مشکل مقیاس‌پذیری یکی از چالش‌هایی است که مدت‌هاست پیش روی این شبکه بلاک چینی قرار دارد. اتریوم از محبوبیت زیادی برخوردار است، تعداد پروژه‌هایی که روی آن اجرا می‌شوند و نیز تعداد تراکنش‌های آن خیلی زیاد است. مجموعه این عوامل، سرعت انجام تراکنش را در اتریوم کند می‌کند و تراکنش‌های آن را افزایش می‌دهد. پالیگان به‌عنوان یک راهکار لایه دوم، آمده است تا این مشکل را حل کند.
اگر بخواهیم پالیگان را در یک جمله توصیف کنیم، باید بگوییم پالیگان پروتکلی برای ساخت یک شبکه به‌هم‌پیوسته از بلاک چین‌هاست که به‌عنوان یک ، روی بلاک چین اتریوم فعالیت می‌کند و هدف آن حل مشکل اتریوم است. تا به حال شبکه‌ها و پروتکل‌های مختلفی برای حل این مشکل ایجاد شده‌اند؛ برخی از آنها مانند و ، بلاک چین‌های مستقلی هستند که با پشتیبانی از و ، سعی دارند به‌نوعی به رقیب اتریوم تبدیل شوند و برخی دیگر مانند پالیگان، راهکارهای لایه دومی هستند که از خودِ اتریوم برای حل این مشکل کمک می‌گیرند.
پالیگان چیست؟
در قسمت قبل اشاره کردیم که پالیگان یک راهکار لایه دوم برای حل مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم است. ممکن است پیش از این هم با عباراتی مانند «راهکار لایه اول» و «راهکار لایه دوم» برخورد کرده باشید. قبل از ادامه مباحث مربوط به پالیگان و بررسی دقیق‌تر اجزای آن، بد نیست ابتدا نگاهی به ماهیت این راهکارها داشته باشیم و تفاوت‌های آنها را بررسی کنیم.
راهکارهای لایه اول
راهکارهای لایه اول، ارتقاهایی هستند که روی پروتکل بلاک چین اعمال می‌شوند. به‌عنوان مثال، انتقال اتریوم از اثبات کار به اثبات سهام یک راهکار لایه اول است. با توجه به اینکه سهام‌گذاری باعث ارتقای سرعت تراکنش و افزایش بهره‌وری انرژی می‌شود، می‌تواند به مقیاس‌پذیری بیشتری برسد.
راهکارهای لایه دوم
راهکارهای لایه دوم به‌جای آنکه پروتکل پایه بلاک چین موردنظر را تغییر دهند، روی همان پروتکل ساخته می‌شوند. راهکارهای لایه دوم هیچ تغییری در پروتکل بلاک چین ایجاد نمی‌کنند. این راهکارها بدون اینکه امنیت و یکپارچگی پروتکل پایه بلاک چین را قربانی کنند، سرعت پردازش در واحد ثانیه را افزایش می‌دهند و در عین حال، ماهیت غیرمتمرکز و امنیت بلاک چین را حفظ می‌کنند.
یکی از نمونه‌های شناخته‌شده راهکارهای لایه دوم در دنیای ارزهای دیجیتال، شبکه بیت کوین است. شبه لایتنینگ این امکان را به کاربران می‌دهد که تراکنش‌های خود را در خارج از زنجیره اصلی انجام دهند و فقط در هنگام تسویه‌حساب نهایی به بلاک چین اصلی برگردند.
پالیگان هم یکی از نمونه‌های همین راهکارهای لایه دوم است که روی اتریوم کار می‌کند. پالیگان چهارچوبی برای ایجاد شبکه‌های بلاک چینی و راهکارهای مقیاس‌پذیری سازگار با اتریوم است. شبکه پالیگان در حقیقت یک اثبات سهام است که به‌صورت موازی با بلاک چین اتریوم کار می‌کند و پلتفرمی سریع و کم‌هزینه برای اتریوم است.
