نگارنده به محض شروع ساخت و ساز به محل رفت و سپس در نامه ای به خانم واعظ جوادی، رئیس وقت انجمن حفاظت محیط زیست، خطرات ساخت این ساختمان را در آنجا شرح داد، من در منطقه سیل زده هستم. آنها مرا به اسم صدا زدند و من در ملاقات با آنها دلایل اضافی آوردم. وی به عنوان یک زمین شناس دلیل این امر را تایید کرد اما تاکید کرد که به دلیل فشارهای سیاسی و فروش سهام مجموعه، امکان تخریب این پروژه وجود نداشت. اما اجازه ساخت آن را در محل نداد و پروژه دور از تالاب و نزدیک آق قلا آغاز شد. امسال شانزدهمین سالگرد شروع پروژه 250 هکتاری است که خوشبختانه هنوز تکمیل نشده است. از سیل سال 2009 مشخص بود که آنچه نویسنده نگران آن بود دور از انتظار نیست.
متأسفانه رقابت فعالان استانی – به ویژه نمایندگان مجلس – به دلایلی که هنوز نمی دانیم، منجر به ایجاد صنایع آلاینده در همه استان ها یا بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی شده است. اما استان های کشور ایالت های مستقلی هستند که در خشک ترین استان های کشور یا هر صنعتی از پتروشیمی و پالایشگاه گرفته تا کارخانه های آهن و فولاد و سیمان قابل کشت هستند که بدون توجه به آمایش سرزمین دارای ویژگی های اقلیمی و زیست محیطی هستند. .
این اولین مدل توسعه در کشور به طناب تبدیل شده است و مردم عادی می دانند که این سپرها برای مردم خوب نیست. مصداق بارز آن مخالفت مردم استان بوشهر و جلوگیری از تجدید پتروشیمی آبپخش دشتستان است که در سال 1396 قبل از وزیر صنعت وقت آقای نعمت زاده تاریخ ساز شد. مردم به خوبی می دانند که این صنایع برایشان خوشبختی، سلامتی و حتی اشتغال به همراه نخواهد داشت. آنها در ماهشهر، عسلویه و اراک تجربه کرده اند که وجود این صنایع به معنای از بین رفتن زیبایی و تمام موجوداتی است که اجدادشان در آنجا زندگی می کردند و هر جا که این صنایع وارد شده اند آن را حمل می کنند. ، تعدادی از بیماری ها از جمله بیماری ریوی، سوء تغذیه و سقط جنین که در شماره 2020 مجله Science of The Total Environment منتشر شده است.
مشکلات اجتماعی دشواری مانند هجوم تعداد زیادی از کارگران غیر بومی، تخریب گسترده فرهنگ های بومی، از بین رفتن کشاورزی و دامداری و کار نیاکان دائمی از دیگر پیامدهای این گونه است. این سوال بسیار مهمی است که چرا نمایندگان حامی طرح جوانان به خود اجازه می دهند در سرزمین خود که تهدید جمعیت یکی از پیامدهای منفی آن است، صنعت راه اندازی کنند؟
این نویسنده که در شهر صنعتی اراک به دنیا آمده و بزرگ شده است، پس از گسترش این صنایع در منطقه، تغییر عمده‌ای در رفتار مردم – هرچند آسیب بزرگی به باورهای مذهبی آنها وارد کرده است.
امروز خبر احداث پالایشگاه نفت در مازندران و در مجاورت تالاب میانکاله در صدر اخبار زیست محیطی کشور قرار دارد. علاوه بر اعتراضات بومی، صدها دانشگاه در نامه ای به رهبر معظم انقلاب خواستار پایان دادن به این سریال هستند. خوشبختانه رئیس جمهور محترم و رئیس انجمن حفاظت از محیط زیست و قوه قضائیه از افزایش آگاهی و بیان جدی جلوگیری کرده اند که اگر رعایت نشود سایر محیط های حساس کشور را از بین می برد. اما شنیدن توییت هایی از خانه روستایی که ایران طبق اصل 50 قانون اساسی باید منادی قانون و حقوق کشور و ثبات کشور برای نسل حاضر و آینده باشد بسیار آزاردهنده است.
