نمونه استرداد دادخواست طلاق
نمونه استرداد دادخواست طلاق
استرداد دادخواست طلاق به معنای انصراف قانونی خواهان از ادامه رسیدگی به درخواست طلاقی است که قبلاً به دادگاه ارائه داده است و تحت شرایط و آثار حقوقی خاصی صورت می گیرد. این اقدام می تواند به دلایل مختلفی نظیر صلح و سازش زوجین، پشیمانی از تصمیم اولیه، تغییر شرایط یا توافقات جدید صورت پذیرد و مستلزم آگاهی از مراحل قانونی و پیامدهای حقوقی آن است.
در نظام حقوقی ایران، فرآیند طلاق یکی از حساس ترین دعاوی خانوادگی محسوب می شود که پیامدهای گسترده ای بر زندگی زوجین و فرزندان آن ها دارد. گاهی اوقات، پس از آغاز این فرآیند، خواهان (زوج یا زوجه) به دلایل مختلفی تصمیم به انصراف از دادخواست خود می گیرد. این انصراف که در اصطلاح حقوقی «استرداد دادخواست» یا «استرداد دعوا» نامیده می شود، دارای چارچوب های قانونی مشخص، زمان بندی معین و آثار حقوقی متفاوتی است که شناخت آن ها برای هر فرد درگیر با این موضوع حیاتی است. عدم آگاهی از این جوانب می تواند به تضییع حقوق و بروز مشکلات پیش بینی نشده منجر شود. هدف از این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی برای تمامی افرادی است که قصد استرداد دادخواست طلاق خود را دارند، اعم از زوج، زوجه یا در موارد طلاق توافقی. با ارائه مبانی قانونی، مراحل عملی، آثار حقوقی و نمونه های کاربردی از لایحه های استرداد، تلاش می شود تا کاربران با دیدگاهی روشن و آگاهی کامل، مسیر صحیح را انتخاب و طی نمایند.
استرداد دادخواست طلاق: مفهوم، چرایی و اهمیت حقوقی
استرداد دادخواست طلاق یکی از ابزارهای حقوقی مهمی است که به خواهان دعوا (فردی که دادخواست طلاق را ثبت کرده است) این امکان را می دهد تا از ادامه رسیدگی به پرونده خود صرف نظر کند. این اقدام در دعاوی خانواده، به ویژه طلاق، به دلیل ماهیت پیچیده و تأثیرات عمیق آن بر روابط انسانی و حقوقی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
مفهوم استرداد دادخواست و تمایز آن با سایر مفاهیم حقوقی
«استرداد دادخواست» به معنای پس گرفتن درخواست کتبی تقدیم شده به دادگاه است. این اقدام پیش از ورود دادگاه به ماهیت دعوا و صدور رأی قطعی انجام می شود. تفاوت اساسی استرداد دادخواست با مفاهیم مشابهی نظیر «صرف نظر از دعوا» یا «گذشت از دعوا» در مرحله ای است که این اقدامات صورت می گیرد و همچنین در آثار حقوقی مترتب بر آن هاست. استرداد دادخواست عمدتاً به معنای انصراف از ادامه پیگیری فرمالیته دعوا در آن مرحله خاص است، در حالی که صرف نظر از دعوا یا سقوط دعوا معمولاً پس از ورود دادگاه به ماهیت و حتی پس از ختم مذاکرات صورت می گیرد و ممکن است منجر به اعتبار امر قضاوت شده (امر مختومه) شود که امکان طرح مجدد همان دعوا را سلب می کند. بنابراین، انتخاب نوع صحیح اقدام حقوقی بسیار حیاتی است.
دلایل و انگیزه های رایج برای استرداد دادخواست طلاق
دلایل متعددی می تواند باعث شود که خواهان از دادخواست طلاق خود منصرف شود. این دلایل اغلب ریشه های عاطفی، مالی، اجتماعی و یا حقوقی دارند و می توانند شامل موارد زیر باشند:
- صلح و سازش زوجین: این رایج ترین و مطلوب ترین دلیل برای استرداد دادخواست طلاق است. گاهی زوجین پس از مراجعه به مشاور و یا با پادرمیانی خانواده، اختلافات خود را حل و فصل کرده و تصمیم به ادامه زندگی مشترک می گیرند.
- پشیمانی از تصمیم اولیه: پس از ثبت دادخواست و با گذشت زمان، خواهان ممکن است از تصمیم خود برای طلاق پشیمان شود و به این نتیجه برسد که این راه حل مناسبی نیست.
- تغییر شرایط شخصی یا خانوادگی: بروز اتفاقات جدید در زندگی شخصی، سلامت فرزندان، مسائل مالی یا هر تغییر دیگری می تواند بر تصمیم افراد تأثیر گذاشته و آن ها را به سمت انصراف از طلاق سوق دهد.
