28 شهریور 1400|
اسپیسر چیست ؟
اسپیسر قطعه ای است که جهت ایجاد فاصله بین دو از استفاده و در انواع و سایزهای متفاوتی عرضه میشود.. این محصول دقت بالایی داشته و میتوان آن را نوعی روکش روی میلگردها در نظر گرفت. این قطعه از زنگ زدگی میلگردها جلوگیری کرده و از آن در اجرای پوشش میلگرد ها (در سازه هایی مثل دال ها و دیوارها) استفاده میکنند.
همینطور این محصول در بتن، در ساختمان ها، یا سد سازی و تونل سازی استفاده میشود. استفاده از اسپیسر در ساخت و ساز باعث افزایش کیفیت کار نهایی خواهد شد. اگر در بتن ریزی این محصول را استفاده کنیم، کیفیت و سرعت کار هر دو افزایش پیدا میکنند. این قطعه به حفظ کردن فاصله بین میلگردها کمک میکند. گاهی برای ایجاد فاصله بین قالب بتن و خاموت نیز از آن استفاده میکنند.
فواید استفاده از اسپیسر
- کاهش خورده شدن یا سولفاته شدن میلگرد؛ به دلیل تماس میلگردها با مواد شیمیایی و همچنین در مجاورت هوا و رطوبت بودن آن ها، با گذشت زمان میلگردها خورده شده یا سولفاته میشوند. این موضوع به مرور زمان بر روی سازه تاثیر منفی خواهد گذاشت؛ اما استفاده از اسپیسر این موضوع را کاهش میدهد.
- جلوگیری از جابه‌جایی میلگرد در شبکه بتن؛ برای افزایش بهره وری بتن های مسلح استفاده از این قطعه خیلی تاثیرگذار است. اسپیسر از جا به جایی شبکه میلگرد در بتن ها جلوگیری میکند. در زمان های گذشته برای نگهداری میلگردها و جلوگیری از جا به جایی آنها از چوب یا سنگ استفاده میکردند؛ ولی این مواد دوام زیادی نداشته و از جهت دیگر نیز پوشش یکنواخت و یکدستی نداشتند. بنابراین گاهی میلگرد خورده میشود؛ اما اسپیسر به حل این مشکل کمک زیادی کرد.
- ایجاد پوششی یکنواخت روی میلگردها
- سبک و مقرون به صرفه
به اسپیسر گاهی لقمه بتن، کاور بتن، فاصله نگهدار و کاور میلگرد نیز می گویند.
چرا از اسپیسر استفاده میکنیم؟
اسپیسر در لغت به معنای فاصله نگهدار است. جهت ساخت یک سازه و پوشش دهی میلگردها و آرماتوربندی استانداردهایی وجود دارد. استفاده از این قطعه به بهبود این استانداردها کمک زیادی میکند. ممکن است به علت رعایت نکردن این استانداردها مشکلاتی مانند گزینه های زیر پیش بیاید.
- چسبیدن میلگردها و آرماتور به بتن
- بیرون زدگی میلگردها و آرماتورها
زمانی که یکی از این مشکلات ایجاد شود، میلگرد دچار خوردگی شده و پروژه را با هزینه های زیادی روبه رو خواهد کرد؛ بنابراین استفاده از اسپیسر از طرفی به سرعت کار کمک کرده و از طرفی دیگر کیفیت کار را افزایش میدهد.
ویژگی و مزایای اسپیسر پلاستیکی
- روی کار پوششی یکنواخت ایجاد میکند.
- وزن سبکی داشته و حمل و نقل راحتی دارد.
- برای نصب نیاز به نیروی زیادی ندارد.
- به افزایش سرعت و کیفیت پروژه کمک میکند.
نحوه محاسبه تعداد اسپیسر مورد نیاز
پوشش بتنی روی میلگردها یا کاور بتن برابر است با :
حداقل فاصله بین رویه میلگردها (از طرف طولی و از طرف عرضی) تا نزدیکترین سطح آزاد بتن .
بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان برای پوشش روی میلگردها گزینه های زیر باید رعایت شود:
- قطر میلگردها باید چهارسوم بزرگترین اندازه اسمی سنگدانه ها باشد.