اما ایجاد این صنایع بعد فرازمینی نیز دارد. گرمایش زمین به دلیل انتشار گاز اشک آور در کوره می سوزد. چگونه می توان بدون آگاهی از اثرات گرمایش جهانی، عاقل تلقی شد؟ ما در خاورمیانه یکی از آسیب پذیرترین مردم جهان در برابر اثرات گازهای گلخانه ای هستیم. به عنوان مثال، اگر دمای کره زمین به دلیل گاز اشک آور 2 درجه افزایش یابد، در خاورمیانه دو برابر خواهد شد. آیا شرکت های سنگ پرتاب آسمان را می بینند؟ آیا گرد و غبار حتی به سواحل دریای خزر نرسیده است؟ آیا این همه باران کشور را وارد بحران سیل نمی کند؟ علاوه بر این، آیا مدت زیادی است که مردم ما مرزهای دوران سنتی را تجربه نکرده اند؟ سخنرانان و اعضای پرسشنامه اسلامی باید گزارش سازمان ملل متحد در مورد گرمایش زمین را مطالعه کنند. آنها باید به همه بگویند که وجود همه صنایع آلاینده به همان اندازه به گور نزدیک است.
متأسفانه علیرغم مشکلات اقتصادی پیش روی ابرقدرت های جهان، ایران با وجود بیست و ششمین اقتصاد بزرگ جهان، ششمین تولیدکننده گازهای گلخانه ای است که بزرگ ترین اشک جهان است و نقش مهمی در این بحران ایفا می کند. این افزایش تولید گاز اشک آور در ایران در حالی است که اقتصاد جمعیت این کشور هر سال نسبت به سال قبل رو به وخامت است. تا کی می خواهیم روی سلامت آب و خاک این کشور و سلامت کودکان مرزنشین و محیط زیست بازی کنیم؟ درد برادرم را که بر اثر سرطان درگذشت هرگز فراموش نمی کنم. اگر خانواده ما در دهه 1960 برادری را از دست داده بودند، آن زمان خانواده بزرگی بودیم و با هم بودن به ما اجازه می داد این گرما را تحمل کنیم. اما اکنون ساختار جمعیتی در کشور کاملاً تغییر کرده است. اگر یکی از اعضای خانواده در اثر این صنایع فوت کند، کسب و کار آن خانواده برای همیشه بسته می شود. آیا مسئولانی که در حال حفاری برای احداث میدان نفتی غیرمجاز در حسین آباد میانکاله و حفظ منافع یک فرد یا یک رودخانه سرمایه گذاری هستند که 90 هکتار زمین پاک در دشت ها را معمولا با استفاده از رانت می گیرند. آیا بچه های این منطقه باور دارند؟
میترسم؛ من می ترسم که با ادامه این سیاست ها زمین خشک را رها کنیم و صنعتی بسازیم که در بهترین حالت به ما امکان می دهد نیازهای کشورهای توسعه یافته را با هزینه کم به مردم بفروشیم. من نگران ریه های مردم و درد بیماران سرطانی هستم که هرگز درمان مناسبی دریافت نمی کنند، اما اقتصاد این کشورها هر روز با وابستگی به اثرات صنعت کثیف اینجا رشد می کند. مسئولین محترم استاندار محترم مازندران خود را گول نزنید. تولید مواد اولیه این صنایع آلاینده به قیمت جان فرزندان این کره خاکی و به نفع کارآفرینان داخلی و خارجی تمام می شود. آیا نباید بیشتر فکر کنید و زنگ پایان چنین پروژه ای را بدون تردید به صدا درآورید؟
* استاد دانشگاه تهران
* چاپ شده در روزنامه های ایران