبیه هرس کردنی که برای درختان دیگر هم انجام می‌دهید. ولی جدای از این، شیوه‌های هرس خاصی وجود دارد که برای رشد درختان انجیر در سالهای اول عمرشان باید انجام دهید.
نگاهی اجمالی به درخت انجیر
ارتفاع آن به ۳ الی ۶ متر و پهنایی به همین ابعاد می‌رسد. درخت بیشتر تمایل دارد روی زمین پهن شود. درخت انجیر علاوه بر به ثمر نشاندن میوه‌ای هم‌نام خودش، ویژگیهای جذابی دارد که آن را به درخت زینتی مناسبی برای تزیین پاسیو تبدیل کرده است، بالاخص برای کسانی که دنبال خلق منظره‌ای گرمسیری هستند:
- ارزش پوست درخت به زیبایی‌اش است، بالاخص وقتی سنش بالا می‌رود. در این زمان پوستش به شکل دلچسبی پیچ در پیچ می‌ماند.
- برگهایش که شبیه کف دست است تا ۲۵ سانتی‌متر رشد می‌کند و رنگش سبز تیره است.
گلها، که در بهار شکوفا می‌شوند، آنچنان زیبا نیستند، ولی اولین مرحله‌ی انجیر‌دهی محسوب میشود. این گلها شبیه ظروف توخالی هستند.
شرایط رشد مطلوب
انجیر در مناطق سردسیر و گرم‌سیر رشد می‌کند. ولی در مناطق با حداقل دمای سالانه ۳۰- تا ۱۲- سانتی‌گراد بهتر است آنها را داخل ظرف کاشت تا هنگام سرد شدن هوا، گیاه را به فضای سرپوشیده انتقال داد. ساکنان مناطق سردسیر باید در پاییز میزان آبیاری را کم کنند تا فرآیند رشد در طول زمستان درخت شروع شود.
موقعی که در مناطق گرم‌سیر انجیر را در زمین می‌کارید، آن را در محلی نیم‌سایه بکارید. ولی در مناطق سردسیر بهتر است آنها را زیر نور کامل خورشید کاشت. در خاکی که رطوبت، حاصلخیزی و زهکشی یکسانی داشته باشد، درخت بهترین عملکردش را نشان می‌دهد.
درخت انجیر برای گرده‌افشانی متکی به درخت دیگری نیست. حشرات فلسی از عمده مشکلات آفتی این درخت محسوب میشود.
بهترین زمان برای هرس درخت انجیر
بعضی از درختها و درختچه‌ها بیشتر از بقیه خونریزی (ترشح شیره بعد از بریده شدن) دارند و انجیر هم جزو همین درختهاست. خونریزی به این شکل احتمال ورود بیماری از راه زخم را (همانجایی که به‌خاطر برش هرس اتفاق افتاده است) افزایش می‌دهد. به همین دلیل، مواقعی که احتمال می‌رود درخت خونریزی داشته باشد از هرس کردن درخت خودداری کنید.
ایمن‌ترین زمان برای هرس انجیر موقع خواب زمستانی‌اش است. چون درختی برگریز است، ساده میشود فهمید کی خواب زمستانی‌شان شروع میشود، یعنی همان موقع که برگهایشان شروع به افتادن کرد.
شیوه‌ی هرس درختان انجیر
اولین زمانی که باید برای هرس درخت اقدام کنید در اولین زمستان (دوره‌ی خواب زمستانی) خواهد بود. هرس باید به شکل وسیعی انجام شود: با اینکار تقریباً نیمی از اندازه درخت را می‌کاهید. در این نقطه از هرس کردن، تمرکز روی این است که درخت را جمعوجور نگه دارید. بهتر است انرژی درخت متوجه رشد ریشه‌ها شود تا بزرگ‌تر شدنش.
موقع خواب زمستانی بعدی نیز همین روش را پیش بگیرید. فقط اینبار کارهای بیشتری برای انجام دادن دارید. قرار است آینده درخت را با جزئیات بیشتری برنامه‌ریزی کنید. در اینجا باید فقط به چند عدد از شاخههای قوی و تازه مجال رشد بدهید. این کار شما «شاخههای بارور» را تعیین می‌کند. شاخههای مذکور محل اصلی تولید میوه خواهند بود. چون اینها به فضا نیاز خواهند داشت حتما آن‌هایی را انتخاب کنید که به شکلی یکسان اطراف درخت پراکنده شده باشند.
طی سومین فصل خواب زمستانی درخت (و پس از آن)، شاخههای تازه را (از جمله زیرشاخه‌ها که از بیخ درخت رشد می‌کنند) هرس کنید؛ اینها بر سر منابع با شاخههای اصلی رقابت دارند.
موارد زیر را نیز هرس کنید:
- بعضی از شاخههای ثانویه: اینها شاخههایی هستند که روی شاخههای اصلی میوه‌دهی رشد می‌کنند. شاخههایی را هرس کنید که با زاویه‌ی کمتر از ۴۵ درجه از شاخههای اصلی رشد کرده‌اند. چون در زاویه ناپایداری رشد یافته‌اند ضعیف هستند.
- شاخههایی که از جهت مخالف همدیگر را قطع کرده‌اند یا به هم ساییده می‌شوند.
- یک‌سوم از طول شاخههای اصلی را هرس کنید. اینکار سبب جمعوجور ماندن درخت میشود (و میوهها راحت‌تر قابل دسترس خواهند بود) و از اینکه منابع به قیمت اندازه‌ی بزرگ‌تر و تولید میوه بیشتر به هدر رود جلوگیری میشود.
کشاورز ارتباط بگیرید.