با اینکه اغلب اوقات از پالیگان به‌عنوان یک راهکار مقیاس‌پذیری یاد می‌شود، حقیقت این است که پالیگان تنها یک راهکار مقیاس‌پذیری ساده نیست، بلکه پروتکلی متشکل از مجموعه‌ای از راهکارهاست. به‌عنوان مثال، یکی از امکانات پالیگان کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) آن است که به افراد در توسعه راهکارهای مقیاس‌پذیری سازگار با اتریوم کمک می‌کند.
از آنجا که در هنگام استفاده از پالیگان، نیازی به ثبت همه تراکنش‌ها روی زنجیره اصلی اتریوم نیست، سرعت انجام تراکنش‌ها بالاتر و کارمزد آنها به‌مراتب کمتر است. در زمان نگارش این مقاله، کارمزد هر تراکنش اتریوم چیزی حدود ۱۱ دلار است که واقعاً زیاد است. با استفاده از راهکارهای لایه دومی همچون پالیگان می‌توان از این کارمزدهای سرسام‌آور اجتناب کرد و تراکنش‌های به‌صرفه‌تری داشت.
با توجه به اینکه پالیگان از ماشین مجازی اتریوم (EVM) پشتیبانی می‌کند، موجود بر روی اتریوم می‌توانند به‌راحتی به آن منتقل شوند. این مسئله باعث می‌شود که کاربران بتوانند از همان امکانات اتریوم استفاده کنند، با این تفاوت که سرعت بالاتر و کارمزدهای کمتری را تجربه می‌کنند. در سال ۲۰۲۱ و هم‌زمان با رشد تقاضای مشتریان برای افزایش بهره‌وری خدمات، محبوبیت پالیگان هم افزایش یافت.
کاربردهای پالیگان
با توجه به این حقیقت که اتریوم یکی از پرکاربردترین بلاک چین‌های موجود است و با وجود مزایایی که پالیگان برای آن به همراه دارد، می‌توان حدس زد که پالیگان کاربردهای زیادی داشته باشد و بتوان از آن در حوزه‌های مختلف استفاده کرد. در این قسمت قصد داریم نگاه مختصری به چند حوزه‌ای داشته باشیم که پالیگان با توجه به کارمزدهای پایین و مقیاس‌پذیری زیاد، می‌تواند به بهبود آنها کمک کند.
پرداخت
- پرداخت‌های اتریوم و توکن‌های مبتنی بر ERC-20
- پرداخت‌ها و انتقالات میان‌زنجیره‌ای با چند ارز دیجیتال مختلف، با استفاده از (Atomic Swap) و همکاری تأمین‌کنندگان نقدینگی
- سیستم پرداخت مبتنی بر ارزهای فیات با کمک تأمین‌کنندگان نقدینگی ارز فیات
صرافی‌های غیرمتمرکز
بازی‌های بلاک چینی
کاربردهای دیگر
پالیگان کاربردهای بسیارِ دیگری هم دارد که توضیح همه آنها در این مقاله نمی‌گنجد؛ اما به‌عنوان یک نمونه، می‌توان به راهکار مقیاس‌پذیری پلاسما در پالیگان اشاره کرد. پلاسما مبادله اتمی میان‌زنجیره‌ای را برای دارایی‌های توکنی و غیرتوکنی انجام می‌دهد.
بیشتر نرم‌افزارهای غیرمتمرکز به‌خاطر نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی کاربران، به راهی برای امضای تراکنش‌ها بدون ارسال کلید خصوصی نیاز دارند. پالیگان به‌خاطر ارتقاهایی که برای مقیاس‌پذیری انجام داده است، این توانایی را دارد که چهارچوبی را برای احراز هویتِ آزاد ایجاد کند و از این طریق، استفاده از نرم‌افزارهای غیرمتمرکز را تسهیل کند.
تاریخچه پالیگان
البته ایده ابتدایی پالیگان متعلق به جاینتی کانانی، مدیرعامل فعلی پالیگان بود که در حین کار با بازی (Crypto Kitties) متوجه ترافیک بالا و مقیاس‌پذیری کم شبکه اتریوم شد. اتریوم در این زمان بیش از ۱۲,۰۰۰ تراکنش معلق داشت و شبکه آن واقعاً جواب‌گوی این حجم نیاز کاربران نبود.
