برای واخواهی کجا باید رفت

برای واخواهی از حکم غیابی باید ابتدا به سامانه ثنا مراجعه و ابلاغیه را بررسی کنید، سپس با همراه داشتن مدارک لازم به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بروید و دادخواست واخواهی را ثبت کنید. در نهایت، دادخواست شما برای رسیدگی مجدد به همان دادگاه صادرکننده حکم غیابی ارجاع داده خواهد شد.

مواجهه با حکم غیابی می تواند برای هر فردی نگران کننده باشد. در نظام حقوقی ایران، برای حمایت از حقوق افرادی که در جریان دادرسی حضور نداشته اند، سازوکاری تحت عنوان واخواهی پیش بینی شده است. واخواهی به محکوم علیه غایب این فرصت را می دهد که اعتراض خود را نسبت به حکم صادره مطرح کرده و امکان رسیدگی مجدد به پرونده را فراهم آورد. این فرآیند، نه تنها ضامن اجرای عدالت و دادرسی منصفانه است، بلکه به حفظ حقوق و منافع مشروع افراد نیز کمک شایانی می کند. درک صحیح از این فرآیند و شناخت مراجع و مراحل قانونی آن، برای هر فردی که با چنین وضعیتی روبرو می شود، ضروری است تا بتواند با آگاهی کامل و بدون سردرگمی، از حقوق خود دفاع کند.

درک مفهوم واخواهی: گامی اساسی برای اقدام حقوقی مؤثر

واخواهی، در اصطلاح حقوقی، به معنای اعتراض محکوم علیه غایب به حکمی است که دادگاه بدون حضور او صادر کرده است. این حق اعتراض، یکی از طرق عادی شکایت از آراء دادگاه ها محسوب می شود و صرفاً نسبت به احکام غیابی قابل اعمال است. قانونگذار این سازوکار را برای تضمین دادرسی منصفانه و جلوگیری از تضییع حقوق افرادی که به هر دلیل در جلسات رسیدگی حضور نداشته اند یا فرصت دفاع از خود را پیدا نکرده اند، پیش بینی کرده است.

حکم غیابی چیست؟ تبیین معیارهای قانونی

برای درک کامل واخواهی، ابتدا باید با مفهوم حکم غیابی آشنا شد. ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی و ماده ۴۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری، شرایطی را برای تشخیص غیابی بودن یک حکم تعیین کرده اند. بر اساس این مواد، یک حکم زمانی غیابی محسوب می شود که:

1. خوانده یا متهم (یا وکیل یا قائم مقام قانونی او) در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده باشد.
2. خوانده یا متهم (یا وکیل یا قائم مقام قانونی او) به طور کتبی نیز دفاع نکرده باشد (لایحه دفاعیه ارسال نکرده باشد).
3. در دعاوی حقوقی، اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد (اما در دعاوی کیفری، ابلاغ واقعی اخطاریه مانع غیابی بودن حکم نیست).

در صورتی که هر سه شرط فوق (با تفاوت در مورد ابلاغ برای دعاوی حقوقی و کیفری) محقق شود، حکم صادره غیابی تلقی شده و محکوم علیه غایب حق واخواهی خواهد داشت. هدف اصلی از این امکان، این است که هیچ فردی بدون فرصت کافی برای دفاع از خود، محکوم نشود.

اهمیت واخواهی در حفظ حقوق و عدالت

واخواهی ابزاری حیاتی برای حفظ حقوق شهروندی و تضمین عدالت قضایی است. اهمیت آن را می توان از چند جهت بررسی کرد:

• احیای حق دفاع: به شخصی که فرصت دفاع نداشته، امکان می دهد دلایل و مستندات خود را در دادگاه ارائه کند.
• جلوگیری از اشتباهات قضایی: با رسیدگی مجدد، احتمال صدور حکم اشتباه کاهش می یابد.
• تضمین دادرسی منصفانه: یکی از اصول اساسی دادرسی عادلانه، حق طرفین برای حضور و دفاع است که واخواهی این حق را احیا می کند.
• بازیابی اعتماد: به افراد اطمینان می دهد که حتی در غیابشان نیز حقوقشان محفوظ است و می توانند به سیستم قضایی اعتماد کنند.