- توافقات جدید میان زوجین: گاهی زوجین با یکدیگر به توافقات جدیدی در خصوص مهریه، نفقه، حضانت فرزندان یا سایر حقوق مالی و غیرمالی دست می یابند که منجر به رفع دلایل طلاق و استرداد دادخواست می شود.
- مشاوره حقوقی: پس از دریافت مشاوره از وکلای متخصص، خواهان ممکن است متوجه پیچیدگی ها، پیامدها یا مشکلات احتمالی پرونده طلاق شود و تصمیم بگیرد که به جای ادامه دادن، دادخواست خود را مسترد کند.
اهمیت آگاهی از پیامدهای حقوقی پیش از اقدام به استرداد
آگاهی از پیامدهای حقوقی استرداد دادخواست طلاق از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. همانطور که اشاره شد، بسته به مرحله ای که استرداد صورت می گیرد، دادگاه ممکن است یکی از قرارهای «ابطال دادخواست»، «رد دعوا» یا «سقوط دعوا» را صادر کند. هر یک از این قرارها، آثار متفاوتی بر امکان طرح مجدد دعوای طلاق و سرنوشت حقوق مالی و غیرمالی زوجه و سایر جنبه های پرونده خواهد داشت. برای مثال، صدور قرار سقوط دعوا می تواند به معنای مختومه شدن کامل موضوع و عدم امکان طرح مجدد آن باشد. از این رو، پیش از هرگونه اقدامی، مشاوره با وکیل متخصص خانواده و درک دقیق این پیامدها ضروری است تا از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری شود و تصمیمی آگاهانه اتخاذ گردد.
مبانی قانونی استرداد دادخواست طلاق در نظام حقوقی ایران
استرداد دادخواست در قوانین آیین دادرسی مدنی ایران پیش بینی شده و دادگاه ها نیز بر اساس همین مواد قانونی اقدام به صدور قرار مقتضی می کنند. ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، اصلی ترین مرجع قانونی برای استرداد دادخواست یا دعواست.
ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی: چارچوب اصلی استرداد
ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی، وضعیت استرداد دادخواست یا دعوا را در سه بند الف، ب و ج تشریح می کند که هر بند مربوط به مرحله خاصی از دادرسی و دارای آثار حقوقی مشخص است:
بند الف: استرداد پیش از اولین جلسه دادرسی (قرار ابطال دادخواست)
بر اساس بند «الف» این ماده، خواهان می تواند تا اولین جلسه دادرسی، دادخواست خود را مسترد کند. در این حالت، دادگاه قرار «ابطال دادخواست» را صادر می کند. صدور این قرار به معنای این است که دادخواست از ابتدا فاقد اثر بوده و گویی هیچ گاه تقدیم نشده است. مهم ترین اثر حقوقی این بند این است که خواهان می تواند مجدداً با همان موضوع و به طرفیت همان خوانده، دادخواست جدیدی را به دادگاه تقدیم کند، زیرا امر مختومه تلقی نمی شود. هزینه های دادرسی در این مرحله معمولاً به خواهان مسترد نمی شود.
بند ب: استرداد در طول دادرسی (قبل از ختم مذاکرات) (قرار رد دعوا)
طبق بند «ب» ماده ۱۰۷، خواهان می تواند مادامی که دادرسی تمام نشده است (یعنی قبل از ختم مذاکرات و آماده شدن پرونده برای صدور رأی)، دعوای خود را استرداد کند. در این صورت، دادگاه قرار «رد دعوا» را صادر می نماید. قرار رد دعوا نیز، مانند قرار ابطال دادخواست، مانع از طرح مجدد همان دعوا توسط خواهان در آینده نیست، مگر اینکه قانون صراحتاً امر دیگری را مقرر کرده باشد. به عبارت دیگر، این قرار نیز موجب اعتبار امر قضاوت شده نمی گردد و خواهان مجاز به طرح مجدد دعوا خواهد بود.
بند ج: استرداد پس از ختم مذاکرات یا صدور رأی بدوی (با رضایت خوانده یا انصراف کلی) (قرار سقوط دعوا)
پیچیده ترین وضعیت استرداد در بند «ج» ماده ۱۰۷ بیان شده است: «استرداد دعوا پس از ختم مذاکرات اصحاب دعوا در موردی ممکن است که یا خوانده راضی باشد یا خواهان از دعوای خود به کلی صرف نظر کند. در این صورت، دادگاه قرار سقوط دعوا صادر خواهد کرد.»
این بند نکات مهمی دارد:
- اگر استرداد پس از ختم مذاکرات (یعنی زمانی که پرونده برای صدور رأی آماده شده) صورت گیرد، نیاز به رضایت خوانده است.
- اگر خواهان به طور کلی از دعوای خود صرف نظر کند، حتی بدون رضایت خوانده، نیز امکان استرداد وجود دارد.
