درختان هم شب ها می خوابند! – خبرگزاری آنا
در طول شب شاخه های برخی درختان به آرامی به پایین خم می شوند و به نظر می رسد که آنها در حال استراحت هستند. این حرکت احتمالاً به دلیل تغییرات در فشار آب در داخل سلول هاست.
به گزارش خبرگزاری آنا احتمالاً تصورتان این است که خواب تنها مختص موجودات زنده ای مانند انسان ها و حیوانات است. اما تحقیقات علمی نشان می دهد که درختان نیز به نوعی می خوابند با این حال خواب آنها متفاوت از خواب ماست. در طول شب شاخه های برخی از درختان به آرامی به سمت پایین خم می شوند و صبح دوباره به موقعیت قبلی خود بازمی گردد. این تغییرات که شبیه به حالت استراحت در درختان است که احتمالاً با تغییر فشار آب در سلول های آنها مرتبط است.
مطالعات نشان می دهد که بسیاری از گونه های درختان به ویژه در شب تغییراتی را در موقعیت شاخه ها و برگ های خود تجربه می کنند. این حرکت ها الگو هایی تکراری و منظم دارند. درختان مانند درخت توس شب هنگام شاخه های خود را به آرامی پایین می آورند و با طلوع خورشید این شاخه ها به حالت اولیه خود بازمی گردند.
یکی از اصلی ترین عوامل این حرکت ها تغییرات در پدیده ای به نام آماسیدگی یا فشار تورگور (Turgor Pressure) است. فشار تورگور به فشار آب در داخل سلول های گیاهی گفته می شود که باعث حفظ شکل و استحکام سلول می شود. در شب به دلیل کاهش فعالیت فتوسنتز و تعادل آبی گیاه فشار تورگور در سلول های گیاهی تغییر می کند. این تغییرات باعث می شود که شاخه ها و برگ ها به آرامی به پایین خم شوند.
این رفتار درختان بخشی از چرخه شبانه روزی یا ریتم زیستی آنهاست. ریتم شبانه روزی که در گیاهان به صورت ژنتیکی کدگذاری شده است تنظیم کننده فعالیت های حیاتی مانند باز و بسته شدن روزنه ها و تغییر جهت برگ ها و شاخه ها است. این چرخه ها به درختان کمک می کنند تا از منابع خود بهینه استفاده کنند و برای مقابله با شرایط محیطی آماده باشند.
دانشمندان با استفاده از فناوری های پیشرفته مانند لیزر اسکنینگ سه بعدی (۳D Laser Scanning) و دستگاه های تصویربرداری فروسرخ (Infrared Imaging) توانسته اند این حرکات را با دقت بالا مطالعه کنند. این ابزار ها نشان داده که حرکت شاخه ها در شب بسیار جزئی است و معمولاً در محدوده چند سانتی متر قرار دارد اما به اندازه ای مشخص است که قابل تشخیص باشد.
از منظر تکاملی این رفتار چندین مزیت دارد از جمله سطح تماس برگ ها با هوا کاهش می یابد. این موضوع می تواند به کاهش تبخیر آب و حفظ منابع آبی گیاه کمک کند. اگرچه درختان مانند انسان ها نمی خوابند اما رفتار های آنها نشان دهنده یک نوع استراحت و تنظیم چرخه زیستی است.