۲.ضخامت پوشش بتنی : میلگردها باید متناسب با شرایط محیطی و نوع قطعه مورد نظر بوده و نباید از مقادیر مشخصی کمتر باشد.
۳.در صورتی که بتن در کنار خاکی مقاوم اجرا میشود، باید به شکل عمودی در تماس بوده و ضخامت پوشش بتن از ۷۵ میلی متر نباید کمتر باشد.
۳.در صورتی که بتن سطح فرورفته و برجسته ای داشته باشد، باید ضخامت پوشش در عمق فرورفتگی ها را اندازه گرفت.
- در صورتی که حفاظت های سطحی انجام شود، امکان کاهش پوشش بتنی تا ۲۰ میلی متر وجود دارد.
- در صورتی که رده بتنی حدود ۵۰ مگاپاسکال بیشتر از حداقل اندازه باشد، این امکان وجود دارد که پوشش بتن را ۵ میلی متر کمتر در نظر گرفت و مواردی شبیه به این.
انواع اسپیسر از نظر جنس :
۱. اسپیسر بتنی
این نوع مقاومت فشاری بالایی داشته و آسیب به بتن را به حداقل ممکن می رساند. در زمان تولید این اسپیسر را متناسب با بتن ساختمان یکسان در نظر می گیرند تا ضریب حرارت آنها یکسان باشد. قیمت این نوع به نسبت انواع دیگر خصوصا نوع پلاستیکی بالاتر است.
کاربرد:
از اسیسر بتنی جهت پوشش میلگرد در دال ها، دیوارها، پی ساختمان، تونل ، سد و مواردی شبیه به این استفاده میشود.
۲. اسپیسر فلزی:
این نوع مانند نوع بتنی دارای مقاومت فشاریی بالای ست باید در طراحی آن دقت کرد تا میلگردها راحت روی آن قرار گیرند.
کاربرد :
خود این نوع اسپیسر به عنوان مفتول و یا گاهی میلگرد از نوع خم شده بکار می رود.
۳. اسپیسر پلاستیکی
اسپیسر پلاستیکی نسبت به دو نوع دیگر ارزان تر بوده و بنابراین طرفداران زیادی دارد. اما مقاومت این نوع کمتر بوده و ممکن است خوب به بتن نچسبد.از طرفی ضریب حرارتی آن نیز با بتن تفاوت دارد.
کاربرد:
این نوع در صنعت ساختمان بسیار پرکاربرد بوده و در سازه های بتنی با فرمت های مختلف استفاده میشود.
انواع اسپیسر از نظر کاربرد:
اسپیسرهای پلاستیکی که با توجه به محل ،سایز میلگرد ، فرمت قرارگیری آرماتور و پوشش بتنی انواع مختلفی دارند و عبارت اند از:
اسپیسر افقی
این نوع خود انواع مختلفی دارد:
اسپیسر هارد فیکس
این نوع سنگین بوده و کاربرد زیادی دارد. برای سطح های افقی و یا کف های پرتراکم از آن استفاده میشود. از انواع کاربرد آن میتوان به فونداسیون ، تیرها ، شناژها و کفهای حجیم اشاره کرد.
پیشنهاد می کنیم با بیشتر آشنا شوید.
هاردفیکس می توانند، میلگرد ۱۰ تا ۳۲ میلیمتر را در بین کارگیرهای خود جا دهد. برای تحمل بار تا ۳۵۰ کیلو بسیار مناسب است.
اسپیسر ماکس فیکس
این نوع متوسط یا نیمه سنگین بوده و برای یک پوشش بتنی در انواع سازه های میلگردی مانند پوترها ،تیرها ،شناژها و کف های با وزن متوسط استفاده میشود. می توان بین شاخک های ماکس فیکس ، میلگرد ۸ تا ۲۰ میلیمتر داخل فک هایش قرار داد. تحمل بار حدود ۱۸۰ کیلوگرم را دارد.