قرار «سقوط دعوا» که در این مرحله صادر می شود، از اعتبار «امر قضاوت شده» برخوردار است. این بدان معناست که خواهان دیگر نمی تواند مجدداً همان دعوا را با همان موضوع و طرفین در هیچ دادگاهی مطرح کند. این امر پیامدهای حقوقی بسیار جدی و غیرقابل برگشتی دارد و لزوم دقت و مشاوره حقوقی را پیش از اقدام در این مرحله دوچندان می کند.
ماده ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی: استرداد دادخواست تجدیدنظر
ماده ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی نیز به موضوع استرداد در مرحله تجدیدنظر اختصاص دارد: «چنانچه هریک از طرفین دعوا دادخواست تجدیدنظر خود را مسترد کنند، مرجع تجدیدنظر قرار ابطال دادخواست تجدیدنظر را صادر می کند.»
این ماده نشان می دهد که امکان استرداد دادخواست در مرحله تجدیدنظر نیز وجود دارد و اثر آن، صدور قرار ابطال دادخواست تجدیدنظر است. مشابه بند الف ماده ۱۰۷، صدور این قرار نیز مانع از طرح مجدد دادخواست تجدیدنظر (البته در مهلت های قانونی) نخواهد بود.
تفاوت آثار حقوقی انواع قرارها در استرداد دادخواست طلاق
درک تفاوت میان قرار «ابطال دادخواست»، «رد دعوا» و «سقوط دعوا» برای جلوگیری از هرگونه اشتباه حقوقی ضروری است:
- قرار ابطال دادخواست: این قرار، عموماً در مراحل اولیه و پیش از اولین جلسه دادرسی صادر می شود و هیچ مانعی برای طرح مجدد همان دادخواست ایجاد نمی کند.
- قرار رد دعوا: این قرار نیز پیش از ختم مذاکرات صادر می شود و مانند ابطال دادخواست، مانع طرح مجدد دعوا نیست.
- قرار سقوط دعوا: این قرار در مراحل پایانی دادرسی (پس از ختم مذاکرات) و با رضایت خوانده یا انصراف کلی خواهان صادر می گردد. مهم ترین اثر آن، ایجاد اعتبار امر قضاوت شده (امر مختومه) است که به این معناست که دیگر نمی توان دعوای مشابه را مجدداً در دادگاه مطرح کرد. این امر در دعاوی طلاق، به دلیل آثار عمیق آن بر وضعیت زناشویی، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و می تواند به معنای از دست دادن حق طلاق برای همیشه باشد (البته در شرایط یکسان).
انتخاب نوع استرداد و زمان بندی آن تأثیر مستقیمی بر سرنوشت حقوقی خواهان دارد و می تواند به طور کلی مسیر پرونده را تغییر دهد. بنابراین، آگاهی کامل از بندهای ماده ۱۰۷ و ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی، پیش نیاز هرگونه اقدام در این زمینه است.
مراحل عملی و زمان بندی استرداد دادخواست طلاق
برای استرداد دادخواست طلاق، خواهان یا وکیل قانونی او باید مراحل مشخصی را طی کند. این مراحل بسته به زمانی که تصمیم به استرداد گرفته می شود، متفاوت خواهد بود.
اقدامات خواهان قبل از اولین جلسه رسیدگی
ساده ترین و کم خطرترین مرحله برای استرداد دادخواست طلاق، پیش از تشکیل اولین جلسه رسیدگی است. در این مرحله، خواهان می تواند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و یا حتی به صورت مستقیم به شعبه رسیدگی کننده، لایحه استرداد دادخواست خود را تقدیم کند. دفاتر خدمات قضایی پس از ثبت لایحه، آن را به دادگاه ارسال می کنند. دادگاه نیز بر اساس بند الف ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی، قرار ابطال دادخواست را صادر خواهد کرد. همانطور که پیشتر ذکر شد، این قرار مانعی برای طرح مجدد دادخواست طلاق در آینده نخواهد بود.
نحوه اقدام در طول فرآیند دادرسی (پیش از ختم مذاکرات)
اگر خواهان در طول فرآیند دادرسی، یعنی پس از تشکیل اولین جلسه و پیش از اینکه دادگاه مذاکرات طرفین را خاتمه دهد و پرونده را برای صدور رأی آماده کند، تصمیم به استرداد بگیرد، باید لایحه استرداد دعوا را به دادگاه تقدیم کند. این لایحه نیز از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به شعبه مربوطه ارسال می شود. در این حالت، دادگاه بر اساس بند ب ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی، قرار رد دعوا را صادر خواهد کرد. این قرار نیز مانند قرار ابطال دادخواست، مانع از طرح مجدد دعوا نیست و خواهان می تواند مجدداً با رعایت تشریفات قانونی، دادخواست طلاق را ثبت کند.
