غوغای واگن‌های چینی
روزگذشته تعدادی از اعضای شورای شهر پایتخت در اعتراض به سخنان زاکانی صحن این شورا ترک کردند
درباره لغو این برنامه گفته شد زمان دعوت تا اجرای برنامه کوتاه بوده و برخی از اعضای سابق امکان حضور نداشتند. دلیلی که شاید خیلی از اعضای قدیمی را قانع نکرد، اما صحن علنی شورا در روزی که در تقویم به نام آن‌ها بود ملتهب‌تر از همیشه بود. شهردار تهران در صحن شورا حاضر بود تا در مراسم آغاز به کار هیئت امنای محلات پایتخت سخن بگوید. او پس از این مراسم در صحن ماند تا به ابهامات اعضا درخصوص عملکرد شهرداری در حوزه حمل‌ونقل عمومی پاسخ دهد. اما لحن او مورد پسند برخی از اعضای شورای شهر نبود. زاکانی در جریان تذکر یکی از اعضا که به او یک اشتباه تاریخی را یادآوری می‌کرد، گفت: «وسط حرف بزرگ‌تر خود نپر!» یا زمانی که وقت صحن علنی تمام شده و برخی از اعضا می‌خواستند صحن را ترک کنند، گفت: «کجا می‌روید اگر نقدی را مطرح کردید بایستید و جواب خود را بشنوید». او درخواست توضیح برخی از ابهامات در جلسه هم‌اندیشی را مطرح کرد و گفت این اعضا در جلسات هم‌اندیشی هم شرکت نمی‌کنند و نمی‌خواهند حرف ما را بشنوند؛ و رو به میثم مظفر یکی دیگر از اعضا کرد و گفت: این اعضا در جلسات هم‌اندیشی حضور دارند؟ که این عضو شورا پاسخ داد: آن‌ها صحن شورا را هم رها کردند.
اصل دلخوری‌ها که سبب تنش در جلسه شورای شهر تهران شد، اعتراض چند عضو شورای شهر به ابهامات قرارداد‌های چینی بود. یکی از اعضا تأکید داشت چطور یک فعال رسانه‌ای این قراردادها را دارد، اما آن‌ها نه. عضو دیگر هم معتقد بود اعضا قراردادها را دارند و ممکن است این قراردادها از شورا به بیرون درز پیدا کرده باشد.
سخنگوی شورای شهر تهران هم فعال رسانه‌ای که این قراردادها را منتشر کرده بود پروژه‌بگیر توصیف کرد.
اما روز گذشته محسن هرمزی معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران در مورد سرانجام ۶۳۰ واگن مترو با بیان اینکه این پروژه از سال ۹۵ آغاز شده و با کمک دولت، شهرداری و بانک مرکزی و… این مهم نهایی شد، گفت: ال‌سی پروژه باز شد و البته ۴۳ میلیون یوروی دیگر باید به پیمانکار در نیمه اول سال پرداخت شود که برای پرداخت این مهم نیازمند کمک و همراهی شورا هستیم و باید بگویم که امروز در حوزه طراحی، در نقطه‌ای هستیم که با همکاری سازمان شهرداری‌ها و شهرداری تهران فاز مهندسی پروژه‌ها، طراحی فنی و مکانیکال به پیمانکار ابلاغ شده و طراحی الکتریکال نیز امروز به اتمام می‌رسد و هفته آینده به پیمانکار اعلام خواهد شد.
هرمزی با بیان اینکه در پروژه ساخت واگن مترو مسئله ساخت بوژی مهم است و ساخت ۸۴۰ بوژی به صورت کامل در واگن‌سازی تهران انجام خواهد شد، افزود: بوژی واگن‌های مترو برای اولین بار انجام می‌شود. فرایند ساخت نمونه اولیه آغاز شده و خردادماه رونمایی خواهد شد و سپس به تولید انبوه خواهد رسید و سهم داخلی‌سازی در انتهای پروژه به ۵۵ درصد خواهد رسید.
