خرما جز کدام منبع غذایی است

خرما در هرم غذایی

خرما از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. این میوه حاوی قند طبیعی به شکل گلوکز و فروکتوز است. این قندها بسیار سریع و بی­درنگ جذب می شوند و از این نظر به قند نیشکر (شکر) برتری دارند. این میوه معمولاً به تنهایی یا با شیر خورده می شود و ترکیب آن با شیر بسیاری از نیازهای غذایی بدن را تأمین می کند. خرما را باید در هرم مواد غذایی میوه به حساب آورد با توجه به کوچکی هر عدد خرما، هر واحد آن شامل دو تا سه عدد خرمابار دکتر بیز است که چنانچه براساس نیاز روزانه دو تا سه واحد میوه می خورید، می­توانید این تعداد را به­جای یکی از این واحدهای میوه استفاده کنید. به یاد داشته باشید که خرما به­علت داشتن قند زیاد که بخش بیشتر آن قند ساده است، در صورت مصرف زیاد و با افزایش انرژی مصرفی ممکن است باعث چاقی شما شود. افراد دیابتی و یا کسانی­که سابقه دیابت در خانواده آنان وجود دارد باید تعادل را در مصرف خرما حفظ کنند.

15 تا 30 درصد وزن خرما را آب تشکیل می دهد. میوه خرما 2 درصد پروتئین و کمتر از 2 درصد چربی و املاح دارد. پروتئین و آب موجود در آن بسته به نوع خرما و مرحله رسیدن آن فرق می کند. 100 گرم خرمای تازه دارای 163 کیلوکالری انرژی، 9/ گرم پروتئین،‌ 3/0 گرم چربی، 38 گرم گلوسید، 30 میلی گرم فسفر، 3/1 میلی گرم آهن، 650 میلی گرم پتاسیم، 65 میلی گرم منیزیم، 70 میلی گرم کلسیم، 2 میلی گرم آهن، 2/2 میلی گرم نیاسین و 10 میلی گرم ویتامین C است. دمنوش قاشقی دکتر بیز یک دمنوش پرخاصیت .

به­علاوه میوه خشک (خرمای خشک)، 300 کالری انرژی، 2 گرم پروتئین، 6/0 گرم چربی، 60 میلی گرم گوگرد، 50 میلی گرم فسفر، 650 میلی گرم پتاسیم، 65 میلی گرم منیزیم، 70 میلی گرم کلسیم، 2 میلی گرم آهن و 2/2 میلی گرم نیاسین و مقدار کمی سدیم دارد. این میوه به­خاطر داشتن منیزیم ضد سرطان بوده، برای شنوایی، بینایی، درد کمر، درد مفاصل، سیاتیک، درمان سینه و ریه مفید است. استفاده از این میوه در ماه مبارک رمضان به دلیل ارزش غذایی آن توصیه شده است. این میوه، قند کاهش یافته در دوران روزه­داری را جبران می کند، به­علت دارا بودن فیبر و خاصیت ملین بودن آن، سیستم گوارشی را که به دلیل روزه­داری بی­تحرک شده است، به تحرک وا می دارد.

خرما به­علت داشتن منیزیم ،‌ انرژی عضلانی بدن را تقویت می کند و نیروی عمومی بدن را افزایش می دهد ، و به­علت داشتن فسفر و منیزیم موجب تقویت حافظه می شود . به دلیل سدیم کم آن (یک میلی گرم در 100 گرم خرما) ، برای افراد دچار فشار خون بالا که باید رژیم کم سدیم داشته باشند ، مفید است. خرما یکی از بهترین منابع انرژی می باشد و مصرف آن به همراه مقداری شیر برای افرادی که مدتی گرسنه بوده­اند توصیه می شود. مصرف خرما به صورتی ترکیبی با بادام ، کنجد و دارچین از آنجایی­که طعم بسیار لذیدی دارد، می­تواند به­عنوان یک منبع سرشار از انرژی برای کودکان در حال رشد مصرف شود . این میوه بهترین دسر برای ایام سرد سال به شمار می رود. ارزش غذایی ارزش غذایی نوعی خرما در زیر آورده شده است :

• آب: 15. 3٪
• پروتئین: 2. 5٪
• چربی: 0. 4٪
• مواد معدنی: 2. 1٪
• کربوهیدرات: 75. 8٪
• فیبر: 3. 9٪

مواد معدنی و ویتامین­ها در هر 100 گرم خرما

• کلسیم: 120 میلی گرم
• فسفر: 50 میلی گرم
• آهن: 7 میلی گرم
• ویتامین C: 3 میل گرم
• مقدار کمی از انواع ویتامین B

ارزش غذایی خرمای تازه و خشک و نیز شیره خرما در جدول (15) آمده است. جدول 15. ارزش غذایی خرمای تازه و خشک و شیره خرما در یک­صد گرم قسمت خوراکی