چگونگی استرداد پس از ختم مذاکرات یا صدور رأی بدوی
استرداد دادخواست یا دعوا پس از ختم مذاکرات و یا حتی پس از صدور رأی بدوی (یعنی در مرحله تجدیدنظر یا فرجام خواهی)، پیچیدگی های بیشتری دارد. بر اساس بند ج ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر خواهان پس از ختم مذاکرات قصد استرداد داشته باشد، این امر تنها در دو صورت ممکن است:
- با رضایت خوانده: اگر خوانده (طرف مقابل) به استرداد دعوا رضایت دهد، دادگاه قرار سقوط دعوا را صادر می کند.
- انصراف کلی خواهان از دعوا: اگر خواهان به طور صریح و منجز اعلام کند که به طور کلی از دعوای خود صرف نظر کرده است و هیچ قصدی برای طرح مجدد آن ندارد، حتی بدون رضایت خوانده نیز، دادگاه قرار سقوط دعوا را صادر خواهد کرد.
در مرحله تجدیدنظر، بر اساس ماده ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر تجدیدنظرخواه (چه زوج و چه زوجه) دادخواست تجدیدنظر خود را مسترد کند، مرجع تجدیدنظر قرار ابطال دادخواست تجدیدنظر را صادر می کند. این قرار نیز مانع از طرح مجدد دادخواست تجدیدنظر نخواهد بود، البته اگر مهلت قانونی تجدیدنظرخواهی هنوز باقی باشد.
نقش دفاتر خدمات قضایی در ثبت لایحه استرداد
امروزه، تمامی درخواست های حقوقی از جمله لایحه های استرداد دادخواست، می بایست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برسند. خواهان یا وکیل او با مراجعه به این دفاتر و ارائه مدارک شناسایی و مشخصات پرونده (شامل کلاسه پرونده، شماره بایگانی و شعبه رسیدگی کننده)، لایحه استرداد را تنظیم و ثبت می کنند. این دفاتر مسئولیت ارسال الکترونیکی لایحه به شعبه مربوطه و پیگیری روند آن را بر عهده دارند. این فرآیند موجب تسریع و تسهیل در روند رسیدگی به درخواست ها می شود.
آثار و پیامدهای حقوقی کلیدی استرداد دادخواست طلاق
استرداد دادخواست طلاق، فارغ از دلیل آن، می تواند پیامدهای حقوقی مهم و گاه جبران ناپذیری بر وضعیت زوجین و حقوق مرتبط با آن ها داشته باشد. درک این پیامدها برای تصمیم گیری آگاهانه بسیار ضروری است.
امکان طرح مجدد دادخواست طلاق پس از استرداد (امر مختومه)
یکی از مهم ترین پرسش ها در خصوص استرداد دادخواست طلاق، امکان یا عدم امکان طرح مجدد آن است. پاسخ این سوال به نوع قراری بستگی دارد که دادگاه صادر می کند:
- در صورت صدور قرار ابطال دادخواست (بند الف ماده ۱۰۷) یا رد دعوا (بند ب ماده ۱۰۷): این قرارها مانع از طرح مجدد همان دادخواست طلاق توسط خواهان در آینده نیستند. به عبارت دیگر، دعوا امر مختومه تلقی نمی شود و خواهان می تواند مجدداً با رعایت تشریفات قانونی، دادخواست طلاق را ثبت کند.
- در صورت صدور قرار سقوط دعوا (بند ج ماده ۱۰۷): این قرار از اعتبار امر قضاوت شده برخوردار است. یعنی اگر خواهان پس از ختم مذاکرات، با رضایت خوانده یا با انصراف کلی خود، دعوا را مسترد کند و قرار سقوط دعوا صادر شود، دیگر نمی تواند با همان موضوع و به استناد همان دلایل، مجدداً دادخواست طلاق را در دادگاه مطرح کند. این امر در دعاوی طلاق بسیار حساس است و می تواند به معنای از دست دادن حق طلاق در آن شرایط خاص برای همیشه باشد.
تأثیر استرداد بر حقوق مالی زوجه (مهریه، نفقه، اجرت المثل، نصف دارایی)
استرداد دادخواست طلاق بر حقوق مالی زوجه نیز تأثیرگذار است. این تأثیر به این بستگی دارد که استرداد توسط چه کسی و در چه مرحله ای صورت می گیرد:
- مهریه: حق مهریه با استرداد دادخواست طلاق از بین نمی رود. مهریه با عقد نکاح بر ذمه زوج مستقر می شود و مطالبه آن نیاز به دادخواست طلاق ندارد. بنابراین، زوجه هر زمان می تواند مهریه خود را مطالبه کند، حتی اگر دادخواست طلاق را مسترد کرده باشد.
- نفقه: نفقه نیز حق جداگانه ای است که به تمکین زوجه و نیاز او بستگی دارد. با استرداد دادخواست طلاق، حق نفقه از بین نمی رود و زوجه در صورت عدم دریافت نفقه می تواند آن را مطالبه کند.