مراحل گام به گام واخواهی: از ابلاغیه تا دادگاه (پاسخ به برای واخواهی کجا باید رفت)

برای واخواهی از حکم غیابی، لازم است که فرآیند مشخصی را طی کنید. این فرآیند شامل چند گام اصلی است که در ادامه به تفصیل توضیح داده می شود:

گام اول: بررسی ابلاغیه و آمادگی در سامانه ثنا

نقطه آغاز هرگونه اقدام حقوقی، از جمله واخواهی، اطلاع از صدور حکم و جزئیات آن است. امروزه، سامانه ثنا (ثبت نام الکترونیکی قضایی) نقش محوری در این اطلاع رسانی ایفا می کند.

• اهمیت ثبت نام و فعال سازی در سامانه ثنا: اولین و حیاتی ترین گام، ثبت نام و فعال سازی حساب کاربری در سامانه ثنا است. این سامانه، درگاه اصلی برای دریافت کلیه ابلاغیه های قضایی، از جمله ابلاغیه حکم غیابی، محسوب می شود. عدم ثبت نام در این سامانه می تواند منجر به عدم اطلاع به موقع از احکام و از دست دادن مهلت های قانونی شود.
• نحوه بررسی ابلاغیه حکم غیابی: پس از ورود به سامانه ثنا، می توانید با مراجعه به بخش ابلاغیه های الکترونیک، تمامی ابلاغیه های مربوط به پرونده های خود را مشاهده کنید. در این بخش، حکم غیابی صادر شده علیه شما قابل رویت است. دقت به تاریخ ابلاغ و همچنین محتوای حکم برای تشخیص غیابی بودن آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. ابلاغ در سامانه ثنا به منزله ابلاغ واقعی است.
• استعلام پرونده و جمع آوری اطلاعات اولیه: علاوه بر مشاهده ابلاغیه، می توانید از طریق سامانه ثنا یا مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، اطلاعات کامل تری از پرونده، از جمله شماره کلاسه پرونده، شعبه صادرکننده حکم و مشخصات طرفین دعوا را استعلام و جمع آوری کنید. این اطلاعات برای تنظیم دادخواست واخواهی ضروری هستند.

گام دوم: تنظیم و ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

پس از آگاهی از حکم غیابی و جمع آوری اطلاعات اولیه، گام بعدی تنظیم و ثبت دادخواست واخواهی است.

• نقش محوری دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: این دفاتر، اولین مرجع فیزیکی و اصلی برای ثبت دادخواست واخواهی محسوب می شوند. شما نمی توانید مستقیماً به دادگاه صادرکننده حکم مراجعه کرده و دادخواست خود را ارائه دهید. تمامی دادخواست ها باید از طریق این دفاتر ثبت و به مرجع قضایی صالح ارسال شوند.
• خدمات قابل دریافت در دفاتر: کارشناسان این دفاتر می توانند در زمینه تکمیل فرم های مربوطه، اسکن و الصاق مدارک، و پرداخت هزینه های دادرسی شما را راهنمایی کنند. برخی دفاتر نیز خدمات تنظیم دادخواست اولیه را ارائه می دهند که البته توصیه می شود برای تنظیم دقیق و مستدل دادخواست، از یک وکیل یا مشاور حقوقی کمک بگیرید.
• جزئیات تنظیم دادخواست واخواهی:
  • نکات کلیدی در تکمیل فرم: در دادخواست باید اطلاعات دقیق طرفین (نام، نام خانوادگی، شماره ملی و نشانی)، مشخصات کامل حکم غیابی (شماره پرونده، شماره دادنامه، تاریخ صدور، شعبه صادرکننده) و مرجع رسیدگی کننده (همان دادگاه صادرکننده حکم غیابی) به دقت قید شود.
  • چگونگی ذکر دلایل واخواهی: این بخش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شما باید به صورت واضح، مستدل و قانونی، دلایل اعتراض خود به حکم غیابی را بیان کنید. این دلایل می توانند شامل عدم اطلاع از دادرسی، وجود مدارک جدید، عدم توجه دادگاه به مستندات موجود یا هر گونه اشتباه ماهوی یا شکلی در صدور حکم باشند. شفافیت و مستندسازی دلایل، شانس موفقیت شما را به شدت افزایش می دهد.
  • فهرست مدارک و مستندات لازم: تمامی مدارک مرتبط با پرونده، از جمله تصویر حکم غیابی، مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی)، اسناد اثباتی دلایل واخواهی (مانند سند پرداخت دین، قرارداد، شهادت نامه و غیره) باید به دادخواست پیوست شوند. هرگونه مدرکی که به تقویت موضع شما کمک می کند، باید ارائه شود.
• نحوه پرداخت هزینه های دادرسی: هزینه های دادرسی واخواهی مطابق تعرفه های قانونی است که باید در همان دفاتر خدمات قضایی پرداخت شود. میزان این هزینه ها بسته به نوع دعوا (مالی یا غیرمالی) و ارزش خواسته متفاوت خواهد بود.
• دریافت کد رهگیری: پس از ثبت موفقیت آمیز دادخواست و پرداخت هزینه ها، یک کد رهگیری به شما اختصاص داده می شود. این کد برای پیگیری وضعیت دادخواست در آینده و اطلاع از مراحل بعدی رسیدگی، بسیار حائز اهمیت است.

