آیا شما نیز نام را شنیده اید؟ دیزل ژنراتور در اصل چه بوده و چه کاربردهایی دارد؟ این سوال‌ها همواره ذهن افراد زیادی را به خود مشغول کرده است. در ادامه این مقاله قصد داریم تا به این سوالات پاسخ دهیم و با نحوه کار دیزل ژنراتور آشنا شویم. در واقع منظور از دیزل ژنراتور، ترکیب یک موتور دیزل با ژنراتور الکتریکی برای تولید انرژی الکتریکی می‌باشد که بیشترین کاربرد و مصرف آن، به عنوان جایگزینی برای برق قطع شده در منازل، بیمارستان‌ها، هتل‌ها، فرودگاه‌ها و … است.
اجزای دیزل ژنراتور از چه بخش‌هایی است و انواع آن کدام‌اند؟ دیزل ژنراتور چقدر عمر می‌کند و میزان مصرف سوخت آن چقدر است؟ در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا علاوه بر به دست آوردن پاسخ این سوالات، اطلاعات بیشتری درباره دیزل ژنراتور به دست آورید.
دیزل ژنراتور چیست؟
دیزل ژنراتور از ترکیب موتور دیزل و ژنراتور الکتریکی بوده و برای تولید انرژی الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در واقع منبعی جایگزین برای تولید ولتاژ برق در منازل، کارخانه‌ها، بیمارستان‌ها و غیره می‌باشد. سوخت مورد استفاده آن، دیزل بوده که با کمک ژنراتور و موتور دیزلی به تولید برق می‌پردازد. این ژنراتورها جریانی پیوسته از نیروی ولتاژ تولید کرده که به همین دلیل به تنظیم نوسانات کمک می‌کنند.
دیزل ژنراتور به چه صورت کار می‌کند؟
دیزل ژنراتور به کمک موتور احتراق داخلی به نام موتور آی سی، انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. در ابتدا انتقال هوا تا زمان فشرده شدن آن به ژنراتور اتفاق می‌افتد. بعد از تزریق سوخت دیزل، با شروع احتراق ژنراتور راه می‌افتد و شروع به تولید انرژی الکتریکی لازم برای موارد مورد نیاز می‌کند. در واقع دیزل ژنراتور، به تبدیل سوخت دیزل به برق می‌پردازد.
علل نیاز به دیزل ژنراتور
دلایل متعددی وجود دارند که نیاز به ژنراتور را مطرح می‌کنند که در ادامه سه مورد از مهم‌ترین آنها را بیان می‌کنیم:
- منبع دیگری از برق وجود ندارد.
- از طرف تامین کننده تجاری، هیچ ظرفیت کافی وجود ندارد.
- اگر برق پایدار شبکه تجاری قطع شود، باید منبعی جایگزین برای آن وجود داشته باشد.
مزایای انواع دیزل ژنراتور
خرید دیزل ژنراتور در انواع مختلف می‌تواند مزیت‌ها و فواید بسیار موثری به همراه داشته باشد که عبارت‌اند از:
- مصرف بهینه و پایین انرژي
- مصرف سوخت کمتر نسبت به موتورهای بنزینی
- داشتن دوام و کارایی بالا (تقریبا سه برابر موتورهای بنزینی)
- نگهداری آسان‌تر نسبت به موتورهای بنزینی
- داشتن قدرت بالا
- مقرون به صرفه بودن تعمیر آن
- مقرون به صرفه‌تر بودن گازوئیل در برابر بنزین
- پایین بودن میزان استهلاک (به دلیل اینکه دارای کاربراتور نمی‌باشند و در نتیجه نیازی به تعویض شمع ندارند.)
اجزای اصلی دیزل ژنراتور
یک دیزل ژنراتور دارای بخش‌ها و اجزای زیر می‌باشد:
- موتور
موتور در واقع منبع انرژی مکانیکی ورودی است که اندازه قدرت آن، با توجه به حداکثر توان خروجی ژنراتور می‌باشد. برای انتخاب یک موتور دیزلی خوب باید موارد متعددی مد نظر قرار بگیرند، مواردی از جمله، نوع و نحوه کار موتور، تولید کننده موتور، نحوه نگهداری از موتور روی دیزل ژنراتور و غیره. به طور کلی مهم‌ترین نکات در انتخاب نوع موتور دیزل ژنراتور عبارت‌اند از :
- نوع سوخت مورد استفاده
- نوع سوپاپ‌های موتور
باید گفت که موتور دیزل ژنراتورهایی که سرسوپاپ آنها در سر سیلندر واقع شده است، برتری‌هایی مانند عملیات مکانیزم ساده، طراحی مناسب و جمع و جور، کاربر پسند، تولید سر و صدای بسیار کم، داشتن سطح انتشار پایین و دوام و کیفیت بالاتر می‌باشد.