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در مورد وضعیت اتوبوسرانی شهر تهران نیز با بیان اینکه قرارداد دوهزارو ۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی منعقد شد، گفت: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده ۶۰ دستگاه اتوبوس از عقاب و چندین دستگاه اتوبوس از ترند روز در آینده‌ای نزدیک تحویل خواهیم گرفت و تعدادی از ون‌های جانبازان نیز در حال پلاک است.
پس از گزارش هرمزی، نرجس سلیمانی در تذکری با بیان اینکه باعث تأثر است که پس از گذشت نزدیک به سه سال از دوره مدیریت شهری به اندازه هزینه‌های سفر به چین، وسایل حمل‌ونقل عمومی اضافه نشده است، گفت: شرکت‌ها در تمام دنیا انواع مختلفی دارند. به طوری که یا تک‌نفره یا سهامی عام، یا سهامی خاص، یا تعاونی یا زیرمجموعه دولت هستند. شهرداری با یک شرکت قرارداد بسته که زیرمجموعه یک شرکت خصوصی است.
وی ادامه داد: اولین امضاکننده قرارداد معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری است و با توجه به سند امضاشده، گاهی اوقات قرارداد و گاهی تفاهم‌نامه، گاهی موافقت‌نامه و گاهی قرارداد تکمیلی عنوان شده است. به نظر می‌رسد این مسیر صعب‌العبور است.
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه نکته دوم در قرارداد در مورد تأمین‌کننده مالی است، افزود: چرا از میان این همه تأمین‌کننده منابع مالی در چین، شرکتی با مسئولیتی محدود در جایگاه تأمین‌کننده مالی در نظر گرفته می‌شود؟ عدم توجه به نکات بدیهی در اصول حقوقی همچون مکان انعقاد قرارداد را شاهد هستیم. در بررسی‌ها چه به عنوان عضو شورا و چه به عنوان عضو کمیسیون از شهردار سؤال کردیم و قانع‌کننده نبوده است.
وی با اشاره به نامه بانک مرکزی به تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۲۴ درخصوص رقم مالی قرارداد، گفت: با این حجم از موضوع مالی ابهاماتی وجود دارد که باید به آن پاسخ داده شود. نرخی به عنوان مبنا در نظر گرفته شده و پنج درصد انتفاع و ضرر را تا پنج سال به دلیل نوسانات مالی برای طرفین ایجاد خواهد کرد. تهاتر نیاز به کارشناسی دقیق دارد تا آنچه تحویل داده می‌شود و آنچه می‌گیریم در تعادل باشند. در مورد واردات وسایل حمل‌ونقل عمومی وعده‌های زیادی شنیدیم و عملا اتفاق خاصی نیفتاد. مدیریت شهری در حوزه اجرائی با تک‌ماده نیز به نمره حداقلی نمی‌رسد البته زمان محدودی باقی مانده است. با مصاحبه‌های متعدد نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد و باید کار جهادی برای ماندگارکردن مدیریت شهری دوره ششم صورت بگیرد.
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران هم به سخنان گذشته شهردار تهران و معاون حمل‌ونقل ترافیک اشاره کرد و گفت: من فکر می‌کنم در طی این گزارش عملکردی که آقای هرمزی، معاون حمل‌ونقل شهرداری ارائه دادند برای چهارمین بار است که هم ایشان هم آقای زاکانی اعلام کردند، قرارداد ۶۳۰ واگن نهایی شده، پیش‌پرداخت‌ها انجام شده، تولید واگن‌ها آغاز شده و خلاصه در نیمه اول امسال اولین پارت واگن‌ها وارد تهران خواهد شد. آقای هرمزی باز همان نکات را بیان کردند و گفتند امروز نهایی می‌شود.
