برگزاری دومین دوره جایزه کتاب کودک و نوجوان به صورت بین المللی – خبرگزاری آنلاین | اخبار ایران و جهان

به گزارش خبرگزاری آنلاین نشست هم اندیشی نویسندگان و شاعران ادبیات کودک در خصوص جشنواره ملی و بین المللی کتاب کودک و نوجوان و جلسه ارائه گزارش ۳۱ سال انتشار کتاب های کودک و نوجوان در ایران برای جمعی از نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان چهارشنبه ۲۵ آنلاین برگزار شد.

علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در این نشست گفت: زمینه سازی برای برگزاری دوره دوم جشنواره کتاب کودک و نوجوان از جمله دلایل برگزاری این جلسه است چرا که قرار است در دوره دوم جشنواره به وجه بین المللی آن بپردازیم و موضوع بعدی حفظ این جمع غنی از فعالان حوزه ادبیات کودک و نوجوان است تا اتفاقات خوبی در کنار برگزاری جشنواره رقم بخورد.

وی افزود: برگزاری دوره نخست جشنواره در میان فعالان حوزه ادبیات کودک و نوجوان از جمله ناشران و هنرمندان به خوبی دیده شد هرچند جا دارد که این جشنواره به هدف اصلی خود که تاثیرگذاری بر جریان تولید محتوا و مصرف محتوا است برسد.

شیوه های برگزاری جشنواره های کتاب کودک و نوجوان در جهان

حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران نیز در ادامه این مراسم گفت: بنای جشنواره ملی و بین المللی کتاب کودک و نوجوان بر این است که به ترتیب یک سال به صورت ملی و یک سال به صورت ملی و بین المللی برگزار شود و امید داریم که در سال آینده بتوانیم دوره دوم جشنواره را به خوبی در سطح بین المللی برگزار کنیم.

وی با اشاره به شرایط و اهداف جشنواره های ادبیات کودک و نوجوان در کشورهای مختلف جهان افزود: هرکدام از جوایز اهداف و قوانین ویژه خود را دارند. اصالت و نوآوری کیفیت ادبیات و زبان توجه به ارزش ها و اصول انسانی فرهنگی و اخلاقی تناسب با گروه سنی مخاطب تصویرگری مناسب اعتبار ناشر و نویسنده ارسال در زمان بندی اعلام شده و… از جمله موضوعات مورد توجه برای بررسی آثار در جشنواره های کتاب کودک و نوجوان در کشورهای مختلف است.

معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران ادامه داد: فرایند کلی جوایز حوزه کودک به این شکل است که به سه شیوه نویسندگان و ناشران می توانند آثار خود را به جایزه ارسال کنند. به این شکل که یا ورودی برای معرفی کتاب اخذ نمی شود یا اینکه در مرحله نخست ورودی پرداخت نمی کنند اما اگر به مراحل بعدی رسید باید پرداخت کنند. برخی از جشنواره ها مانند جشنواره هانس کریستین اندرسن از برخی مجامع ملی کشورها می خواهند تا نماینده های برگزیده خود را برای بررسی و داوری معرفی کنند.

محقق گفت: نکته بعدی در خصوص شیوه انتخاب و غربالگری آثار در جشنواره هاست. آنها کمیته ای اولیه دارند که معمولا فهرست های بلندی را تعیین می کنند و از آن فهرست که توسط منتقدان بررسی و داوری می شود فهرست کوتاه تری به دست می آید و به نامزدهای جایزه می رسند. در شیوه معرفی نامزدها نیز برخی جشنواره ها همانند اکثر جشنواره های کشور ما مراسم اختتامیه برگزار می کنند اما برخی جشنواره ها فقط برگزیدگان را اعلام می کنند و برنامه ای برای اختتامیه آن برگزار نمی کنند. برخی جشنواره ها نیز جلساتی ترتیب می دهند تا نویسندگان برگزیده سخنرانی های خود را ارائه دهند.

وی در ادامه به جایزه هانس کریستین اندرسن اشاره کرد و گفت: جایزه هانس کریستین اندرسن که از نمونه های موفق و قدیمی ترین جایزه های کتاب کودک است از سال ۱۹۵۶ در دانمارک تاسیس شده و روند کلی برگزاری آن به این شکل است که هر دوسال یک مرتبه فراخوان عمومی می دهد. از میان نویسندگان ایرانی در این جایزه فرشید مثقالی برنده جایزه شده و هوشنگ مرادی کرمانی نیز مورد تقدیر قرار گرفته است.

معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: در این جایزه برای معرفی یک نامزد در شاخه ملی باید مدارکی شامل شرح زندگی حرفه ای نویسنده یا تصویرگر تحلیل و بررسی آثار برجسته توسط او نمونه هایی از آثار و تاثیرگذاری نویسنده بر فرهنگ جامعه ارائه شود. یعنی گویا بسته کامل فعالیت یک نویسنده را بررسی می کنند که به چه میزان تاثیر در جامعه خود داشته و سپس داوری نهایی اتفاق می افتد و برگزیده انتخاب می شود. این جایزه یک فهرست کوتاه شامل ۵ یا ۶ نویسنده و تصویرگر معرفی می کند که به صورت رسمی از IBBY منتشر می شود و این فهرست نشان دهنده نامزدها و برگزیده است و در رسانه های مختلف بازنشر می شود. در مراسم پایانی این جایزه نیز سخنرانی نامزدها در حوزه ادبیات کودک انجام می شود که این سخنرانی ها و حواشی آن مورد توجه بسیار رسانه ها قرار می گیرد.

