واکاوی نقش رسانه های اجتماعی در سازمان های دانش بنیان

در یک پژوهش انجام شد؛

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا در عصر دانش و اطلاعات سازمان های دانش بنیان در هر کشوری نقش مؤثری در توسعه آن کشور برعهده دارند. برخی وجوه متمایز این قبیل سازمان ها با دیگر سازمان های مرسوم؛ نظیر استقلال و خودمختاری بالا وجود کارکنان دانشی کم رنگ بودن سلسله مراتب سازمانی انطباق پذیری بالای سازمان ارائه خدمات ویژه به مشتری عدم تقارن از لحاظ قدرت و ارتباطات و نیاز بالا به تسهیم دانش باعث شده تا مدیریت و ماهیت کار در این سازمان ها متفاوت باشد.

پژوهشگران در مقاله ای با عنوان «واکاوی نقش رسانه های اجتماعی در سازمان های دانش بنیان: تعاریف کارکرد ها و الگو های مفهومی» به این موضوع اشاره کرده اند که رسانه های اجتماعی شیوه های ارتباط تعامل و مشارکت افراد را برای همیشه دگرگون کرده اند و در نهایت روابط سازمان ها را سمت وسو می دهند. قابلیت های رسانه های اجتماعی همچون نوظهوری ماندگاری شفافیت تجمیع مشارکت و استقلال با ابعاد و فرایند های اصلی سازمان دانش بنیان همخوانی داشته و آن را از طریق مؤلفه هایی همچون روابط هویت به اشتراک گذاری حضور شهرت گروه ها و گفتگو تحت تأثیر جدی قرار می دهد.

*  سازمان های دانش بنیان

سازمان دانش بنیان یک الگوی تغییریافته برای سازمان ها و راهی نوین برای اندیشیدن دوباره سازمان در عصر دانش است

در این پژوهش آمده است که امروزه روش های قدیمی اداره سازمان ها پاسخگوی تغییرات سریع محیط اطراف نیستند. شیوه مدیریت در سازمان های امروزی از حالت سنتی خارج و متحول شده و همه اعضای سازمان را در امور جاری سازمان ها مشارکت داده است. 

این پژوهش بیان می کند که این تغییرات سبب شکل گیری انواع جدیدی از سازمان ها مانند سازمان های مجازی سازمان های افقی و … شده است که با عنوان سازمان های دانش بنیان از آنها یاد می شود. سازمان دانش بنیان یک الگوی تغییریافته برای سازمان ها و راهی نوین برای اندیشیدن دوباره سازمان در عصر دانش است.

*  توسعه اقتصادی کشور منوط بر توسعه سازمان ها

این پژوهش توضیح می دهد که رشد اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی به صورت پایدار و مستمر از جمله اهدافی هستند که سیاست گذاران و برنامه ریزان هر کشوری در سطح کلان به دنبال آن هستند و از آنجایی که در عصر حاضر دانش به عنوان منبع مهمی در خلق ثروت و شکوفایی اقتصادی مدنظر است توجه به دانش و نقش آن در رشد و توسعه اقتصادی کشور ها امری حیاتی است.

به گفته این پژوهش رشد و توسعه اقتصادی کشور منوط بر رشد و توسعه اجزای آن از جمله بنگاه ها و سازمان ها است سازمان های دانش بنیان بیش از گذشته مورد توجه قرار می گیرند. 

* تاثیر استفاده از رسانه های اجتماعی در محبوبیت سازمان ها

این پژوهش ادامه می دهد که رسانه های اجتماعی نیز به عنوان یکی از تحولات اخیر این حوزه زیرساخت کلیدی در توسعه اقتصاد دانش بنیان به شمار می روند. اکثر سازمان های حرفه ای ارتباطی اروپایی بر این باورند که استفاده از انقلاب دیجیتالی و همچنین رسانه های اجتماعی هم اکنون به عنوان یک راهکار مهم برای سازمان ها محسوب می شود. 

در این پژوهش آمده است که ارتباطات سازمانی باید خود را با این اصل جدید تطبیق دهند که اگر استفاده از رسانه های اجتماعی در اولویت سازمان نباشد سازمان به زودی با افت محبوبیت برند خود در بین مخاطبین روبه رو خواهد شد.

به گفته این پژوهش رسانه های اجتماعی با داشتن توانایی های همچون نوظهوری ماندگاری شفافیت تجمیع مشارکت و استقلال با ابعاد و فرایند های اصلی سازمان دانش بنیان که شامل منابع انسانی به عنوان کارکنان دانشی خلق دانش فرهنگ سازمانی که اجازه نوآوری و آزمودن را به کارکنان می دهد ساختار سازمانی منعطف و در نهایت مدیریت و زیرساخت های اطلاعاتی است همخوانی دارد و متناظر است.

این پژوهش در ادامه به این مهم اشاره می کند که رسانه های اجتماعی و گسترش استفاده از آن همانند هر فناوری جدیدی می تواند با آسیب ها و پیامد هایی ناخواسته نیز همراه باشد.

* تأثیر رسانه های اجتماعی بر سازمان های دانش بنیان

در پایان این پژوهش اینگونه جمع بندی می شود که تأثیر رسانه های اجتماعی بر سازمان های دانش بنیان را می توان در قالب موارد زیر برشمرد:

• کمک به خلق ارزش افزوده در سازمان های دانش بنیان به واسطه تسهیل شدید گردش اطلاعات و دانش بررسی اهمیت سازمان اطلاعات محور؛
• پویاتر شدن فرایند مدیریت دانش توسط رسانه های اجتماعی با استفاده از شناخت رفتار مشتری در محیط وب؛
• نوآوری و سودآوری سازمان های دانشی با استفاده مؤثر از این ابزار قدرتمند که البته در حوزه های مختلف متفاوت است؛
• فرآهم آوردن موقعیت های اولویت دار راهبردی برای سازمان های دانش بنیان
• اثربخشی در سازمان های دانش بنیان به واسطه خلق محتوا و به اشتراک گذاری آن توسط کاربران مختلف از طریق شبکه ها و کانال های ارتباطی؛
• ایجاد روابط نزدیک در افراد و کسب وکار ها و افزایش تعاملات که البته جنبه منفی آن می تواند سوءاستفاده از حجم بالای اطلاعات توسط رقبا و سازمان های دیگر باشد؛
• تشویق کارگزاران به ارتقای مکالمات و مذاکرات دوطرفه؛
• بهبود پاسخگویی به نیاز های مخاطبین انطباق و تنظیم سازمان ها برمبنای آنچه در ارتباط دوطرفه از مخاطبان خود به ویژه نیازها سلایق و علایق می آموزند.

این پژوهش به کوشش محمدمهدی ذوالفقارزاده (دکترای مدیریت سیاستگذاری و استادیار دانشگاه تهران) فاطمه ثقفی (دکترای مهندسی صنایع دانشگاه تهران) و ایران صولتی کرانلو (کارشناسی ارشد مدیریت فناوری دانشگاه تهران) انجام شده است.