اسپیسر مینی فیکس
از این نوع برای کف ها و سقف های بافته شده و در کنار میلگردهای سبک انواع سقف کامپوزیت و سقف های عرشه پولادی و قطعات پیش ساخته بتنی و … استفاده میشود. میلگرد ۶ تا ۱۸ میلیمتر داخل فک های آن می توان قرار داد. توانایی تحمل بار تا ۳۵ کیلوگرم را دارد.
اسپیسر فلت فیکس
این نوع از لحاظ طراحی به اسپیسر مینی فیکس شبیه است؛ اما یک کف صاف و تخته نیز داشته؛ بنابراین جهت سقف ها و کف های سبک تیرچه بلوک که توسط فوم های پلی استایرن پوشیده می شوند گزینه خوبی ست. توانایی قرارگیری میلگرد ۶ الی ۱۴ میلیمتر را دارد.
اسپیسر ساید فیکس
این نوع از اسپیسر، متوسط ساید فیکس یا اسپیسر یکطرفه بوده و برای پوشش بتنی در سازه های با وزن متوسط و نیمه سنگین مناسب است. یک مزیت دارد و آن هم این است که قفل کن یکطرفه داشته و قابلیت جا زدن از بغل روی میلگرد دارد. این اسپیسر تحمل بار تا ۲۰۰ کیلو را داراست.
اسپیسر میلگرد یوفیکس
این نوع شاخک های قفل کن میلگرد و نشیمنگاه و کرسی مناسب برای امکان قرار دادن انواع سایزهای میلگرد را دارا می باشد. زمانی مناسب است که در سازه سایز میلگردها متفاوت است. این اسپیسر توانایی تحمل بار نقطه ای تا ۲۰۰ کیلوگرم را دارد.
اسپیسر دابل فیکس
این قطعه برای دو شبکه و برای ایجاد پوشش بتنی در دال های بتنی و سقف های بتنی دو شبکه قطعه ای عالی ست. دو قسمت مادگی و نر دارد که با هم برای اجرا مونتاژ میشوند.
اسپیسر میلگرد فلت بار
قطعه ای عالی برای به وجود آوردن پوشش بتنی روی میلگردهایی با کف های نرم و فرو رونده است. امکان جای دادن دو ردیف میلگرد متقاطع را داراست. می تواند ۸ تا ۱۴میلی متر میلگرد را در قفل کن های خود جا دهد.
اسپیسر راندبیس
این نوع از اسپیسر، ساده و کم هزینه بوده و جهت سقف ها و دال های سبک و دیوارهای پیش ساخته بکار می رود. امکان تحمل بار نقطه ای تا ۲۵۰ کیلوگرم را داراست. جهت میلگرد با سایز ۲۲ میلی متر مناسب است.
اسپیسر میلگرد لانگ بیس
لانگ بیس جهت کرسی شبکه های میلگردی سبک در سطوح وسیع و سقف هایی بکار میرود که باید با مش های بافته شدۀ آماده مسلح شوند. استفاده از اسپیسر لانگ بیس در کف سازی سالن ها و محوطه سازی هزینه کمی به جا میگذارد . اسپیسر لانگ بیس قادر است بار نقطه ای تا ۲۰۰ کیلوگرم را تحمل کند .
اسپیسر سطوح عمودی
انواع اسپیسرهای در سطوح عمودی عبارت اند از:
اسپیسر ویل فیکس
ویل فیکس یا اسپیسر گرد یا اسپیسر خورشیدی برای سطوح عمودی مثل دیوار و ستون و مقاطع مدور بکار میرود. قفل کن بسیار قوی دارد. شبکه های میلگردی نسبت به قالب بتن به صورت موازی قرار گرفته و از پیچیدگی آرماتور داخل قالب ممانعت میکنند.
اسپیسر ویلسان
برای سطوح عمودی با وزن متوسط از این نوع استفاده میشود. مثلا در دیوارها ، ستونها ،مقاطع مدور و … در بتن های درجا یا پیش ساخته از آن استفاده میشود. میلگرد ۸ الی ۲۲ میلی متر را میتواند نگهداری کند.