او برای پیاده‌سازی ایده خود، از سندیپ نیلوال که یک توسعه‌دهنده بلاک چینی بود و آنوراگ آرجون که از پیش با او آشنایی داشت کمک گرفت. این سه، همکاری خود را در شهر بمبئی آغاز کردند و نتیجه این همکاری، شبکه‌ای شد که توکن آن اکنون (در زمان نگارش این مطلب) در بین ۳۰ ارز دیجیتال اول بازار قرار دارد.
متیک در اواسط سال ۲۰۲۰ شبکه اصلی خود را راه‌اندازی کرد و از آنجا که کارمزد تراکنش‌های اتریوم در این زمان خیلی بالا بود، با استقبال گسترده‌ای مواجه شد. همین استقبال گسترده باعث شد تیم متیک متوجه شود که برای پاسخ به نیاز کاربران، باید مقیاس کاری خود را گسترش دهد. سرانجام در تاریخ ۹ فوریه سال ۲۰۲۱، متیک نام خود را به پالیگان تغییر داد و چشم‌انداز کلی این پروژه هم هم‌گام با تغییر نام آن، تغییر کرد.
در حال حاضر، با اینکه پالیگان خود بر روی بلاک چین اتریوم فعالیت می‌کند، اما قصد دارد به پل ارتباطی بین بلاک چین‌ها و شبکه‌های مختلف تبدیل شود؛ یعنی دقیقاً چیزی که برای پذیرش جهانی بلاک چین و انقلاب این فناوری به آن احتیاج داریم. پالیگان دیگر تنها یک راهکار مقیاس‌پذیری ساده نیست، بلکه پروتکلی است که توسعه راهکارهای مقیاس‌پذیری مختلف و اتصال آنها به یکدیگر را ممکن می‌کند.
پالیگان چگونه کار می‌کند؟
تا به اینجای مقاله درباره اهداف کلی پالیگان و دلایل محبوبیت آن در بین کاربران ارزهای دیجیتال صحبت کردیم. اکنون متوجه شده‌اید که هدف اصلی پالیگان، حل مشکل مقیاس‌پذیری بلاک چین‌ها و ایجاد تعامل در بین آنهاست. در این قسمت از مقاله قصد داریم با دقت بیشتری به جزئیات فنی پالیگان ورود و آن را از جنبه‌های مختلف بررسی کنیم. با مطالعه این قسمت متوجه خواهید شد که پالیگان از چه نوآوری‌هایی برای دست‌یابی به مقیاس‌پذیری موردنظر خود استفاده می‌کند و ویژگی‌هایی همچون امنیت و تعامل‌پذیری آن از کجا نشئت می‌گیرند.
سازگاری با اتریوم
یکی از ویژگی‌های جالب پالیگان، معماری چندلایه آن است. پالیگان از چهار لایه به نام‌های «اتریوم»، «امنیت»، «شبکه‌های پالیگان» و «اجرا» تشکیل شده است. لایه اتریوم پالیگان، امکان دسترسی آن به مزایای اتریوم از جمله امنیت و قابلیت برنامه‌نویسی را فراهم می‌کند. این لایه در حقیقت مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند است که عملیات‌هایی مانند نهایی‌کردن تراکنش‌ها، و حل‌وفصل منازعات را ممکن می‌کند.
پروتکل پالیگان، ارتباط زنجیره‌های مختلف در اکوسیستم خود را امکان‌پذیر می‌کند. با استفاده از این پروتکل می‌توان پیام‌ها را بین هر دو زنجیره دلخواه پالیگان یا بین زنجیره‌های پالیگان و اتریوم انتقال داد. این پروتکل همچنین امکان اجرای همه بلاک چین‌های سازگار با اتریوم را تنها به‌راحتی یک کلیک فراهم کرده است. به‌لطف طراحی ماژولار پالیگان (که در قسمت‌های بعدی درمورد آن صحبت می‌کنیم)، کاربران می‌توانند ماژولی که بیشترین مطابقت را با نیازهای آنها دارد انتخاب کنند.
مقیاس‌پذیری
بدون شک پالیگان را می‌توان یکی از پروژه‌های بسیار خوبی دانست که با هدف افزایش مقیاس‌پذیری اتریوم کار خود را شروع کرده‌اند. پالیگان از زنجیره‌های مخصوص خود و الگوریتم‌های اجماع مقیا‌س‌پذیر استفاده می‌کند و این هم به‌نفع کاربران است، هم به‌نفع خود پروژه‌ها.