او با ذکر آیه‌ای از قرآن گفت: حضرت ابراهیم به خدا گفت، شما چطور مرده‌ها را زنده می‌کنید، خدا گفت مگر ایمان نداری؟ حضرت ابراهیم گفت؛ چرا! می‌خواهم قلبم مطمئن شود. خدا گفت، چهار مرغ بگیر، قطعه قطعه کن، دعوت‌شان کن، همه به سمت تو پرواز می‌کنند. من می‌خواهم بدانم این واگن‌های مترو از چین چه زمانی پرواز می‌کنند و به تهران می‌رسند که ما به چشم ببینیم که قلبمان مطمئن شود. اگر بنا بود وزارت کشور طرف قرارداد باشد و این قرارداد را در چین امضا کند، چرا در همان سفر اول از ایشان دعوت نشد که به چین بیایند؟ در گزارش آقای هرمزی اشاره شده به سفر مسئولان وزارت کشور برای امضای نهایی قراردادها! چرا ما این زمان را از دست دادیم؟ درباره تعداد اتوبوس‌ها، همچنان آمار‌های متفاوت و متناقض میان همه آمار‌های مدیران شهرداری است. اما خلاصه آنچه نوسازی و خریداری شده در حال حاضر دو هزار دستگاه برخط در حال خدمت رسانی به مردم هستند؛ یعنی یک‌چهارم نیاز شهر تهران.
سید جعفر تشکری‌هاشمی رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران هم با اشاره به مجوز ترک تشریفاتی که شورای شهر به شهرداری تهران داده است گفت: در آخرین روز‌های سال گذشته شورای شهر تهران مجوز ترک تشریفات دو میلیارد یورویی را به شهردار تهران داد تا در بستر آن شهرداری بتواند خرید‌های لازم در حوزه تاکسیرانی، اتوبوسرانی، سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند شهری و به طور کلی خرید‌های لازم در حوزه حمل‌ونقل عمومی را انجام دهد.
وی ادامه داد: در زمان تصویب مجوز ترک تشریفات، معاون مالی شهرداری تهران اعلام کرد که به دلیل محدودیت زمان و بیم از دست رفتن فرصت، نمی‌توان به جزئیات ورود کرد، اما اکنون که فرصت پیش آمده باید جزئیات این مجوز مشخص شود تا هم ابهامات و سوء‌تفاهمات رفع شوند و هم بتوانیم در فرصت یک‌ساله باقی‌مانده کار‌های قابل قبول از نظر همشهریان را انجام دهیم.
تشکری‌هاشمی درباره قرارداد‌های اتوبوسرانی گفت: هنوز متوجه نشده‌ایم در حوزه اتوبوسرانی با طرف خارجی قرارداد بسته شده یا خیر، این موضوع صفر و یکی است و هیچ وسطی ندارد، باید صراحتا گفته شود اگر قراردادی بسته شده برنامه زمان‌بندی آن به چه ترتیب و شکلی است و اگر هنوز منعقد نشده باید مشکلات آن گفته شود. به یاد داریم که آقای شهردار در جلسه شورای شهر اعلام کرد که چهار‌ماهه اتوبوس‌ها را می‌آورد که البته حرف درست و تخصصی بود، اما هنوز با گذشت زمان زیادی از این صحبت، تردید داریم که آیا این قراردادها منعقد شده است یا خیر.
محمد آخوندی، رئیس کمیسیون بودجه شورای شهر، در واکنش به سؤالات و اعتراضات اعضای درباره قرارداد‌های چین و نحوه ورود اتوبوس و واگن مترو، سایر اعضای شورا را به دینداری توصیه کرد. او با اشاره به اینکه عملکرد ۳۰ماهه اول شهرداران در ادوار گذشته را بررسی کنید، گفت: عملکرد آقای احمدی‌نژاد و آقای قالیباف در ۳۰ماهه مشخص است، آقای قالیباف ۱۲ سال شهردار تهران بودند آیا اقداماتی که انجام دادند، همه در ۳۰ماهه اول فعالیت‌شان بوده است؟ قرارداد چین یکی از بزرگ‌ترین قرارداد‌های تاریخ شهرداری است، اما دائم سرکوب می‌کنید، سؤال من از همکاران در شورا این است آیا ابهاماتی که نسبت به قرارداد داشتید، پیش از بیان در صحن شورا، به معاونت حمل‌ونقل گفته‌اید؟ آدمی معلوم‌الحال که وضعیت آن مشخص است، حرفی را در فضای مجازی منتشر کرده، اگر خودمان را ید واحد با شهرداری ببینم، از شهرداری توضیح می‌خواهیم و اگر اشتباه کرده بودند، توضیح بخواهیم. قطعا خود بنده اولین نفر هستم که از شهردار توضیح می‌خواهم، اما اگر اشتباهی نبوده، چرا باید خودزنی کنیم؟ باید همه کمک کنیم این قرارداد به سرانجام برسد.
مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی شورا، با بیان اینکه وظیفه شورا مشخص است و شامل قانون، سیاست‌گذاری و نظارت است، گفت: وقتی دو میلیارد یورو بدون پیوست در شورا مصوب می‌شود، به معنای کمک است. کسی که می‌خواهد از مردم حمایت کند، نباید تکفیر شود و دو‌قطبی انقلابی و غیر‌انقلابی ایجاد کرد.
او ادامه داد: اینکه از کنار قرارداد بزرگ بین‌المللی بگذریم، درست نیست. یک نقص در قرارداد ۱۲ میلیون‌یورویی یکی از دانشگاه‌ها وجود داشت و با وجود ۹۷ درصد پیشرفت فیزیکی، معطل باقی‌مانده و به نتیجه نرسیده. باید به کسانی که ناراحت هستند، حق بدهیم. باید ناراحت باشیم که یک خبرنگار اسنادی را دارد که ما به‌عنوان عضو نداریم.
پس از این بگو‌مگو‌ها تعدادی از اعضای شورا مانند شربیانی، امانی، اقراریان، سروری و… درخواست پاسخ‌گویی به جو ایجاد‌شده در شورای شهر را داشتند که مهدی چمران، رئیس شورای شهر با تأکید بر اینکه باید سخنان و تذکرات درباره گزارش باشد و نباید اعضا جواب یکدیگر را بدهند، گفت اگر می‌خواهید جواب یکدیگر را بدهید، در اتاق‌هایتان بنشینید، خوش‌و بش کنید یا دعوا کنید و جواب یکدیگر را بدهید. این دوستان در صحن شورا ننشستند که شاهد پاسخ اعضا به یکدیگر باشند. شلوغ نکنید، هر چیزی در جای خود و به موقع خود درست است. اگر قرار باشد هر کسی پاسخ عضو دیگر را بدهد، باید تا شب جواب یکدیگر را بدهیم. باید با هم مشورت درست انجام دهید.
در ادامه شهردار تهران که در جلسه حضور داشت خواستار پاسخ‌گویی به اعضای شورای شهر شد که تعدادی از اعضای شورا عباسی، اقراریان، امانی، قائمی، تشکری‌هاشمی، نجفی و شربیانی جلسه را ترک کردند که شهردار تهران در واکنش به این رفتن گفت حرف درست زدید، بشینید و بشنوید که اعضای شورا جلسه را ترک کردند.
علیرضا زاکانی در صحن شورا گفت: مشخص است که چه کسی برای اینترنشنال، خارجی‌ها و دشمن خوراک درست می‌کند و من درباره چین باید توضیح دهم؛ چراکه این موضوع مهم است و ما می‌خواهیم به کار مردم رسیدگی کنیم.
او خطاب به نرجس سلیمانی، رئیس کمیسیون حقوقی و همچنین تشکری‌هاشمی رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران گفت: به ادعای معاون حمل‌ونقل شهرداری تهران قرارداد سفر به چین تحویل شما شده که اگر فیلم‌ها بازبینی شود، مشخص است که قرارداد تحویل داده شده یا خیر؟
ما در دوره خودمان وقتی کار را تحویل گرفتیم، اعداد و ارقام مشخص است، اما باید بگویم قوی‌ترین دوره مدیریت شهری دوره فعلی است. از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ آمار‌ها به‌صورت مقایسه‌ای در پشت فیش‌های عوارض درج شده و هیچ دوره‌ای به اندازه امروز کار انجام نشده است.