نوع ترکیب/ نوع نمونه		خرما خشک
انرژی (کالری)	266	296	259
رطوبت (گرم)	31	5/22	90/33
پروتئین (گرم)	61/1	20/2	68/0
چربی (گرم)	54/0	50/0	08/0
فیبر (گرم)	64/1	30/2	11/0
خاکستر (گرم)	44/1	90/1	30/1
کربوهیدرات بدون فیبر (گرم)	77/63	60/70	93/63
کلسیم (میلی گرم)	43	59	55
آهن (میلی گرم)	90/2	00/3	60/6
سدیم (میلی گرم)	17	1	–
پتاسیم (میلی گرم)	697	648	–
فسفر (میلی گرم)	50	63	–
تیامین (میلی گرم)	14/0	09/0	04/0
ریبوفلاوین (میلی گرم)	12/0	10/0	73/0
نیاسین (میلی گرم)	68/0	20/2	69/0
اسید اسکوربیک (میلی گرم)	–	–	–
اکی والان رتینول (میکروگرم)	10	15	–
باقی­مانده غیر خوراکی (گرم)	8	8	–

ارزش غذایی خرما در منابع مختلف در جدول­های (16، 17 و 18 آمده است) . جدول 16 . مقایسه درصد مواد قندی انواع خرمای نرم ، خشک و نیمه خشک

ترکیبات قندی	میزان	درصد وزن خشک
نرم	نیمه خشک	خشک
تمام قندها	حداکثر متوسط حداقل	85 78 67	82 77 71	82 77 73
قندهای احیاءکننده	حداکثر متوسط حداقل	85 78 61	81 60 45	86 41 17
ساکاروز	حداکثر متوسط حداقل	20 1 0	38 17 1/0	59 36 1

جدول 17. مقایسه ارزش غذایی خرما با چند نوع خشکبار بر مبنای مصرف 100 گرم

رقم	رطوبت	قندهای احیاءکننده	ساکاروز	مجموع قندها	تانن
برهی
سبز کمی رسیده رسیده	8/53 8/27 7/19	9/35 92/46 53/72	4/16 8/15 38/0	15/53 56/63 92/72	64/1 1/0 –
دجلت نور
سبز کمی رسیده رسیده	12/42 3/29 4/18	6/12 7/24 2/38	50/20 22/28 27/42	1/41 4/54 7/82	9/1 26/0 2/0
حلاوی
سبز کمی رسیده رسیده	5/52 0/27 6/21	2/22 57/58 62/72	26/6 12/1 25/0	78/28 72/59 88/72	5/0 – –
کدروی
سبز کمی رسیده رسیده	2/48 2/32 6/31	8/39 2/43 63/70	59/26 4/24 36/2	7/67 51/68 11/73	6/0 2/0 05/0
زاهدی
سبز کمی رسیده رسیده	8/53 9/25 7/17	72/16 44/32 25/74	34/13 97/12 63/1	8/30 07/53 95/75	7/0 02/0 –

مقدار کالری خرما

بلافاصله بعد از خوردن یک کیلوگرم خرما، 3470 کالری انرژی در بدن تولید می شود. به همین دلیل مصرف خرما در افطار مناسب است، زیرا گرسنگی شما را فرو می نشاند. این مقدار انرژی در مقایسه با سایر میوه ها بسیار بالاست. مقدار انرژی تولید شده در یک کیلوگرم از مواد غذایی زیر به شرح زیر است: قیمت دمنوش لاغری دکتر بیز چند است ؟

• زردآلو: 520 کالری
• پرتقال: 480 کالری
• برنج پخته: 1800 کالری نان گتصویر «پهک» که هنوز تبدیل به خارک نشده‌است. بعد از این مرحله میوه رنگ قرمز یا زرد بخود می‌گیرد که به آن خارک می‌گویند. در بعضی نقاط به همین پهک، خارک می‌گویند. این تصویر در گرفته شده‌است.  گستردگی گونه خرما عمدتاً در و در کشورهای ایران، پاکستان، عراق، عربستان و سایر کشورهای عربی

به میوهٔ نرسیده خرما ابتدا «پَهَک» می‌گویند (در بوشهر) و همچنین در نواحی جنوب کرمان (پنج گنج جنوب) به ان «خَمَل» یا «خَمَلَک» می‌گویند و پس از رنگ گرفتن به زرد یا قرمز، «» یا «خرک» یا کُنْگْ (و در زبان عربی، «حبابوک») گفته می‌شود. البته در بعضی نقاط به همان پهک خارک می‌گویند. مرحله قبل از رسیدگی کامل خرماست که بیشتر و قند کمتری نسبت به خرمای کاملاً رسیده دارد.^[]  میوه خرما جزو میوه‌های می‌باشد یعنی تمام قسمت آن گوشتی و حاوی مواد غذایی است. خرما از دورانِ باستان در انسان وجود داشته‌است و یکی از قدیمی‌ترین میوه‌های کشت شده توسط انسان بوده‌است. واژه خرما ریشه و بنیاد فارسی داشته و از زبان‌های ، به زبان‌های ، ، ، و به سوی خاوری و به سوی باختری وارد شده‌است. فارس‌های جنوب کشور از جمله در لارستان، خرما را هُرما/اُرما و هارما/آرما می‌نامند که برگرفته از زبان هست.