وی ادامه داد: برخی موارد مانند کیفیت هنری و ادبی اثر تاثیرگذاری فرهنگی و اجتماعی نویسنده بر جامعه خود و استمرار بر تولید آثار مختلف و تنوع آثار از جمله مواردی است که برای جایزه کریستین اندرسن مهم است.

معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران در بخش دیگری از سخنان خود درباره دیگر جوایز کتاب کودک و نوجوان افزود: برخی جوایز بین المللی تنها کتاب های انگلیسی زبان را مورد بررسی قرار می دهند. برخی جوایز نیز زبان های مختلف را بررسی می کنند و مثلا سه زبان را معرفی می کنند تا آثار با توجه به آن ارسال شوند. این نیز نکته ای است که در سیاست گذاری کلی جشنواره کتاب کودک و نوجوان باید درباره آن صحبت بیشتری شود.

طراحی یک شبکه ارتباطی بین تولیدکنندگان محتوا در دنیا

محمد حمزه زاده دبیر علمی نخستین جشنواره ملی و بین المللی کتاب کودک و نوجوان نیز در ادامه این جلسه گفت: شاید مهم ترین بُعد برگزاری جوایز چه به صورت ملی و چه بین المللی شناسایی فرصت ها طراحی و ایجاد شبکه ارتباطی بین تولیدکنندگان محتوا در سراسر دنیا و ابراز سلیقه و سیاست برای این است که اگر چه انتخاب هایی صورت گیرد مطلوب است و چه نیازهایی در آن حوزه وجود دارد و سعی می کند افکار عمومی و جریان تولید محتوا را هدایت کنند.

وی افزود: برگزاری مستقل جشنواره کتاب کودک و نوجوان جدا شدن آن از جشنواره شعر فجر و جایزه کتاب سال و ایده برگزاری بین المللی آن از جایی شروع شد که در منطقه شاهد تاسیس جوایز قابل توجه بین المللی هستیم و اهداف آنها نیز قابل حدس است که شاید مهم ترین آن کسب مرجعیت و اعتبار در حوزه ادبیات کودک و نوجوان است. این در حالی است که دارایی ادبیات و کتاب کودک و نوجوان ایران بیشتر از آنهاست و باید پنجره ای رو به دنیا باز کنیم. بر این اساس برگزاری جشنواره می تواند نقش این پنجره را ایفا کند تا آثار خوب کشور ما در دنیا دیده شود. همچنین جشنواره می تواند باعث ارتباط ما با فعالان حوزه مربوطه در کشورهای دیگر شود. در کنار آن باعث خواهد شد تا دروازه های ورود محتوای مناسب به داخل کشور باز و راه خروج محتوا از کشور مسدود شود.

شهرام شفیعی محمود پوروهاب محمد گودرزی احمد عربلو سید سعید هاشمی مجید ملامحمدی مریم اسلامی بابک نیک طلب حبیب یوسف زاده مجید راستی مصطفی خرامان سید حبیب نظاری امیرحسین زنجانبر علی باباجانی و… از جمله فعالان حوزه ادبیات کودک و نوجوان بودند که در این جلسه حضور داشته و به ارائه نظرات خود پرداختند.

ارائه گزارش ۳۱ سال انتشار کتاب های کودک و نوجوان در ایران برای جمعی از نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان

در پایان این جلسه هم اندیشی و در جلسه ای جداگانه گزارش ۳۱ سال انتشار کتاب های کودک و نوجوان در ایران (وضعیت صنعت نشر ایران در حوزه کتاب های کودک و نوجوان در فاصله سال های ۱۳۷۲ تا ۱۴۰۲) که در دومین شماره از تکتا (تصویر کتاب ایران) داده کاوی و تحلیل شده است توسط سیاوش صلواتیان برای نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان ارائه شد.

تکتا (تصویر کتاب ایران) عنوان سلسله گزارش هایی است که به منظور انتشار اطلاعات و داده های صنعت نشر توسط خانه کتاب و ادبیات ایران منتشر می شود. این گزارش ها تلاش دارد به جایگزینی برنامه ریزی داده محور به جای برنامه ریزی گمانه محور در تمامی اجزای زیست بوم نشر کتاب کشور کمک کند.

دومین شماره از تکتا تصویر کتاب ایران با تمرکز بر حوزه کودک و نوجوان برای اولین بار به جزئیات فراوان تولید کتاب در این حوزه می پردازد. در این شماره تلاش بر این بوده که تنها بر شمارگان یا داده های کلی مربوط به کتاب بسنده نشود؛ بلکه گزارش ها از لایه سطحی به عمق بیشتری حرکت کرده و بررسی همه جانبه تری از آمار و ارقام مربوط به کتاب های کودک و نوجوان انجام شود.

پیوند لایه های عمیق تر داده های مربوط به کتاب با مسائل پیرامونی صنعت نشر مانند وضعیت اشتغال پراکندگی های جغرافیایی یا ویژگی های جمعیت شناختی مسیر جدیدی را گشود تا بر مبنای آن بتوان برای خلق تحلیل هایی جدی تر و عمیق تر از وضعیت نشر کتاب کودک و نوجوان تلاش کرد.

دومین شماره از «تکتا» در سه بخش به مخاطبان ارائه شده است: دنیای کتاب ها کتاب پیشگان (پدیدآورندگان در میدان کتاب کودک و نوجوان) و کتاب آفرینان (ناشران در میدان کتاب کودک و نوجوان).

برای تهیه این گزارش بیش از یک میلیون رکورد اطلاعات از بانک های اطلاعاتی مختلف خانه کتاب و ادبیات ایران تحلیل شده است.

فایل کامل گزارش ۱۳۰ صفحه ای تکتای شماره دوم در ketab.ir قابل مشاهده و دریافت است.