او با اشاره به اینکه در چهار سال دوره گذشته ۲۱ رام قطار دی‌سی و یک رام قطار ای‌سی اورهال شده است، افزود: در این دوره ۴۸ رام قطار دی‌سی اورهال شده و امسال ۱۰ رام قطار ای‌سی و ۲۰ رام قطار دی‌سی برای اورهال در برنامه قرار گرفته است. بی‌تردید از این به بعد صحبت خواهم کرد، چون عده‌ای خوراک خبری برای اینترنشنال تولید می‌کنند و عده‌ای حرف‌هایی می‌زنند که امید و ایمان را می‌کشد. دوستان اعلام می‌کنند که آنچه اعلام شده را قبول نداریم، خب قبول نداشته باشید. بررسی کنید و حرف مستدل بزنید. من ۱۳ سال نماینده مجلس بوده‌ام و حق نداشتم حرف نادرست پای تریبون بزنم. اگر قبول ندارید، تحقیق و تفحص کنید. در شورا بودن، حق خلاف‌گفتن به کسی را نمی‌دهد. در ۱۲ سال دوره آقای قالیباف هزارو ۲۰۰ دستگاه اتوبوس خریداری شد و در چهار سال دوره اصلاحات ۱۳۰ دستگاه. این در حالی است که در این دوره تا به امروز ۸۲۶ دستگاه وارد شده و ۲۷۱ دستگاه آن مربوط به دولت است. مابقی اتوبوس‌ها نیز در حال وارد‌شدن است. اگر اتوبوس خریدن راحت بود شهرداران مدام اتوبوس می‌خریدند. او درباره سفر به چین اضافه کرد: این اقدام جزء اقدامات جمهوری اسلامی ایران است، برخی علاقه ندارند بشنوند برای اولین‌بار است که قراردادی برای انتقال تکنولوژی منعقد شده است. ما طرف ماجرا نیستیم و بانک شهر طرف است. بزرگ‌ترین شرکت‌ها توسط بانک شهر در چین گردهم آمدند و این بانک زیر بار ریسک نمی‌رود بنابراین قوی‌ترین شرکت وارد عمل شد.
زاکانی ادامه داد: کارفرمای ۶۳۰ دستگاه واگن ما نیستیم، وزارت کشور در سال ۱۳۹۶ کارفرمای دوهزار دستگاه واگن شد و دولت قبل نتوانست این قرارداد را عملیاتی کند؛ بنابراین دولت انقلابی به میدان آمد و همه دست به دست هم دادند. این کار نشدنی بود و رئیس کمیسیون عمران در صحن شورا اعلام کرد که اگر همین یک موضوع را به نتیجه برسانید، دیگر نیازی نیست که کاری انجام دهید. در این قرارداد ۵۵ درصد داخلی‌سازی تجهیزات انجام می‌شود و در چین چند کار انجام دادیم، نخست آنکه از ۲۳ تا۲۷ ماه زمان قرارداد را به ۱۲ تا ۱۴ ماه رساندیم و دومین کار این بود که توافق کردیم بوژی‌ها داخلی‌سازی شود.
از اتوبوسرانی و تاکسیرانی افرادی به چین سفر کردند و نمونه‌ها را مورد بررسی قرار دادند و پس از آن بنده برای نهایی‌کردن قراردادها به چین رفتم. چرا برخی ناراحت هستند که می‌خواهیم خودروی باکیفیت ارزان‌قیمت در اختیار مردم قرار دهیم، پس از بازگشت ما از چین ارقام کاهش یافت. مدتی است که آن فرد اعلام کرده مسائل را مطرح می‌کنم، اما در‌نهایت چه چیزی گفت؟ وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت کشور، دستگاه‌های امنیتی و بانک مرکزی صفر تا صد موضوع را می‌دانند. موضع ما شفاف و افتخار این دوره است. چهار ماه زمان تحویل تعهد چینی‌هاست که پس از دریافت پیش‌پرداخت انجام خواهد شد. عده‌ای می‌خواهند کار در شهر انجام نشود، اما انجام شد.