با وجود برنامه اتریوم برای راه‌اندازی اتریوم ۲ و بهره‌گیری از الگوریتم اجماع اثبات سهام، این بلاک چین در حال حاضر متکی بر اثبات کار است و همین باعث کاهش مقیاس‌پذیری در این بلاک چین می‌شود. همان طور که در قسمت‌های قبل اشاره کردیم، کارمزد تراکنش‌های اتریوم بالاست و گاهی مجبور می‌شوید برای انجام یک تراکنش بیش از ۱۰ دلار کارمزد پرداخت کنید؛ در حالی که کارمزد تقریبی تراکنش‌ها در پالیگان برابر با ۰.۰۰۰۹ دلار است. همین تفاوت کارمزدها در مبادلات توکن‌های غیرمثلی، توکن‌های ERC-20 و سایر تعاملات نیز وجود دارد.
امنیت
ادعای تیم پالیگان این است که افزایش مقیاس‌پذیری در این شبکه، به قیمت قربانی‌کردن امنیت نبوده و آنها از راهکارهای مخصوص خود برای تضمین امنیت دارایی‌ها و تراکنش‌ها بهره گرفته‌اند.
بخش عمده‌ای از عملیات مربوط به امنیت پالیگان، در لایه امنیت آن اجرا می‌شود. لایه امنیت پالیگان وظیفه مدیریت استخر اعتبارسنج‌ها را برعهده دارد. این لایه می‌تواند به‌عنوان یک متا بلاک چین (فرا بلاک چین) و به‌صورت موازی با اتریوم فعالیت کند، یا اینکه مستقیماً روی اتریوم پیاده‌سازی شود و ماینرهای اتریوم نقش اعتبارسنج‌های آن را ایفا کنند.
اعتبارسنج‌ها به‌صورت دوره‌ای صحت تراکنش‌های موجود در زنجیره‌های پالیگان را کنترل و در ازای آن، پاداش دریافت می‌کنند. فعالیت‌های دیگری از جمله توزیع پاداش‌ها هم در همین زنجیره پالیگان صورت می‌گیرد.
استقلال
طبق این گزارش، اکنون بیش از ۳,۰۰۰ اپلیکیشن در حال فعالیت روی پالیگان هستند و سرعت توسعه این شبکه، ۲ برابر بیشتر از اتریوم در زمان مشابه بوده است. به‌علاوه، تعداد اپلیکیشن‌هایی که منحصراً روی پالیگان توسعه پیدا کرده‌اند، از تعداد اپلیکیشن‌هایی که به‌صورت مشترک روی اتریوم و پالیگان فعالیت می‌کنند بیشتر است. با اینکه بسیاری از افراد پالیگان را بیشتر تکمیل‌کننده اتریوم می‌دانند تا رقیب آن، داده‌های جدید نشان از افزایش استقلال این شبکه دارند.
قابلیت ماژولار
پالیگان طیف متنوعی از ماژول‌ها را ارائه می‌کند که توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از آنها، بلاک چین‌های شخصی‌سازی‌شده خود را توسعه دهند. به‌عنوان برخی از ماژول‌های پالیگان می‌توان به اجماع، حاکمیت، محیط‌های مختلف اجرا و روش‌های مختلف تعبیه ماشین مجازی اشاره کرد. به‌طور کلی، منظور از قابلیت ماژولار پالیگان، امکان توسعه بلاک چین‌های شخصی‌سازی‌شده و مستقل، با کاربردهای متنوع و گوناگون است.
تجربه کاربری
مجموعه ویژگی‌های پالیگان که تا به اینجا به برخی از آنها اشاره کردیم، تجربه کاربری راحت‌تر و خوشایندتری را برای کاربران به همراه دارد. کارمزدهای نزدیک به صفر، سرعت بالاتر، نهایی‌سازی آنی تراکنش‌ها و ویژگی‌هایی از این دست، همه و همه به‌جهت ارتقای کیفیت تجربه کاربری و سهولت کار برای کاربران ارائه شده است.