گام سوم: رسیدگی مجدد در دادگاه صادرکننده حکم غیابی

پس از ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی، پرونده به دادگاه صالح ارجاع داده می شود.

• چرا دادگاه صادرکننده رأی؟ طبق ماده ۳۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی و ماده ۴۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری، مرجع رسیدگی به واخواهی، همان دادگاهی است که حکم غیابی را صادر کرده است. این اصل به دلیل ماهیت واخواهی که نوعی بازنگری داخلی در همان مرجع محسوب می شود، اتخاذ شده است.
• فرآیند ارجاع دادخواست: دفاتر خدمات قضایی، دادخواست ثبت شده را به صورت الکترونیکی به شعبه مربوطه در دادگاه صادرکننده حکم غیابی ارسال می کنند. مدیر دفتر دادگاه، دادخواست را از نظر شکلی بررسی کرده و در صورت وجود نقص (مانند عدم پرداخت هزینه دادرسی یا نقص مدارک)، اخطار رفع نقص صادر می کند. پس از رفع نقص یا در صورت کامل بودن دادخواست از ابتدا، پرونده برای تعیین وقت رسیدگی به قاضی ارجاع می شود.
• تعیین وقت رسیدگی مجدد و ابلاغ آن: دادگاه، وقت رسیدگی جدیدی را تعیین و به طرفین دعوا (واخواه و واخوانده) از طریق سامانه ثنا ابلاغ می کند. حضور در این جلسه برای واخواه ضروری است تا بتواند دفاعیات خود را به صورت شفاهی نیز ارائه دهد.
• اهمیت حضور فعال در جلسات و ارائه دفاعیات: حضور فعال در جلسه رسیدگی واخواهی و ارائه دفاعیات مستدل و مستند، نقش کلیدی در سرنوشت پرونده دارد. فرصت را غنیمت شمرده و با آمادگی کامل، به دفاع از حقوق خود بپردازید.
• چگونگی ارائه لایحه دفاعیه تکمیلی: در صورت لزوم، می توانید پیش از جلسه رسیدگی یا در همان جلسه، لایحه دفاعیه تکمیلی خود را به دادگاه ارائه دهید. این لایحه می تواند شامل توضیحات بیشتر، پاسخ به اظهارات طرف مقابل یا ارائه مستندات جدید باشد.

گام چهارم: مشاوره و انتخاب وکیل متخصص (در صورت نیاز)

فرآیند واخواهی، اگرچه برای عموم مردم قابل فهم است، اما پیچیدگی های حقوقی خاص خود را دارد. در برخی موارد، کمک گرفتن از وکیل دادگستری می تواند بسیار مفید باشد.