اسپیسر کیج فیکس
کیج فیکس برای شمع بندی های ستونی یا شبکه ای استفاده میشود. همچنین در پایه پل ها ، قالب های لغزنده ، قالب های بالارونده ، سازه های دریایی و تمامی سازه های بتنی عمودی سنگین کاربرد دارد. امکان نگهداری میلگردهای ۸ الی ۱۴ میلی متر را داراست.
جمع بندی
در این مقاله به این پرداختیم که اسپیسر چیست و چه انواعی دارد. همچندسترسی سریع به محتوای این مطلب
زمان مطالعه: 6 دقیقه
یکی از چالش‌هایی که در حین ساخت و ساز در پروژه‌های ساختمانی با آن مواجه هستیم، محافظت بتن در برابر فرسایش و خوردگی است. اسپیسر یا همان فاصله گذار در انواع مختلف به عنوان ایجاد کننده فاصله بین بتن و میلگرد قرار می‌گیرد. در حالت کلی این محصول وظیفه پوشانندگی بتن و محافظت از میلگرد در برابر خوردگی را بر عهده دارد.
در این مقاله از اصفهان آهن می‌توانید با آگاهی در مورد اسپیسر و انواع آن، یک انتخاب مناسب در هنگام خرید داشته باشید.
نقش اسپیسر در انواع سازه
اسپیسر به منظور ایجاد فاصله دقیق بین میلگرد و بتن در سازه‌های ساختمانی استفاده میشوند. عوامل زیادی بر کاهش عمر بتن در پروژه‌های ساختمانی کوچک و بزرگ دخیل هستند. استفاده از محصولی که بتواند بتن را در مقابل خوردگی و سایش محافظت کند در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی، آب و فاضلاب و … به منظور عمر، دوام و بهره‌وری اقتصادی پروژه نقش اساسی دارد.
در گذشته، سنگ به عنوان یک پوشش برای بتن کاربرد داشته است. اما دقت پایین، عدم پایداری و نفوذپذیری نخاله‌ها در بتن موجب خوردگی سازه بوده است تا اینکه اسپیسر به عنوان پوشش دهنده بتن و فاصله گذار دقیق بین میلگرد و بتن تولید و به بازار عرضه شد.
اسپیسر ها در اندازه، اشکال و میزان مقاومت‌های مختلف تولید شده است که با توجه به نظر پیمانکار پروژه و نوع سازه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول موجب میشود تا با قرارگیری میلگرد در جای درست خود، مقاومت بتن نیز افزایش یابد.
در ادامه با انواع اسپیسر و کاربردهای آنها آشنا می‌شویم که برای استفاده از آن داشتن این دست اطلاعات ضروری و مورد نیاز است.
انواع اسپیسر
اسپیسر ها از نظر جنس مواد تشکیل دهنده و محیط کاربری در انواع مختلف تولید میشود.
انواع اسپیسر از لحاظ جنس
اسپیسر بسته به جنس مواد، در سه دسته زیر تقسیم بندی میشود:
- اسپیسر بتنی
- اسپیسر پلاستیکی
- اسپیسر فلزی
اسپیسر بتنی
مواد اولیه تشکیل دهنده اسپیسر بتنی، مخلوطی از سیمان و آب است که با توجه به نوع بتن مورد استفاده در فونداسیون تعیین میشود. ضریب حرارتی این نوع اسپیسر با عیار بتن به کار برده شده یکسان است. این محصول باید به صورت خالص و عاری از هر گونه مواد خورنده فولاد و بتن مثل سولفات‌ها تولید شود.
چسبندگی بالا با بتن فونداسیون و افزایش مقاومت بتن در مقابل آب از جمله ویژگی‌های اسپیسر بتنی است. برای نصب و اتصال آن از گیره‌های پلاستیکی استفاده میشود. باید به این نکته دقت داشت که میزان بتن پوشش دهنده سطح میلگردها باید با شرایط و عوامل محیطی و قطعه مشخص شده در سازه متناسب باشد.
کاربرد اسپیسر بتنی
از این نوع اسپیسر در ساخت و ساز سدها، تونل، سازه‌های ساختمانی استفاده میشود. پوشش دادن میلگردها در سازه‌های مسلح شده مانند دیوارها، دال‌ها و پی‌ها و هم چنین حجم‌های بتنی مسلح شده از دیگر کاربرد این محصول است.