علاوه بر تجربه کاربری خوب، پالیگان برای توسعه‌دهندگان نیز محیط مناسبی را فراهم کرده و پیچیدگی‌های مربوط به توسعه را در این شبکه به حداقل رسانده است. توسعه پروژه‌ها در پالیگان نیازی به دانش فنی در سطح پروتکل یا سهام‌گذاری توکنی ندارد و همچنین نیازی به دریافت مجوز برای این کار نیست.
- کارمزد: کاربرد اصلی توکن متیک، پرداخت کارمزد تراکنش‌ها در شبکه پالیگان است. این توکن به‌عنوان یک توکن کاربردی (Utility Token) طراحی شده است که به‌عنوان واحد پرداخت و تسویه‌حساب میان مشارکت‌کنندگان در اکوسیستم پالیگان عمل می‌کند؛
- سهام‌گذاری: زنجیره‌های جانبی متیک با استفاده از یک لایه اثبات سهام، اجماع را اعمال می‌کنند و مشارکت‌کنندگان شبکه، توکن متیک خود را در این لایه سهام‌گذاری می‌کنند تا بتوانند به‌عنوان اعتبارسنج فعالیت کرده و پاداش بگیرند. برای انجام عملیات مختلف در شبکه پالیگان مانند اعتبارسنجی بلاک‌ها و انتشار اثبات‌ها (Proofs)، به منابع محاسباتی نیاز است. توکن متیک به‌عنوان پاداش به تأمین‌کنندگان این منابع برای تأمین امنیت و حفظ یکپارچگی شبکه پرداخت می‌شود.
در زمان نگارش این مقاله، برابر با ۱.۸۰ دلار است. اوج قیمت متیک ۲.۴۶ دلار و مربوط به تاریخ ۱۷ مه ۲۰۲۱ (۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۰) بوده است. در تصویر زیر، نمودار تغییرات قیمتی متیک را از ابتدا تاکنون مشاهده می‌کنید.
کیف پول‌های پالیگان (متیک)
برای نگهداری توکن متیک نیز مانند همه ارزهای دیجیتال دیگر، به یک نیاز دارید. از آنجا که شبکه پالیگان کاملاً با اتریوم سازگار است، از همه کیف پول‌های اتریوم می‌توان برای نگهداری توکن متیک استفاده کرد. این کیف پول‌ها شامل انواع نرم‌افزاری و می‌شوند.
در جدول زیر، برخی از کیف پول‌هایی را که برای نگهداری متیک مناسب هستند به علاوه لینک دانلود یا دسترسی به آنها مشاهده می‌کنید.
| نام | نوع | لینک دانلود/ دسترسی |
| کیف پول تراست والت | نرم‌افزاری/ موبایل | |
| کیف پول مای‌اتروالت | نرم‌افزاری/ تحت‌وب | |
| کیف پول متامسک | نرم‌افزاری/ افزونه مرورگر | |
| کیف پول اتمیک | نرم‌افزاری/ موبایل و دسکتاپ | |
| کیف پول لجر | سخت‌افزاری | فیزیکی (باید از فروشگاه‌های معتبر خریداری شود) |
| کیف پول ترزور | سخت‌افزاری | فیزیکی (باید از فروشگاه‌های معتبر خریداری شود) |
فراموش نکنید که در دنیای ارزهای دیجیتال، واسطه‌ای وجود ندارد و مسئولیت تضمین امنیت دارایی‌های دیجیتال شما بر عهده خودتان است. بنابراین خود را در جایی امن نگهداری کنید، آن را در اختیار کسی قرار ندهید و تهیه نسخه پشتیبان (بک‌آپ) از کیف پول خود را فراموش نکنید.
خرید پالیگان (متیک)
برای خرید متیک، بهترین راه مراجعه به سایت یک ایرانی است. کاربران ایرانی معمولاً از یکی از دو روش زیر برای خرید متیک استفاده می‌کنند:
- خرید مستقیم متیک از سایت‌های ایرانی با ریال و کارت بانکی
- خرید یا بیت کوین از سایت‌های ایرانی با ریال و سپس تبدیل آن به متیک در صرافی‌های خارجی