• چه زمانی به وکیل نیاز داریم؟
  • پیچیدگی پرونده: اگر موضوع پرونده از نظر حقوقی پیچیده باشد و نیاز به تخصص عمیق در قوانین داشته باشد.
  • عدم آگاهی حقوقی: در صورتی که با مقررات آیین دادرسی و قوانین مربوطه آشنایی کافی ندارید.
  • عدم فرصت کافی: اگر به دلیل مشغله کاری یا دوری مسافت، امکان پیگیری مستمر پرونده را ندارید.
• نقش وکیل در تسهیل و تسریع فرآیند واخواهی: وکیل متخصص می تواند تمامی مراحل از جمله بررسی دقیق ابلاغیه، تنظیم دقیق و مستدل دادخواست واخواهی، جمع آوری و ارائه مدارک، پرداخت هزینه ها، و حضور فعال و دفاع مؤثر در جلسات دادگاه را به نیابت از شما انجام دهد. تجربه و دانش وکیل در این زمینه، احتمال موفقیت واخواهی را به طور چشمگیری افزایش می دهد.
• نحوه انتخاب وکیل: برای انتخاب وکیل، بهتر است به تخصص او در امور حقوقی (برای دعاوی مدنی) یا کیفری (برای دعاوی جزایی) توجه کنید. مشورت با چند وکیل و مقایسه نظرات و سوابق آن ها می تواند به شما در انتخاب بهترین گزینه کمک کند.

انتخاب یک وکیل مجرب و متخصص در امور واخواهی می تواند فرآیند پیچیده حقوقی را برای شما به نحو قابل توجهی ساده تر کند و شانس موفقیت شما را افزایش دهد.

شرایط قانونی و مهلت های حیاتی واخواهی

واخواهی نیز مانند سایر طرق اعتراض به آراء، دارای شرایط و مهلت های قانونی مشخصی است که عدم رعایت آن ها می تواند منجر به رد درخواست شود.

شرایط صدور حکم غیابی

همانطور که پیش تر ذکر شد، حکم غیابی در دعاوی حقوقی مستلزم عدم حضور خوانده یا وکیلش، عدم ارسال لایحه دفاعیه و عدم ابلاغ واقعی اخطاریه است (ماده ۳۰۳ ق.آ.د.م). اما در دعاوی کیفری، طبق ماده ۴۰۶ ق.آ.د.ک، عدم حضور متهم یا وکیل او و عدم ارسال لایحه دفاعیه کافی است و ابلاغ واقعی یا غیرواقعی اخطاریه تأثیری در غیابی بودن حکم ندارد. البته این حکم نباید از جرایمی باشد که صرفاً جنبه حق اللهی دارند.

مهلت قانونی واخواهی

یکی از مهمترین جنبه های واخواهی، رعایت مهلت قانونی است. این مهلت برای اشخاص مقیم ایران و خارج از کشور متفاوت است:

• مقیمین ایران: بیست روز از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی.
• مقیمین خارج از کشور: دو ماه از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی.

در صورتی که ابلاغ به صورت واقعی انجام نشده باشد (در دعاوی حقوقی)، مهلت واخواهی از تاریخی محاسبه می شود که محکوم علیه غایب به نحوی از صدور حکم مطلع شده باشد. اثبات تاریخ اطلاع نیز بر عهده مدعی است.

عذر موجه برای واخواهی خارج از مهلت قانونی

در شرایط استثنایی، اگر محکوم علیه غایب به دلیل وجود عذر موجه نتواند در مهلت قانونی واخواهی کند، می تواند با اثبات این عذر، درخواست واخواهی خارج از مهلت را مطرح نماید. قانونگذار در ماده ۳۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی و ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری، مصادیقی از عذر موجه را بیان کرده است که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مرضی که مانع از حرکت و یا توانایی دفاع بوده باشد.
2. فوت یکی از اقارب تا درجه اول از طبقه دوم (پدر، مادر، همسر، فرزند).
3. حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله، حریق و … که مانع از تقدیم دادخواست شود.
4. توقیف یا حبس بودن واخواه.