- اجرت المثل ایام زوجیت: اجرت المثل به کارهایی که زوجه در طول زندگی مشترک و به دستور زوج انجام داده و شرعاً بر عهده او نبوده، تعلق می گیرد. مطالبه اجرت المثل نیز ارتباط مستقیمی با دادخواست طلاق ندارد و با استرداد آن از بین نمی رود.
- نصف دارایی (شرط نصف شدن دارایی): این شرط معمولاً در سند نکاحیه قید می شود و مربوط به دارایی هایی است که زوج پس از ازدواج و تا زمان طلاق کسب کرده است. شرط نصف شدن دارایی تنها در صورت وقوع طلاق و با درخواست زوج تحقق می یابد. بنابراین، اگر دادخواست طلاق مسترد شود و طلاق واقع نگردد، شرط نصف شدن دارایی نیز محقق نخواهد شد.
تأثیر بر حضانت، ملاقات و سرپرستی فرزندان
مسائل مربوط به حضانت، ملاقات و سرپرستی فرزندان نیز ارتباط مستقیمی با وقوع طلاق دارند. اگر دادخواست طلاق مسترد شود و زندگی مشترک ادامه یابد، توافقات یا تصمیمات قبلی در خصوص حضانت و ملاقات (که ممکن است به صورت موقت در حین رسیدگی به پرونده طلاق اتخاذ شده باشد)، از بین می رود و وضعیت به حالت قبل از طرح دعوای طلاق باز می گردد. در صورت صلح و سازش، زوجین باید در خصوص این موارد نیز به توافق برسند.
مسئولیت پرداخت هزینه های دادرسی
به طور کلی، با استرداد دادخواست، هزینه های دادرسی که خواهان پیش از این پرداخت کرده است، به او مسترد نخواهد شد. این هزینه ها به عنوان بخشی از تشریفات قانونی و ارائه خدمات قضایی محسوب می شوند و صرف نظر از نتیجه دعوا، قابل استرداد نیستند. البته در موارد خاص، مانند استرداد دادخواست قبل از ثبت در سامانه و یا قبل از هرگونه اقدام از سوی دادگاه، ممکن است وضعیت متفاوت باشد که این امر بسیار نادر است.
تأثیر بر پرونده های حقوقی مرتبط
استرداد دادخواست طلاق می تواند بر پرونده های حقوقی دیگری که ممکن است زوجین همزمان مطرح کرده باشند (مانند مطالبه مهریه، نفقه یا استرداد جهیزیه) تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر زوجه همزمان با دادخواست طلاق، دادخواست مطالبه مهریه داده باشد و سپس دادخواست طلاق را مسترد کند، دادخواست مهریه همچنان به قوت خود باقی است و مستقل رسیدگی می شود. اما اگر توافقی جامع بین زوجین صورت گرفته باشد که شامل تمامی دعاوی مرتبط شود، این توافق می تواند بر سرنوشت سایر پرونده ها نیز تأثیر بگذارد و آن ها را نیز خاتمه دهد. در چنین مواردی، ثبت رسمی توافق نامه صلح و سازش بسیار حائز اهمیت است.
به طور خلاصه، استرداد دادخواست طلاق یک تصمیم مهم با پیامدهای حقوقی چندگانه است که باید با آگاهی کامل و ترجیحاً با مشورت وکیل متخصص اتخاذ شود تا از بروز هرگونه زیان یا تضییع حقوق جلوگیری به عمل آید.
نمونه های کاربردی لایحه و درخواست استرداد دادخواست طلاق
برای تسهیل فرآیند استرداد دادخواست طلاق، ارائه نمونه های کاربردی از لایحه و درخواست های مربوطه ضروری است. این نمونه ها می توانند به عنوان یک الگو برای خواهان یا وکیل او جهت تنظیم درخواست رسمی عمل کنند. در ادامه سه نمونه لایحه برای موقعیت های مختلف ارائه می شود.
نمونه لایحه ۱: استرداد دادخواست طلاق از طرف زوجه (قبل از جلسه اول)
شرح موقعیت: زوجه که خواهان طلاق بوده، پیش از تشکیل اولین جلسه دادرسی، از ادامه دعوا منصرف شده است و قصد دارد دادخواست خود را مسترد کند. این لایحه بر اساس بند الف ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی تنظیم شده است.
بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه .......... دادگاه خانواده ..........
با سلام و احترام،
موضوع: لایحه استرداد دادخواست طلاق از جانب زوجه (خواهان)
احتراماً، اینجانب [نام و نام خانوادگی زوجه]، خواهان پرونده کلاسه .......... به شماره بایگانی ..........، به خواسته طلاق از زوج [نام و نام خانوادگی زوج]، به استحضار می رساند.
با عنایت به اینکه تاکنون هیچ گونه جلسه رسیدگی در خصوص پرونده فوق تشکیل نگردیده است، لذا اینجانب با استناد به بند «الف» ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، مصوب ۱۳۷۹، به صورت صریح و منجز، تمامی دادخواست طلاق تقدیمی خود را مسترد می نمایم.