- ژنراتور یا دینام
این بخش از ژنراتور گازوئیلی سبب تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی می‌گردد. ژنراتور دارای قسمت‌های ثابت و متحرک بوده که در محفظه روکشی قرار داده شده اند. این قطعات با هم در ارتباط هستند و سبب حرکت نسبی بین میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی می‌شوند. دینام از استاتور و روتور تشکیل شده است. استاتور جز ثابت بوده که از مجموعه هادی الکتریکی روی هسته آهنی و در سیم پیچ، تشکیل شده است و روتر، جز متحرک است که به تولید یک میدان مغناطیسی دوار می‌پردازد. این میدان مغناطیسی یکی از موارد با القا، توسط آهنربای دائمی و با استفاده از محرک می‌باشد. روش با القا معمولا برای ژنراتورهای بزرگ استفاده می‌شود. آهنربای دائمی در ژنراتورهای کوچک‌تر و روش بعدی، با کمک یک منبع جریان مستقیم است. توجه داشته باشید که در انتخاب دینام در دیزل ژنراتور، باید نکات زیر مد نظر قرار بگیرند:
- اگر طرح تمام فلزی باشد، در واقع دوام ٰژنراتور تضمین می‌گردد. بدنه پلاستیکی می‌تواند، با گذشت زمان در معرض قطعات متحرک دینام، دچار ساییدگی و یا پارگی شود که این موضوع خطر زیادی دارد.
- مورد بعدی این است که اگر از جاروبک استفاده شود، تولید برق بهتر و البته نیاز به نگهداری کمتر خواهد بود.
- سیستم سوخت
مخزن سوخت دارای ظرفیتی کافی برای روشن نگه داشتن دستگاه می‌باشد. در رابطه با دیزل ژنراتورهای کوچک باید گفت که قسمتی از پایه شاسی بوده و یا بالای قاب نصب شده اند. در قسمت‌های تجاری شاید لازم باشد یک مخزن سوخت خارجی نیز در کنار این محصول احداث شود.
- رگولاتور ولتاژ
این بخش وظیفه تنظیم ولتاژ خروجی را دارد.
- سیستم خنک کننده
اگر از ژنراتور به صورت مدام استفاده شود، اجزای آن داغ می‌شوند و به همین دلیل لازم است تا از یک سیستم خنک کننده برای کاهش و خروج این گرما استفاده شود. برای اینکار گاهی اوقات از آب کمک گرفته می‌شود. یکی از ماده‌هایی که در کاهش دما بسیار موثر عمل می‌کند، هیدروژن است. روزانه باید سطح مایع خنک کننده مورد بررسی قرار بگیرد. پمپ آب و باید حدود هر 600 ساعت و فیلتر هوایی نیز باید هر 2400 ساعت تمیز شوند. این نکته نیز حائز اهمیت است که ژنراتور دیزلی باید در فضایی باز نگهداری گردد.
- سیستم اگزوز
دودی که از یک دیزل ژنراتور ساطع می‌گردد، می‌تواند حاوی مواد سمی باشد، بنابراین باید به کمک سیستم مناسبی مدیریت گردد. برای این کار از یک سیستم اگزوز استفاده می‌شود. جنس لوله‌های اگزوز از چدن، فولاد و یا آهن نرم می‌باشد که این لوله‌ها به طور معمول، به اتصال دهنده انعطاف پذیر وصل می‌شوند و انتهای آنها به سمت خارج هدایت می‌شود. در رابطه با سیستم اگزوز شما باید مطمئن شوید که این سیستم به تجهیزاتی متصل نباشد.
- شاسی
دیزل ژنراتور یا قابل حمل بوده و یا ثابت می‌باشد. شاسی تمام موارد بالا را در کنار هم نگه می‌دارد.
ماندگاری و عمر دیزل ژنراتورها
ژنراتورها با سرعتی حداکثر 1800 دور کار می‌کنند و با آب خنک می‌گردند، به همین دلیل دارای سطح استاندارد بالاتری نسبت به ژنراتورهایی با دور 3600 دارند که با هوا نیز خنک می‌شوند. می‌توان گفت که اگر در روز تنها 4 ساعت به حالت ورزش دادن از این دستگاه استفاده داشته باشید، نیاز به سرویس اولیه و اساسی آن، حدود 14 سال زمان میبرد. در رابطه با ساعت سرویس‌های دوره ای روغن و ، می‌توان گفت که بین 150 الی 300 ساعت می‌باشد که البته باید فشار وارد شده به آن را کنترل کرد. اگر در بهترین حالت استاندارد از دیزل ژنراتور استفاده شود، ساعت کار سرویس کلی آن، 50000 ساعت بوده، اما باید بدانید که این زمان‌ها تقریبی هستند و زمان دقیقی برای آنها مشخص نشده است.