اثبات عذر موجه و مستندات آن بر عهده شخصی است که ادعای عذر را مطرح می کند. دادگاه پس از بررسی، در صورت احراز عذر موجه، قرار قبول دادخواست واخواهی خارج از مهلت را صادر خواهد کرد.

تفاوت های جزئی واخواهی در دعاوی حقوقی و کیفری

اگرچه اصول واخواهی در هر دو نوع دعوا مشابه است، اما تفاوت های ظریفی وجود دارد:

1. ابلاغ واقعی: در دعاوی حقوقی، عدم ابلاغ واقعی اخطاریه یکی از شروط غیابی بودن حکم است، در حالی که در دعاوی کیفری، حتی با ابلاغ واقعی نیز ممکن است حکم غیابی صادر شود (در صورت عدم حضور متهم و وکیلش و عدم ارسال لایحه).
2. جرایم حق اللهی: در دعاوی کیفری، واخواهی تنها نسبت به جرایمی قابل انجام است که جنبه حق اللهی صرف نداشته باشند (مانند سرقت، کلاهبرداری).

تفاوت واخواهی با تجدیدنظرخواهی: رفع یک ابهام رایج

بسیاری از افراد واخواهی را با تجدیدنظرخواهی اشتباه می گیرند، در حالی که این دو مفهوم حقوقی تفاوت های اساسی با یکدیگر دارند:

تفاوت در نوع حکم مورد اعتراض

• واخواهی: منحصراً نسبت به احکام غیابی دادگاه های بدوی و تجدیدنظر (در مواردی که حکم دادگاه تجدیدنظر نیز غیابی صادر شده باشد) مطرح می شود.
• تجدیدنظرخواهی: نسبت به احکام حضوری و قرارهای قابل تجدیدنظر صادره از دادگاه بدوی مطرح می گردد.

تفاوت در مرجع رسیدگی

• واخواهی: در همان دادگاهی که حکم غیابی را صادر کرده است، مورد رسیدگی قرار می گیرد. به عبارت دیگر، واخواهی فرصتی برای بازنگری حکم توسط خود دادگاه صادرکننده آن است.
• تجدیدنظرخواهی: در دادگاه تجدیدنظر استان (مرجع بالاتر) رسیدگی می شود. این دادگاه، حکم دادگاه بدوی را از جنبه های شکلی و ماهوی بررسی می کند.

تفاوت در مهلت ها و نحوه محاسبه آن ها

• مهلت واخواهی: ۲۰ روز (برای مقیمین ایران) و ۲ ماه (برای مقیمین خارج) از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی است.
• مهلت تجدیدنظرخواهی: ۲۰ روز (برای مقیمین ایران) و ۲ ماه (برای مقیمین خارج) از تاریخ ابلاغ واقعی حکم حضوری یا ابلاغ واقعی رأی واخواهی است.

آیا می توان پس از واخواهی، تجدیدنظرخواهی هم کرد؟

بله، در صورتی که پس از رسیدگی به واخواهی، حکم جدیدی صادر شود و آن حکم نیز حضوری باشد، محکوم علیه می تواند نسبت به آن حکم جدید، در مهلت قانونی (۲۰ روز یا ۲ ماه از تاریخ ابلاغ واقعی حکم جدید)، تجدیدنظرخواهی کند. به عبارت دیگر، واخواهی مرحله ای مقدماتی است که در صورت عدم موفقیت یا صدور حکم حضوری جدید، حق تجدیدنظرخواهی را از بین نمی برد.

آثار و پیامدهای واخواهی: آنچه باید بدانید

طرح واخواهی، آثار حقوقی مهمی را به دنبال دارد که آشنایی با آن ها برای طرفین دعوا ضروری است:

توقف اجرای حکم غیابی (اثر تعلیقی)

یکی از مهمترین آثار واخواهی، توقف اجرای حکم غیابی است. به محض ثبت دادخواست واخواهی (با رعایت مهلت قانونی)، اجرای حکم غیابی بلافاصله متوقف می شود. این بدان معناست که اگر اقدامی برای اجرای حکم (مانند توقیف اموال یا جلب) در جریان بوده، با ثبت واخواهی متوقف خواهد شد. این اثر به واخواه فرصت می دهد تا با آرامش بیشتری به دفاع از خود بپردازد و از خسارات احتمالی ناشی از اجرای حکم غیابی جلوگیری کند.