بنابراین، از محضر دادگاه محترم استدعا دارد دستور مقتضی جهت صدور قرار ابطال دادخواست صادر فرموده و مراتب را به اینجانب ابلاغ نماید.
با تشکر و تجدید احترام،
نام و نام خانوادگی زوجه: ..........
امضا: ..........
تاریخ: ..........
نمونه لایحه ۲: استرداد دادخواست طلاق از طرف زوج (در طول دادرسی)
شرح موقعیت: زوج که خواهان طلاق بوده، پس از آغاز دادرسی و مذاکرات، با همسر خود به صلح و سازش دست یافته است. این لایحه بر اساس بند ب ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی تنظیم شده است.
بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه .......... دادگاه خانواده ..........
با سلام و احترام،
موضوع: لایحه استرداد دعوای طلاق از جانب زوج (خواهان)
احتراماً، اینجانب [نام و نام خانوادگی زوج]، خواهان پرونده کلاسه .......... به شماره بایگانی ..........، به خواسته طلاق از زوجه [نام و نام خانوادگی زوجه]، به استحضار می رساند.
پیرو رسیدگی های انجام شده در پرونده فوق و با توجه به حصول صلح و سازش و توافقات جدید حاصله میان اینجانب و زوجه محترمه، و پیش از ختم مذاکرات و آماده شدن پرونده برای صدور رأی، لذا اینجانب با استناد به بند «ب» ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، به صورت صریح و منجز، از ادامه دعوای طلاق تقدیمی خود انصراف داده و آن را مسترد می نمایم.
بنابراین، از محضر دادگاه محترم استدعا دارد دستور مقتضی جهت صدور قرار رد دعوا صادر فرموده و مراتب را ابلاغ فرماید.
با تشکر و تجدید احترام،
نام و نام خانوادگی زوج: ..........
امضا: ..........
تاریخ: ..........
نمونه درخواست ۳: استرداد دادخواست طلاق توافقی (توسط زوجین)
شرح موقعیت: زوجین که به صورت توافقی دادخواست طلاق داده اند، اکنون پیش از صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق، از تصمیم خود منصرف شده اند و قصد استرداد مشترک دادخواست را دارند.
بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه .......... دادگاه خانواده ..........
با سلام و احترام،
موضوع: درخواست مشترک استرداد دادخواست طلاق توافقی
احتراماً، اینجانبان، زوج [نام و نام خانوادگی زوج] فرزند [نام پدر زوج] به شماره ملی .......... و زوجه [نام و نام خانوادگی زوجه] فرزند [نام پدر زوجه] به شماره ملی ..........، هر دو از اصحاب پرونده کلاسه .......... به شماره بایگانی ..........، به استحضار می رسانیم:
با عنایت به اینکه اینجانبان پیشتر دادخواست طلاق توافقی خود را به این دادگاه محترم تقدیم نموده بودیم، اکنون با مذاکرات صورت گرفته و تجدیدنظر در تصمیمات پیشین، به صلح و سازش رسیده ایم و قصد ادامه زندگی مشترک را داریم.
لذا، به صورت مشترک و با توافق کامل، با استناد به ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، درخواست استرداد کامل دادخواست طلاق توافقی تقدیمی خود را داریم.
مستدعی است دستور مقتضی جهت صدور قرار ابطال دادخواست یا رد دعوا (حسب مورد و مرحله دادرسی) صادر فرموده و مراتب را جهت اطلاع اینجانبان ابلاغ فرماید.
با تشکر و تجدید احترام،
نام و نام خانوادگی زوج: .......... امضا: ..........
نام و نام خانوادگی زوجه: .......... امضا: ..........
تاریخ: ..........
نکات کلیدی در تنظیم لایحه های استرداد دادخواست طلاق
در هنگام تنظیم هر یک از لایحه های استرداد دادخواست طلاق، توجه به نکات زیر برای اطمینان از صحت و کارایی حقوقی آن ضروری است:
- ذکر دقیق مشخصات پرونده (کلاسه، شعبه، تاریخ ثبت): برای شناسایی سریع و دقیق پرونده در سیستم قضایی، درج اطلاعات کامل و صحیح پرونده از جمله شماره کلاسه، شماره بایگانی و شعبه رسیدگی کننده الزامی است.
- اشاره صریح به ماده قانونی مورد استناد: باید به صراحت به بند مربوطه از ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی (الف، ب، یا ج) یا ماده ۳۶۳ برای مرحله تجدیدنظر اشاره شود تا دادگاه بتواند قرار صحیح را صادر کند.
- بیان واضح و منجز قصد استرداد: درخواست استرداد باید کاملاً واضح و بدون ابهام باشد و هیچ گونه شکی در خصوص قصد خواهان برای انصراف از دعوا باقی نگذارد. استفاده از عباراتی نظیر به کلی مسترد می نمایم یا از ادامه دعوا صرف نظر می کنم توصیه می شود.