اسپیسر پلاستیکی
اسپیسر تهیه شده از مواد پلاستیکی دارای قابلیت‌های ویژه‌ای است که موجب شده تا از نظر هزینه‌ای مقرون به صرفه‌تر از دو نوع دیگر بتنی و فلزی باشد. این محصول به دلیل عدم ترکیب شدن با بتن به عنوان یک وسیله مکانیکی در سازه عمل میکند.
در حالت کلی ضریب حرارتی و انبساطی اسپیسر پلاستیکی از نوع بتنی پایین‌تر است به همین دلیل از مقدار چسبندگی کمتری برخوردار است. از آن به عنوان یک جسم خارجی به منظور جلوگیری از حرکت میلگردها استفاده میشود.
اسپیسر پلاستیکی مقاومت کافی در برابر نیروهای جانبی وارد شده بر بتن را ندارد. علاوه بر این در محیط‌های با دمای بالا به دلیل ذوب شدن پلاستیک کاربرد نخواهند داشت. یکی دیگر از مشکلات عمده در استفاده از اسپیسرهای پلاستیکی ایجاد فاصله و شکاف بین بتن و پلاستیک است.
کاربرد اسپیسر پلاستیکی
بیشترین کاربرد اسپیسر پلاستیکی، استفاده در صنعت ساختمان سازی هنگام بتن ریزی است. در این موقعیت بتن‌ها دارای کمترین مقاومت هستند. ثابت نگه داشتن میلگردها در بتن مسلح شده از مهم‌ترین کاربرد این محصول است. اسپیسر پلاستیکی در انواع مختلف بر اساس اندازه و شکل تولید و عرضه میشود. این محصول به دلیل تنوع بالا و قیمت پایین نسبت به سایر اسپیسرها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قابلیت‌های اسپیسر پلاستیکی
- وزن سبک
- سهولت جابه‌جایی و حمل و نقل
- عدم نیاز به نیروی انسانی در هنگام نصب
- تسریع در روند اجرایی پروژه
- صرفه جویی در هزینه‌ها
- پوشش دهی سطح آرماتور به صورت یکنواخت و یک دست
اسپیسر فلزی
جنس اسپیسرهای فلزی معمولا از فلز یا مفتول خم شده است. شکل ظاهری و طراحی این محصول باید به گونه‌ای باشد که بتوان آرماتورها یا میلگردها را بدون جابجایی بر روی آن قرار داد. این محصول از سختی زیادی برخوردار است و به دلیل هم جنس بودن با میلگردها میتواند ارتباط موثق‌تری با میلگرد و بتن داشته باشد.
کاربرد اسپیسر فلزی
یکی از کاربردهای اسپیسر فلزی، استفاده به شکل میلگرد یا مفتول خم شده است.
انواع اسپیسر از لحاظ کاربرد
اسپیسرها بر اساس محیط کاربری و نوع کاربرد در دو دسته زیر تقسیم میشوند:
- اسپیسر کفی یا افقی
- اسپیسر دیواری یا عمودی
اسپیسر کفی یا افقی
این اسپیسر برای بتن و میلگرد در انواع و شکل‌های مختلف بسیار رایج هستند.
اسپیسر هاردفیکس: از این نوع در کف سازه مانند فونداسیون‌های گسترده، نواری، شنتاژها و میلگردهای با حداقل قطر 14 میلیمتر استفاده میشود. میلگردهایی که دارای شبکه‌های پر تراکم و با وزن بالا هستند.
اسپیسر ماکس فیکس: این محصول در دسته اسپیسرهای نیمه سنگین قرار می‌گیرد که برای پوشش دهی بتنی سازه‌های متوسط و نیمه سنگین مانند تیر و دال، شنتاژها و کف های با وزن متوسط کاربرد دارد. پوشش دهی آن در اندازه بین 30 تا 70 میلیمتر است. کاربرد دیگر در میلگردهای با قطر 8 تا 22 میلیمتر است.