رسیدگی مجدد و صدور حکم جدید در همان دادگاه

پس از قبول دادخواست واخواهی، دادگاه صادرکننده حکم غیابی، مجدداً به پرونده رسیدگی می کند. در این مرحله، واخواه فرصت پیدا می کند تا دلایل، مدارک و دفاعیات خود را ارائه دهد. دادگاه با بررسی مجدد ادله طرفین، اقدام به صدور حکم جدیدی می نماید. این حکم جدید می تواند تأیید کننده حکم غیابی اولیه، نقض کننده آن یا تغییر دهنده بخشی از آن باشد.

جبران خسارات ناشی از اجرای حکم اولیه (ماده ۳۰۷ ق.آ.د.م)

در صورتی که حکم غیابی قبل از واخواهی یا در خلال آن به اجرا گذاشته شده باشد و پس از رسیدگی واخواهی، حکم به نفع محکوم علیه غایب صادر شود (یعنی حکم غیابی نقض گردد)، خواهان اصلی دعوا ملزم به جبران کلیه خساراتی است که در نتیجه اجرای حکم غیابی به واخواه وارد شده است. این خسارات می تواند شامل هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل، یا هرگونه ضرر و زیان مالی ناشی از اجرای حکم باشد.

مطابق ماده ۳۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر پس از واخواهی، حکم به نفع محکوم علیه غایب صادر شود، خواهان اولیه مکلف به جبران خسارات وارده به واخواه است.

اثر نسبی حکم صادره پس از واخواهی (ماده ۳۰۸ ق.آ.د.م)

حکمی که پس از رسیدگی به واخواهی صادر می شود، اصولاً فقط نسبت به واخواه و واخوانده مؤثر است و تأثیری بر حقوق سایر اشخاص (مثلاً سایر محکوم علیهم غایب که واخواهی نکرده اند) ندارد. مگر در یک حالت استثنایی: اگر رأی صادره قابل تجزیه و تفکیک نباشد (مانند مواردی که حقوق چند نفر به هم گره خورده و تفکیک پذیری عملاً ممکن نیست)، در این صورت، حکم جدید نسبت به کسانی که واخواهی نکرده اند نیز تسری پیدا می کند.

دلایل رایج برای رد درخواست واخواهی

با وجود اینکه حق واخواهی برای محکوم علیه غایب تضمین شده است، اما در برخی موارد، دادگاه ممکن است درخواست واخواهی را رد کند. آگاهی از این دلایل به شما کمک می کند تا با دقت بیشتری مراحل را طی کرده و از رد شدن درخواست خود جلوگیری کنید.

1. عدم رعایت مهلت قانونی بدون عذر موجه: همانطور که ذکر شد، واخواهی باید در مهلت های ۲۰ روزه یا ۲ ماهه (بسته به محل اقامت) از تاریخ ابلاغ واقعی انجام شود. اگر دادخواست خارج از این مهلت ها و بدون ارائه دلیل موجه و قابل قبول برای تأخیر (عذر موجه) ثبت شود، دادگاه آن را رد خواهد کرد.
2. نقص در تنظیم دادخواست یا عدم ارائه دلایل قانع کننده: دادخواست واخواهی باید شامل کلیه اطلاعات مورد نیاز و دلایل مستدل برای اعتراض باشد. عدم تکمیل صحیح فرم ها، ارائه اطلاعات ناقص، یا عدم ارائه دلایل و مستندات کافی برای اثبات ادعاها، می تواند منجر به رد درخواست شود. دلایلی که صرفاً کلی و بدون پشتوانه حقوقی و مستندات هستند، مورد قبول دادگاه قرار نخواهند گرفت.
3. عدم صلاحیت مرجع: اگر دادخواست واخواهی به مرجعی غیر از دادگاه صادرکننده حکم غیابی ارائه شود، آن مرجع به دلیل عدم صلاحیت، درخواست را رد می کند.
4. حکم صادره غیابی نباشد: اگر دادگاه تشخیص دهد که حکم مورد اعتراض اساساً غیابی نبوده و یکی از شرایط سه گانه غیابی بودن حکم (مخصوصاً ابلاغ واقعی در دعاوی حقوقی یا حضور در جلسات) محقق نشده است، درخواست واخواهی را رد خواهد کرد.