- اهمیت ذکر دلیل (اختیاری اما توصیه می شود): اگرچه ذکر دلیل برای استرداد اجباری نیست، اما بیان دلایل موجه (مانند صلح و سازش) می تواند به شفافیت پرونده کمک کند و نشان دهنده حسن نیت خواهان باشد.
- تأکید بر امضای خواهان یا وکیل قانونی او: لایحه حتماً باید توسط خواهان یا وکیل قانونی او امضا شده باشد و در صورت لزوم، مهر وکیل نیز ضمیمه گردد.
توصیه ها و ملاحظات حقوقی حیاتی پیش از استرداد دادخواست طلاق
تصمیم به استرداد دادخواست طلاق، یک اقدام حقوقی با پیامدهای قابل توجه است که نباید بدون بررسی و مشورت کافی انجام شود. ملاحظات زیر می تواند به تصمیم گیری آگاهانه تر کمک کند.
ضرورت مشاوره با وکیل متخصص خانواده
پیش از هرگونه اقدامی برای استرداد دادخواست طلاق، اکیداً توصیه می شود که با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشاوره نمایید. یک وکیل مجرب می تواند تمامی ابعاد حقوقی پرونده، پیامدهای هر نوع استرداد (ابطال، رد، سقوط)، تأثیر آن بر حقوق مالی و غیرمالی و همچنین وضعیت حضانت فرزندان را به طور دقیق بررسی و بهترین مسیر را به شما نشان دهد. جزئیات هر پرونده می تواند منحصر به فرد باشد و مشاوره تخصصی، از اتخاذ تصمیمات نادرست و بروز مشکلات آتی جلوگیری می کند.
بررسی جامع ابعاد مالی، عاطفی و آینده فرزندان
تصمیم به استرداد دادخواست طلاق باید با در نظر گرفتن تمامی ابعاد زندگی، از جمله جنبه های مالی، عاطفی و به ویژه آینده فرزندان اتخاذ شود. اطمینان از اینکه صلح و سازش حاصله پایدار است و تمامی مسائل کلیدی (مانند مهریه، نفقه، حضانت، ملاقات و مسکن) به طور شفاف مورد توافق قرار گرفته اند، بسیار مهم است. چشم پوشی از هر یک از این موارد می تواند به اختلافات جدید در آینده منجر شود.
اطمینان از تصمیم نهایی و درک پیامدهای امر مختومه
همانطور که توضیح داده شد، در برخی موارد (یعنی صدور قرار سقوط دعوا)، استرداد دادخواست می تواند موجب اعتبار «امر قضاوت شده» شود و مانع از طرح مجدد همان دعوا در آینده گردد. بنابراین، خواهان باید از تصمیم خود برای استرداد کاملاً مطمئن باشد و پیامدهای این امر را به طور کامل درک کند. این اطمینان به ویژه در بند «ج» ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی حیاتی است، چرا که بازگشت از این تصمیم تقریباً ناممکن خواهد بود.
مدارک مورد نیاز برای ثبت درخواست استرداد
برای ثبت درخواست استرداد دادخواست، معمولاً مدارک زیر مورد نیاز است:
- کارت ملی خواهان یا وکیل قانونی او.
- مشخصات کامل پرونده، شامل شماره کلاسه پرونده، شماره بایگانی و نام شعبه رسیدگی کننده.
- وکالت نامه (در صورتی که وکیل اقدام به استرداد می کند و حق استرداد در آن صریحاً ذکر شده باشد).
- متن لایحه استرداد (که طبق نمونه های ارائه شده تنظیم شده است).
لزوم ثبت رسمی توافق نامه صلح و سازش
در صورتی که دلیل استرداد دادخواست طلاق، صلح و سازش میان زوجین باشد، اکیداً توصیه می شود که تمامی توافقات حاصله (اعم از مالی و غیرمالی) به صورت کتبی و رسمی تنظیم و ثبت گردد. این توافق نامه می تواند به صورت یک سند عادی با امضای طرفین و شهود و یا به صورت رسمی در دفتر اسناد رسمی تنظیم شود. ثبت رسمی توافقات، از بروز هرگونه ابهام یا اختلاف در آینده جلوگیری می کند و به عنوان یک سند معتبر حقوقی قابل استناد خواهد بود. این توافقنامه می تواند شامل تعهداتی در خصوص ادامه زندگی، نحوه پرداخت مهریه و نفقه در آینده، حضانت فرزندان و سایر موارد باشد.
پرسش های متداول (FAQ) درباره استرداد دادخواست طلاق
آیا استرداد دادخواست طلاق مستلزم پرداخت هزینه دادرسی مجدد است؟
خیر، هزینه های دادرسی که برای ثبت دادخواست اولیه پرداخت شده است، با استرداد دادخواست مسترد نمی شود و در صورت طرح مجدد دادخواست، باید هزینه های دادرسی جدید پرداخت شود.