اسپیسر یوفیکس: این نوع اسپیسر به دلیل نداشتن هیچ‌گونه شاخکی نمی‌تواند با میلگردها چفت شود در نتیجه برای میلگردهایی که جابه‌جایی دارند، مناسب نیست. سازه‌های با وزن متوسط مانند تیرها، کف های نیمه سنگین با میزان باربری 200 کیلوگرم، میلگردهای با وزن کم و بدون داشتن انحنا در سقف و دال کامپوزیتی از اسپیسر یوفیکس استفاده میکنند.
اسپیسر ساید فیکس: این نوع مناسب میلگردهای با اندازه قطری 12 تا 25 میلیمتر است. سازه‌های با وزن متوسط مانند تیرها، کف های نیمه سنگین با توان باربری نقطه‌ای 200 کیلوگرم از اسپیسر ساید فیکس استفاده میشود.
اسپیسر دابل فیکس: در سقف‌های دال بتنی و کف های بتنی با ضخامت بالا غالبا اسپیسر دابل فیکس بیشترین کاربرد را دارد. علاوه بر این برای مسلح سازی بتن‌ها از دو ردیف میلگرد استفاده میشود.
اسپیسر فلت بار: بیشترین کاربرد اسپیسر فلت بار در محل تقاطع میلگردها است. میلگردهایی با قطر 8 الی 16 میلیمتر، سطوح نرم مانند بلوک‌های پلی استایرن از این نوع اسپیسر استفاده میکنند.
اسپیسر فلت فیکس: این نوع اسپیسر کفی در سطوح افقی با شبکه‌های میلگردی در اندازه 6 تا 14 میلیمتر و سطوح سبک و نرم بیشترین کاربرد را دارد. در سطوح بسیار سبک به دلیل ایجاد ضعف مقطعی در سازه توصیه نمی‌شود که از اسپیسر فلت فیکس استفاده شود.
اسپیسرهای دیواری یا عمودی
این نوع اسپیسر نیز در دسته‌های مختلف زیر تقسیم بندی میشود:
اسپیسر ویل فیکس: این نوع از اسپیسر دیواری در بتن‌های پیش ساخته با ایجاد پوشش بتنی 15 الی 100 میلی‌متری کاربرد دارد. علاوه بر این در سطوح عمودی مثل دیوارها، ستونها، مقاطع دایره‌ای شکل و … نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اسپیسر کیج فیکس: این نوع اسپیسر برای پوشش دهی بتنی کارهای عمودی سنگین به کار گرفته میشود. در صنایعی مانند صنعت دریایی به منظور پوشش بتنی شبکه‌های میلگرد پایه پل‌ها، سازه‌های دریایی، قالب‌های لغزنده، قالب‌های بالا رونده و … استفاده میشود. ایجاد نمودن فاصله مناسب برای پوشش بتنی میلگردها نسبت به خاک از طریق نصب این اسپیسرها بر روی میلگردهای اسپیرال یا خاموت ها از جمله وظایف این نوع است.
اسپیسر ویل سان یا خورشیدی: کاربرد این نوع اسپیسر در سطوح عمودی با وزن متوسط است. در بخش بیرونی این محصول، دندانه وجود ندارد و محیط خارجی آن با مقدار مقاومت مناسب و کمان‌های منظم پوشش داده شده است. در حالت کلی در ستون‌های عمودی مثل دیوارها، ستونها و هم چنین بتن‌های پیش ساخته به صورت وسیع به کار برده میشود.
در صنعت ساخت و ساز به منظور ایجاد فاصله دقیق بین بتن یا قالب با میلگرد از انواع اسپیسر استفاده میشود. این محصول با توجه به ماده اولیه تشکیل دهنده آن و نوع کاربرد در اندازه، اشکال و انواع مختلف تولید میشود. هر یک ازاسپیسر انواع آن دارای مقدار مقاومتی متفاوت است. انتخاب و خرید نوع اسپیسر طبق نظر پیمانکار پروژه و مقدار بار متحمل بر سازه انجام میشود.
ین درباره مزایا و ویژگی های آن صحبت کردیم.