برای جلوگیری از این مشکلات، توصیه می شود قبل از اقدام به واخواهی، با قوانین و مقررات مربوطه به دقت آشنا شوید و در صورت لزوم، از مشاوره حقوقی بهره مند گردید.

نمونه ای از ساختار دادخواست واخواهی (برای درک کلی)

دادخواست واخواهی باید به صورت رسمی و با رعایت اصول قانونی تنظیم شود. در اینجا یک نمونه ساده و ساختار کلی برای درک بهتر ارائه می شود:

خواهان: (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی)
خوانده: (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی)
خواسته: واخواهی از دادنامه غیابی به شماره ........ صادره از شعبه ........ دادگاه عمومی/انقلاب/خانواده ........ تاریخ ........

ریاست محترم دادگستری .......
احتراماً به استحضار می رساند:
۱. اینجانب خواهان پرونده کلاسه ........ به شماره دادنامه غیابی ........ تاریخ ........ صادره از شعبه ........ دادگاه عمومی/انقلاب/خانواده ........ می باشم.
۲. دادنامه مذکور در تاریخ ........ به اینجانب ابلاغ واقعی/قانونی گردیده است.
۳. اینجانب به دلایل ذیل در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و لایحه دفاعیه ارسال نکرده ام: (در این قسمت دلایل غیبت خود را به روشنی توضیح دهید و اگر عذر موجه دارید، ذکر کنید.)
۴. به دلایل و مستندات ذیل، نسبت به دادنامه غیابی صادره معترض می باشم: (در این قسمت دلایل اعتراض خود را به صورت مستدل و مستند ذکر کنید. مثلاً: عدم توجه به مدارک، ارائه مدارک جدید، اشتباه در تفسیر قانون و ...)
۵. لذا، با عنایت به مراتب فوق و مستند به مواد ۳۰۵ و متعاقب آن قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای رسیدگی مجدد و نقض دادنامه غیابی مورد اعتراض و صدور حکم مقتضی را از آن دادگاه محترم دارم.

مدارک پیوست:
۱. تصویر مصدق دادنامه غیابی
۲. تصویر مصدق شناسنامه و کارت ملی
۳. (سایر مستندات و مدارک اثباتی)

با احترام
(نام و نام خانوادگی واخواه)
(امضا)

نتیجه گیری: با آگاهی، حقوق خود را احیا کنید

مواجهه با حکم غیابی می تواند تجربه ای ناخوشایند باشد، اما قانونگذار با پیش بینی نهاد واخواهی، راهی برای احیای حقوق و دفاع از منافع قانونی محکوم علیه غایب فراهم آورده است. واخواهی فرصتی ارزشمند است که به افراد امکان می دهد تا با ارائه دلایل و مستندات جدید، حکم صادره را به چالش بکشند و از دادرسی مجدد بهره مند شوند. درک دقیق از مفهوم واخواهی، شرایط قانونی حکم غیابی، مراجع صالح (دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و دادگاه صادرکننده حکم)، مهلت های قانونی و آثار حقوقی آن، برای هر فردی که در چنین موقعیتی قرار می گیرد، حیاتی است. آگاهی از این جزئیات، نه تنها به شما کمک می کند تا مراحل قانونی را با اطمینان بیشتری طی کنید، بلکه از تضییع حقوق شما نیز جلوگیری به عمل می آورد. به یاد داشته باشید که در صورت نیاز به راهنمایی تخصصی، مراجعه به وکلای دادگستری می تواند مسیر شما را هموارتر و شانس موفقیتتان را افزایش دهد. با اقدام به موقع و آگاهانه، می توانید از این حق قانونی خود به بهترین نحو استفاده کرده و عدالت را برقرار سازید.

---