آیا پس از استرداد دادخواست طلاق می توان مجدداً برای طلاق اقدام کرد؟
بله، در صورتی که دادگاه قرار «ابطال دادخواست» یا «رد دعوا» صادر کرده باشد (بر اساس بندهای الف و ب ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی)، خواهان می تواند مجدداً با همان موضوع، دادخواست طلاق را ثبت کند. اما اگر قرار «سقوط دعوا» صادر شده باشد (بر اساس بند ج ماده ۱۰۷)، به دلیل اعتبار «امر قضاوت شده»، طرح مجدد همان دعوا ممنوع است.
چنانچه زوجه دادخواست طلاق را مسترد نماید، حقوق مالی او چه سرنوشتی خواهد داشت؟
استرداد دادخواست طلاق توسط زوجه، تأثیری بر حق او نسبت به مهریه و نفقه (در صورت تمکین) ندارد. این حقوق مستقل از دعوای طلاق هستند و زوجه می تواند هر زمان آن ها را مطالبه کند. اما شرط نصف شدن دارایی (که مخصوص طلاق از طرف زوج است) یا اجرت المثل ایام زوجیت (که غالباً در صورت وقوع طلاق محاسبه می شود)، با عدم وقوع طلاق محقق نخواهند شد.
در صورت استرداد دادخواست توسط زوج، وضعیت مهریه و نفقه چگونه خواهد بود؟
استرداد دادخواست طلاق توسط زوج نیز تغییری در حق مهریه و نفقه زوجه ایجاد نمی کند. مهریه همچنان بر ذمه زوج باقی است و نفقه نیز در صورت تمکین زوجه، بر عهده زوج خواهد بود. شرط نصف شدن دارایی نیز با عدم وقوع طلاق، محقق نمی شود.
تفاوت میان استرداد دادخواست طلاق و انصراف از طلاق چیست؟
«استرداد دادخواست طلاق» یک اصطلاح حقوقی با مراحل و آثار قانونی مشخص است که در قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده است. «انصراف از طلاق» یک مفهوم عام تر است که می تواند شامل استرداد دادخواست یا حتی توافق غیررسمی برای ادامه زندگی مشترک پیش از ثبت هرگونه دادخواست باشد. در واقع، استرداد دادخواست یکی از مصادیق انصراف از طلاق به شمار می رود که جنبه رسمی و قانونی پیدا کرده است.
آیا استرداد دادخواست طلاق در هر مرحله ای از دادرسی امکان پذیر است؟
بله، استرداد دادخواست طلاق در تمامی مراحل دادرسی (قبل از اولین جلسه، در طول دادرسی و حتی پس از ختم مذاکرات یا در مرحله تجدیدنظر) امکان پذیر است، اما شرایط و آثار حقوقی آن بسته به مرحله ای که استرداد صورت می گیرد، متفاوت خواهد بود. به ویژه در مراحل پایانی، ممکن است نیاز به رضایت خوانده باشد و یا قرار صادره، منجر به امر مختومه شدن دعوا گردد.
جمع بندی: تصمیم گیری آگاهانه در فرآیند استرداد دادخواست طلاق
استرداد دادخواست طلاق، چه از جانب زوج، چه زوجه و چه در قالب طلاق توافقی، تصمیمی حیاتی با پیامدهای حقوقی گسترده است. این اقدام می تواند ناشی از صلح و سازش، پشیمانی یا تغییر شرایط باشد، اما در هر صورت مستلزم درک عمیق از مبانی قانونی، مراحل اجرایی و آثار حقوقی مترتب بر آن است. قانون آیین دادرسی مدنی، با تفکیک انواع استرداد (ابطال دادخواست، رد دعوا، سقوط دعوا) بر اساس مرحله دادرسی، چارچوبی مشخص برای این فرآیند ارائه می دهد. شناخت دقیق تفاوت میان این قرارها، به ویژه درک مفهوم «امر مختومه»، برای جلوگیری از تضییع حقوق و امکان طرح مجدد دعوا در آینده، ضروری است.
تأثیر استرداد بر حقوق مالی زوجه نظیر مهریه و نفقه، یا بر حضانت فرزندان، از جمله موارد کلیدی است که باید پیش از هر تصمیمی با دقت بررسی شود. توصیه اکید، بهره گیری از مشاوره وکیل متخصص خانواده است تا با آگاهی کامل از تمامی ابعاد حقوقی و شخصی، بهترین تصمیم اتخاذ گردد. در نهایت، در صورت حصول صلح و سازش، ثبت رسمی توافق نامه، تضمینی برای پایداری و ثبات زندگی مشترک خواهد بود. تصمیم گیری آگاهانه در این مقطع، می تواند مسیر زندگی افراد را به شکلی سازنده و پایدار تغییر دهد.